نخلستان‌ها؛ ظرفیت فراموش‌ شده گردشگری

نخلستان‌ها را می‌گویم که در زمان دفاع مقدس با سرهای بریده اسطوره مقاومت لقب گرفتند و امروز سهم بزرگی در تامین معیشت هزاران کشاورز این سرزمین دارند، اما به واسطه برخورداری از جذابیت طبیعی و کشاورزی می‌توانند از منظر گردشگری نیز مورد توجه قرار گرفته و سهمی در رونق اقتصادی و درآمدزایی این سرزمین داشته باشند؛ امری که تاکنون مورد توجه جدی مسئولان قرار نگرفته است.

وجود نخلستان‌های درهم تنیده که 245 هزار هکتار از سطوح زیرکشت کشور را در 13 استان به خود اختصاص داده ازجمله ظرفیت‌های طبیعی و کشاورزی کشور است که نمی‌توان براحتی از آن چشم پوشید.

ایجاد اشتغالزایی

امروزه و به عقیده کارشناسان می‌توان با راه اندازی و توسعه صنعت گردشگری در نخلستان‌ها نه تنها تجربه جدیدی پیش‌پای گردشگران طبیعت گذاشت، که درآمد نخلداران را نیز افزایش داد و اشتغال‌های جانبی زیادی ایجاد کرد.

مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی استان کرمان، دراین باره می‌گوید: این استان با برخورداری از جاذبه‌های جهانی همچون ارگ بم و کویر لوت که در آستانه جهانی شدن است، آن قدر گردشگر داخلی و خارجی دارد که بتوان با همین امکانات و زیرساخت‌های فعلی، پاسخگوی نیاز آنان بود و درصورتی که قرار باشد جاذبه طبیعی و ظرفیت گردشگری جدیدی را به این فهرست افزود، باید ابتدا به فکر تامین و توسعه زیرساخت‌های استان همچون اماکن اقامتی بود که اکنون کمبود آنها در استان بشدت احساس می‌شود.

ابراهیمی‌نژاد می‌افزاید: برخی گردشگران یا تورهایی که برای بازدید از مجموعه ارگ بم به این شهرستان می‌آیند، سری هم به نخلستان‌های منطقه می‌زنند، اما این امر برنامه‌ریزی نشده است و جزو اولویت‌های میراث فرهنگی و گردشگری نیست، و در واقع اولویت مهم این اداره اکنون تامین کمبودها و زیرساخت‌های مورد نیاز برای پذیرش گردشگرانی است که به دیدن همین جاذبه‌های شناخته شده استان می‌آیند.

جعفرزاده، مدیر روابط عمومی اداره میراث فرهنگی استان فارس نیز به نقل از مسئولان گردشگری این اداره، از نبود برنامه‌ای در این زمینه خبر داده و می‌گوید: شاید دلیل این امر وجود صدها جاذبه تاریخی و فرهنگی در این استان باشد که باعث شده استان فارس تقریبا در تمام فصول، گردشگران زیادی از داخل و خارج از کشور داشته باشد و از همین رو دیگر احساس نیازی برای راه‌اندازی ظرفیت‌های جدید گردشگری نزد مسئولان ایجاد نکرده است.

جشنواره، راهی برای جذب گردشگر

البته همه استان‌های خرماخیز کشور همچون فارس و کرمان آنچنان از جاذبه‌های تاریخی فرهنگی زیادی برخوردار نیست که بتوانند فقط به درآمدزایی حاصل از آنها اکتفا کنند یا اگر جذابیت‌های تاریخی و فرهنگی دارند که مسلما چنین است، نتوانسته اند به توسعه مطلوب آنها بپردازند، بنابراین توجه به گردشگری نخلستان در کنار دیگر ظرفیت‌های موجود، می‌تواند نگاه‌های بیشتری را به سوی این استان‌ها معطوف کند. برای مثال استان‌های بوشهر، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خوزستان نیز که در کنار دو استان کرمان و فارس جزو شش استان برتر در کشور از نظر میزان تولید خرما و سطح زیرکشت آن است، می‌توانند از این ظرفیت برای رونق اقتصادی خود بهره‌مند شود، کما این که مسئولان استانی این مناطق نیز گام‌هایی هرچند کوچک و ابتدایی در این زمینه برداشته‌اند.

به طور مثال در خوزستان و به گفته مدیر روابط عمومی اداره میراث فرهنگی این استان، دعوت از عکاسان برای عکاسی از جذابیت‌های بصری نخلستان‌ها و عملیات برداشت خرما و برگزاری جشنواره «خرما و زندگی» در یکی از نخلستان‌های نزدیک اهواز که اوایل هفته جاری برگزار شد، از جمله این برنامه‌هاست که در یکی دو سال اخیر و به منظور جلب توجه مردم و گردشگران به این طبیعت زیبا در دستور کار مسئولان استان قرار گرفته است.

عبودزاده با اشاره به این که زیباترین زمان برای تماشای نخلستان، فصل خرماچینی در مرداد و شهریور است، در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: اما این هنگام هوا بسیار گرم است و یکی از مشکلات و موانع توجه به گردشگری نخلستان نیز همین موضوع بوده که ممکن است باعث آزار گردشگران شود. هرچند اگر علاقه‌مندان بتوانند با این گرما کنار بیایند، شاهد مناظر بسیار زیبایی از مراحل چیدن خرما در نخلستان‌ها خواهند بود و قدم زدن در میان نخل‌های سربه‌فلک‌کشیده حس بسیار خوب و لذت بخشی نصیب آنها خواهد کرد.

جای خالی اطلاع‌رسانی

شه‌بخش، کارشناس مسئول گردشگری در اداره میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان نیز نبود زیرساخت‌هایی همچون راه و مسیر مناسب برای حضور گردشگران در نخلستان و واحدهای اقامتی، تفریحی، خدماتی را از مهم‌ترین این موانع عنوان کرده و می‌گوید: تبلیغات و اطلاع‌رسانی در این زمینه نیز نقش عمده‌ای ایفا می‌کند که خوشبختانه از سال گذشته جشنواره استانی به نام حامی در شهرستان سراوان و در فصل برداشت خرما برگزار می‌شود که در صورت ملی شدن می‌تواند گامی در جهت اطلاع‌رسانی گسترده و توجه همگان به سمت این ظرفیت عظیم در استان‌های مرکزی و جنوبی کشور باشد.

وی برخلاف سایر کارشناسان و مسئولان گرما را مانعی در جذب گردشگر نمی‌داند و معتقد است نیازی نیست گردشگر حتما در فصل چیدن خرما از نخلستان بازدید کند و از آنجا که نخلستان‌ها همیشه و در تمام فصول سال سرسبز است، می‌توان با مدیریت درست، بازدید آنها را به فصول معتدل‌تر هدایت کرد.

جشنواره خرما در بوشهر

استان بوشهر به عنوان یکی از شش استان برتر کشور در زمینه تولید خرما، اخیرا گام‌هایی در زمینه توسعه گردشگری برداشته و قرار است جشنواره‌ای با اهداف مذکور برگزار کند.

معاون گردشگری و سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر دراین باره می‌گوید: بزرگ‌ترین نخلستان‌های دنیا در منطقه آب پخش بوشهر قرار دارد که حدود ۲۹ هزار هکتار را شامل می‌شود و هیچ نقطه جهان این همه نخل کنار هم ندارد.

ناصر امیرزاده با اشاره به برگزاری جشنواره خرما برای معرفی ظرفیت‌های گردشگری نخل و خرمای شهرستان آب‌پخش می‌افزاید: این رویداد یک جشنواره گردشگری است و از درون صنعت گردشگری عوایدی به استان و شهرستان خواهد رسید؛ بنابراین تلاش می‌کنیم با معرفی ظرفیت‌های این بخش زمینه حضور گردشگران خارجی و داخلی را در نخلستان‌ها فراهم کنیم.

وی با بیان این که جشنواره نخل و خرما از ۲۵ تا ۲۷ شهریور برگزار می‌شود، خاطرنشان می‌کند: در این ایام برنامه‌ریزی شده که تورهای گردشگری برگزار شده و هتل‌ها نیز در روزهای جشنواره به گردشگران تخفیف‌های عمده دهند.

به گفته وی، جشنواره خرما و نخل در رویدادهای گردشگری و تقویم گردشگری کشور ثبت و ردیف اختصاصی برای این جشنواره در نظر گرفته می‌شود و جشنواره هر ساله برگزار خواهد شد.

فاطمه مرادزاده - ایران