همه این موارد به اضافه رفتار غرب در قبال سوریه و علایق فرانسویها به سوریه و لبنان، به خاطر میراث استعماری گذشته و تلاش برای سرنگونی اسد، اشتباهات تاکتیکی فاحشی بود که غرب و عمدتا فرانسه مرتکب شدند که در نهایت در دامی افتادندکه کارگردانی آن را اسرائیل و هیات حاکمه این رژیم با کمک عربستان بهعهده داشت. این امر موجب شد، تعداد قابل توجهی از نسل دوم و سوم مسلمانان اروپا، برای ورود به عرصه جنگ جهادی ابتدا وارد سوریه و سپس عراق شوند و پدیده داعش را شکل دهند.
در گزارش جدید واحد مدیریت امنیت خارجی فرانسه آمده است، تعداد فرانسویهایی که از این کشور به گروههای تروریستی افراطی در خاورمیانه بویژه داعش در عراق و سوریه پیوستهاند، به بیش از یکهزار و 462 نفر میرسد. براساس این گزارش، بیش از نیمی از این تعداد در حال حاضر در سوریه و عراق به سر میبرند و در یکی از گروههای در حال جنگ با دولت عراق یا سوریه مشغول جنگ هستند. سازمان ملل، تعداد جنگجویان غیرسوری و غیرعراقی عضو گروههای تروریستی در این دو کشور را 25هزار نفر تخمین زده است و در این میان فرانسه در صدر کشورهای اروپایی صادرکننده تروریست به منطقه خاورمیانه قرار دارد. آمارهای وزارت کشور فرانسه نیز حاکی است، 35درصد از این افراد افراطی از میان زنان و یکچهارم نیز ازمیان نوجوانان هستند. گزارش مذکور نشان میدهد بیشتر این افراد ازمیان تازه مسلمانان هستند، این افراد 40درصد از کل افراد راهی شده به جبهههای جنگ در عراق و سوریه را به خود اختصاص میدهند.
کارشناسان میگویند، اغلب فرانسویهایی که به گروههای تروریستی پیوستهاند، سابقه زندان در فرانسه را دارند یعنی زندانهای این کشور به مراکز آموزشی برای پرورش افراد تندرو تبدیل شده است. علاوه براین کارشناسان، نبود نهادهای دولتی یا غیردولتی در فرانسه را برای مراقبت ازاین افراد و توجه به آنها از دیگر دلایل این رویکرد عنوان میکنند. یک تحقیق علمی جدید نیز اخیرا نشان داد، 90 درصد افرادی که جذب تفکرات تروریستی و جهادی شدهاند در وهله نخست از طریق اینترنت و شبکههای اجتماعی جذب این گروهها شدهاند.
آمارهای تاملبرانگیز
گزارش نشریه لوموند حاکی از کشته شدن 126جهادی فرانسوی تنها در سوریه است. گزارشهای دیگر نیز حاکی است فرانسویهایی که به صفوف تروریستهای سوریه و عراق پیوستهاند، نیمی از حدود 3000 تروریست جهادی خارجی پیوسته به این گروهها را تشکیل میدهند. گزارش اخیر کنگره فرانسه نیز نشان داد از آغاز درگیریها در سوریه حدود یکهزار و 500 فرانسوی به گروههای مبارز دراین کشور و عراق پیوستهاند و این رقم ماه ژانویه 2014 به میزان 84 درصد افزایش یافته است.
بر پایه این گزارش، از یکهزار و 432 فرانسوی که راهی جبهههای جنگ در سوریه و عراق شدهاند، 119 نفرشان زن هستند، همچنین 261 نفر میدانهای جنگ را ترک کردهاند که ازاین تعداد 200 نفر به فرانسه بازگشتهاند و 85 تن نیز احتمالا کشته شدهاند، همچنین دو نفر در زندانهای سوریه به سر میبرند. این گزارش نشان میدهد 152 تندرو در حال حاضر در داخل فرانسه به خاطر عضویت در گروههای تروریستی یا ارتباط با آنها در زندان هستند.
اغلب فرانسویهایی که به گروههای تروریستی پیوستهاند، سابقه زندان در فرانسه را دارند یعنی زندانهای این کشور به مراکز آموزشی برای پرورش افراد تندرو تبدیل شده است |
در پی حملات هوایی نیروهای ائتلاف علیه داعش از اواسط 2014، حدود 217 نفر اتروریستز جهادیون در عراق و سوریه به فرانسه بازگشتند. این افراد پس از بازگشت از عراق و سوریه به خاطر انتقام از دولت فرانسه دست به عملیات تروریستی میزنند که همین موضوع باعث شده مقامات پاریس به فکر یک راه چاره برای مقابله با این بحران بیفتند. در تازهترین اظهار نظر مقامات فرانسوی آمده است که از زمان اجرای طرح دولت برای جلوگیری از پیوستن شهروندان فرانسوی به گروههای مسلح، 70 مورد حالت پرمخاطره از اشخاص آماده رفتن به سوریه گزارش و همچنین از سفر 5 تا 6 نفر به سوریه ممانعت شده است. از سوی دیگر، پدیده اعزام تروریستها از اروپا برای جنگ به سوریه موجب نگرانی فزاینده کشورهای اروپایی شده است. همزمان با وارد شدن بحران سوریه به چهارمین سال دولتهای اروپایی طی 18 ماه گذشته اقدام به تصویب قوانین سختتری در زمینه مبارزه با تروریسم کردهاند. در ماه ژوئن، 9 کشور بر سر تبادل اطلاعات و فیلترینگ وبسایتهای رادیکال به منظور ممانعت از حضور اتباع اروپایی در سوریه به توافق رسیدند.
در حالی که اروپاییها ترکیه را متهم میکنند که برای ممانعت آنها از رفتن به سوریه از طریق خاک این کشور، اقدامات لازم را انجام نداده؛ ترکیه معتقد است اصل مشکل از اروپا شروع میشود. از زمان شروع بحران سوریه، ترکیه تنها پناهگاه برخی آوارگان سوری نبوده، بلکه به محلی برای عبور اشخاصی که برای جنگ به سوریه میروند، تبدیل شده است. آمارها نشان میدهد تعداد عناصر مسلحی که از اروپا رفتهاند بین 2000 تا 5500 نفر است. ترکیه نیز به دلیل خودداری از اجرای اقدامات لازم در خصوص ممانعت از تردد این افراد، با انتقادهایی مواجه شده است.
خدمت به رژیم صهیونیستی
فعالیت این گروهها منطبق بر اهداف توطئهگران غربی و منطقهای برای کشتار، هرج و مرج و ویرانی در این منطقه و خدمت به رژیم صهیونیستی است. مقامات امنیتی فرانسه حتی اخیرا از شناسایی یکی از اتباع این کشور خبر دادهاند که به داعش پیوسته است. این فرد در ویدئوی اعدام یک متهم به جاسوسی برای اسرائیل حضور داشت. به گفته مقامات فرانسوی، این فرد صبری السید نام دارد و برادر ناتنی محمد مراح، عامل کشتار هفت یهودی در شهر تولوز فرانسه است. او از سال 2002 میلادی تحت نظر پلیس فرانسه بود. صبری السید، در ویدئویی که بتازگی منتشر شد از گروگانگیری ماه ژانویه در پاریس تجلیل کرد و گفت بزودی بیتالمقدس را فتح خواهند کرد.
در پایان میتوان گفت، فرانسه با توجه به موقعیت جغرافیایی و سابقهاش به عنوان یک قدرت استعماری در شمال آفریقا و مشکلاتی که در ترکیب اقلیت مسلمان داشته، هدف گروههای افراطی بوده است. هرچند این کشور با توجه به وضعیت امنیتی و تصویب قوانین ضدتروریستی تا اندازه زیادی مانع از گسترش فعالیت این گروهها شده، اما توسعه وسایل ارتباطی مانند رسانهها و تشدید تنش در خاورمیانه فشار زیادی بر دولت این کشور وارد ساخته است. اقدامات پاریس درحالی است که پیشبینی میشود پیش از پایان سال 2015 بیش از هزار تبعه فرانسوی آماده سفر به عراق و سوریه برای پیوستن به صفوف داعش و دیگر گروههای تروریستی شوند. جهادیون فرانسوی اغلب از شهر لونل، شهری کوچک در جنوب فرانسه هستند که 25 هزار سکنه دارد. کارشناسان بر این باورند که افزایش نرخ بیکاری و اوضاع نامساعد اقتصادی، دلایل حضور لژیونهای فرانسوی در عراق و سوریه است. با این اوصاف، دولت پاریس برای بیرون کشیدن خود از این سیاهچال عمیق باید تلاشهای گستردهای انجام دهد و به نظر نمیرسد تصویب قوانین برای جلوگیری از خروج اتباع این کشور یا حضور در تنشهای ایجاد شده در خاورمیانه زیاد مفید باشد.
مریم کاظمی
جامجم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد