حساب ذخیره ارزی باید احیا شود

گفت‌وگوی جام‌جم را با وی در ادامه می‌خوانید:

به عقیده شما، برداشت بدون مجوز بانک مرکزی چه مشکلاتی برای جایگاه بانک مرکزی خواهد داشت؟

ببینید این پرسش آن هم در شرایط فعلی بیشتر به بعد سیاسی توجه داشته و به جای این‌که مشکل اصلی برطرف شود، به حاشیه خواهیم رفت، بنابراین بد نیست به اصل ماجرا یعنی صندوق توسعه ملی یا حساب ذخیره ارزی بیشتر توجه داشته باشیم. به طور کلی صندوق توسعه ملی برای تامین منابع ساخت زیرساخت‌های اقتصادی کشور است و حساب ذخیره ارزی برای حفاظت بودجه دولت از نوسانات قیمت فروش نفت. به این صورت که مثلا اگر قیمت نفت 40 دلار بوده و امروز 30 دلار است این کمبود از حساب ذخیره ارزی تامین ‌شده و برعکس اگر نفت گران‌تر بود مازاد آن ذخیره می‌شد، متاسفانه این حساب ذخیره ارزی در دولت نهم و دهم به طور کلی از بین رفت و امروز هیچ اثری از آن نیست. اگر دقیق نگاه کنیم در گذشته تصمیم بر ایجاد حساب ذخیره ارزی از سوی دولت گرفته شده تا درآمدهای نفتی برای آیندگان سرمایه‌گذاری شود؛ نمونه‌ای که در بسیاری از کشورها مثل نروژ وجود دارد، اما مهم این است که حساب ذخیره ارزی در ایران نباید تعطیل می‌شد و منابع داخل آن به صفر می‌رسید.

آیا صندوق توسعه ملی یا حساب ذخیره ارزی در صورت استفاده غیراصولی مشکل‌ساز خواهد شد؟

بله، هم صندوق توسعه ملی و هم حساب ذخیره ارزی معضل بزرگ برای اقتصاد دارند، در صورتی که درست از منابع آنها استفاده نشود با تبدیل دلارهای نفتی به ریال باعث بروز بیماری هلندی خواهد شد و درنتیجه قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد؛ چون تورم ایجاد شده است. بنابراین با توجه دقیق به موضوع درخواهیم یافت سیاست‌‌های پولی کشور تاکنون سیاست‌های مستقلی نبوده؛ بلکه از سوی دولت‌ها دیکته شده است. بنابراین گرچه عملکرد دولت یازدهم بهتر بوده است، اما بدون نقص نیست.

راهکار جلوگیری از تکرار مشکلاتی چون اتفاق امروز یعنی برداشت بانک مرکزی بدون مجوز چیست؟

راهکار اصلی برای جلوگیری از تکرار این موضوع آزادسازی اقتصاد، کوچک‌سازی دولت و توسعه حضور بخش خصوصی در اقتصاد است؛ دقیقا تصمیمی که بسیاری از کشورهای بلوک شرق اروپا پس از گذراندن یک دوره اقتصاد فاسد دولتی گرفته و بدون نفت امروز در آمد سرانه مردمانشان نزدیک به 6 برابر مردم ایران است.

عماد عزتی - اقتصاد