تماشای اجتماع سیاره‌ها را در سحرگاه از دست ندهید

خیلی‌ها در گذشته معتقد بودند اجتماع سیاره‌ها در آسمان خبر از حادثه‌ای خوب یا بد برای انسان‌ها ممکن است بدهد؛ در حالی که امروزه از نظر علم وجود هیچ رابطه‌ای بین پدیده‌های نجومی در آسمان با رخدادهای زمینی اثبات نشده است. در حقیقت سیاره‌ها در سحرگاه این شب‌ها فقط از دید ما زمینیان در آسمان کنار یکدیگر دیده می‌شوند. در حالی که میلیون‌ها کیلومتر از هم فاصله دارند و اگر به فرض شما فضانوردی در کره مریخ بودید، هرگز چنین اجتماعی از سیاره‌ها را نمی‌دیدید.

از کتاب علوم دوران مدرسه به یاد دارید ستاره‌ها، نقاط نورانی ثابتی در آسمان شب هستند و سیاره‌ها نقاط نورانی‌ای که میان آنها حرکت می‌کنند. البته حرکت سیارات این طور نیست که در لحظه وقتی نگاهشان می‌کنید، حرکتشان را احساس کنید. بلکه اگر چند شب پیاپی حرکت آنها را زیر نظر بگیرید، خواهید دید هر چند شب نسبت به شب‌های قبل جابه‌جایی مختصری بین ستاره‌ها داشته‌اند. این جابه‌جایی به‌ویژه در مورد سیاره‌های نزدیک‌تر مثل عطارد، زهره و مریخ به وضوح مشخص است. سیاره‌ها نسبت به ستاره‌ها پرنورترند و با چشم غیرمسلح از آسمان شهرهای بزرگ مثل تهران نیز قابل تشخیص هستند.

اجتماع سیارات را چطور تماشا کنیم؟

برای دیدن اجتماع سیاره‌ها باید به جایی بروید که افق مشرق با ساختمان، درخت یا کوه پوشیده نشده باشد و طلوع خورشید را بتوانید به خوبی ببینید. اگر از بام منزل یا از پنجره خانه می‌توانید طلوع خورشید را به خوبی ببینید، همان‌جا محل خوبی برای تماشای اجتماع سیاره‌ها خواهد بود.

برای این کار به هیچ تلسکوپ یا دوربینی نیاز نیست. فقط دو چشم بینا می‌خواهد و بس. همان‌طور که در تصویر می‌بینید سیاره زهره با درخششی خیره‌کننده حدود ساعت5 و 45 دقیقه بامداد در افق مشرق به خوبی آشکار است. همان زمان و کمی پایین‌تر سیاره سرخ‌فام مریخ را ببینید. سیاره‌ای که چند روز پیش شواهدی از آب مایع در سطحش پیدا شد و امید دانشمندان برای پیدا شدن انواعی از حیات را در جایی به‌جز زمین بسیار بالا برد.

سیاره مشتری نیز با روشنایی درخشان و البته اندکی کم‌نورتر از زهره در پایین مریخ به وضوح مشخص خواهد بود. پایین‌تر از این سه سیاره، در نزدیکی افق نیز می‌توانید سیاره نه‌چندان پرنور عطارد را پیدا کنید که البته شاید تشخیصش کمی سخت باشد. با طلوع عطارد، رفته‌رفته آسمان روشن‌تر می‌شود و کم‌کم باید به استقبال طلوع آفتاب بروید.

هنگام تماشای اجتماع سیارات به این نکات دقت کنید

اگر هر روز صبح، اجتماع سیاره‌ها را تماشا کنید، خواهید دید هر روز موقعیت‌شان نسبت به هم اندکی تغییر می‌کند. به طوری که خواهید دید دو سیاره مشتری و مریخ در سحرگاه 26 مهر در فاصله بسیار نزدیکی از هم قرار خواهند گرفت و در روزهای بعد از هم دور خواهند شد.

همین‌طور خواهید دید زهره و مشتری در بامداد چهارم آبان بسیار به هم نزدیک خواهند شد و در روزهای بعد از هم فاصله خواهند گرفت. این جابه‌جایی سیارات در آسمان شب حتما شگفت‌زده‌تان خواهد کرد. احتمال می‌دهم صبحدم چهارم آبان خیلی‌ها از دیدن این منظره در آسمان که دو جرم پرنور بسیار نزدیک به یکدیگر قرار گرفته‌اند شگفت‌زده شوند و عکس‌هایی با گوشی تلفن همراهشان بگیرند و در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند. حتی بعید نیست شایعاتی هم در این شبکه‌ها مطرح کنند.

به هر حال در نظر داشته باشید اگر دیدن مناظر زیبای اجتماع سیارات در سحرگاه روزهای پیش رو را فراموش کنید، برای تماشای اجتماع سیاره‌های بعدی باید تا نیمه‌ اول آبان 1398 منتظر بمانید.

کاظم کوکرم

‌ دانش