صنایع تولیدی کوچک کرمان در آستانه تعطیلی

اکنون وضعیت تعداد زیادی از واحد‌های صنعتی کوچک در استان‌های مختلف کشور همانند کرمان نامطلوب است؛ صنایعی که هر کدام نقش موثر و اساسی در اشتغال و اقتصاد شهرها و مناطق مختلف دارد و چند هزار نفر از جوانان این مناطق در این واحد‌های صنعتی مشغول به کار بودند، اکنون یا تعطیل شده‌ یا در آستانه تعطیلی است.

آن گونه که رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران می‌گوید: از 82 هزار واحد صنعتی کوچک و بزرگ در کشور در حالی 14 هزار واحد صنعتی تعطیل و 22 هزار واحد نیمه تعطیل است که 14 هزار واحد صنعتی با 70 درصد توان خود کار می‌کند.

محسن جلال‌پور می‌افزاید: این در حالی است که با حدود 3000 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری جدید می‌توان 180 تا 200 هزار شغل جدید برای کشور ایجاد کرد.

رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی استان کرمان نیز با اشاره به آمار اعلام شده از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مبنی بر تعطیلی 34 واحد صنعتی در این استان می‌گوید: بر اساس این آمار، بین 20 تا 25 درصد این واحد‌های صنعتی زیر 5 درصد ظرفیت و بخشی از آنها با 50 تا 70 درصد ظرفیت خود کار می‌کنند.

عباس جبالبارزی، یکی از مشکلات صنایع کوچک را مشکل بازار عنوان می‌کند و با بیان این که صنایع کوچک به تنهایی نمی‌توانند مسائلشان را حل کنند و باید دور هم جمع شوند و خوشه‌های صنعتی و هلدینگ‌ها را راه‌اندازی کنند تا بتوانند مشارکت منطقی با بخش خصوصی خارجی داشته باشند، می‌افزاید: بتازگی بانک مرکزی بخشنامه‌ای صادر کرده که ضمانت بانکی به بنگاه‌هایی که اقساط معوق یا چک برگشتی دارند، نمی‌دهد که این مساله گره‌ای به تولید می‌زند، در حالی که بنگاهی که معوق دارد یا چک برگشتی، در شرایط اقتصادی منطقی کار نکرده یا از دولت مطالباتش را نگرفته که دچار معوق شده یا به دلایلی که رکود ایجاد کرده، این مشکل برایش پیش آمده است.

وی ادامه می‌دهد: ندادن ضمانت‌نامه بقیه واحدهای صنایع کوچک خصوصی را هم می‌خواباند و شرایط کنونی در این زمینه، مانع ادامه فعالیت بخشی از بنگاه‌های اقتصادی کرمان خواهد شد.

ناتوانی واحدهای صنعتی

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان نیز با بیان این که بیش از 80 درصد واحدهای صنعتی استان را صنایع کوچک و متوسط تشکیل داده است، می‌گوید: واحدهای صنعتی کوچک و متوسط استان کرمان ضربه‌پذیر شده‌اند و به دلیل ناتوانی و دارایی اندک موفق به استفاده از تسهیلات نمی‌شوند.

محمود سلطانی زاده می‌افزاید: واگذاری تسهیلات به صنعتگران کرمانی اندک است و در سال‌های گذشته معدنکاران و صنعتگران ما شرایط سختی داشتند که امروز این وضعیت بهبود یافته است.

وی با اشاره به این که در حال حاضر مطالبات ما در کل کشور فقط 13 درصد است و سهم‌خواهی صنعتگران استان کرمان از تسهیلات کشوری باید بیشتر باشد، می‌افزاید: ما به دنبال این هستیم تا براساس قانون حمایت از تولید بتوانیم تسهیلات بیشتری برای استان کرمان بگیریم، اما صنعتگران استان نیز باید مطالبه‌گر باشند.

واردات بی‌رویه کالا

مهم‌ترین دلیل تعطیلی واحدهای صنعتی در کشور و استان کرمان، واردات بسیار بالای کالاهای مصرفی از کشورهایی همچون چین و هند است و این واردات از تولیدات داخلی جلوگیری کرده است.

عاملی که رئیس خانه صنعت و معدن کرمان آن را در کنار عواملی همچون کاهش ارزش پول ملی و افزایش چند برابری ارزش دلار نسبت به پول ملی، گران شدن انرژی و برداشته شدن یارانه‌های انرژی، نبود نقدینگی و سرمایه در گردش و کمک نکردن دولت به صنایع را از دلایل عمده تعطیلی کارگاه‌ها و کارخانه‌ها در شهرک‌های صنعتی برمی‌شمرد.

علی‌اکبر مشرفی با بیان این که اکنون نمی‌توان به طور دقیق آمار کارگاه‌ها و کارخانه‌های شهرک‌های صنعتی استان کرمان را اعلام کرد، می‌گوید: اوج مشکلات اقتصادی واحدهای صنعتی به دو سال قبل برمی‌گردد که تقریبا ۴۰ درصد واحدهای صنعتی در حال احداث نیمه‌تمام و متوقف بود، حدود ۳۰ درصد واحدهای صنعتی شهرک‌ها هم زیر ۵۰ درصد ظرفیت کار می‌کرد و حدود ۳۰ درصد دیگر نیز به کار و فعالیت معمول خود ادامه می‌داد.

علی‌اکبر مشرفی تصریح می‌کند: از دو سال پیش تاکنون هیچ آمار دقیق و درستی از درصد فعالیت کارگاه‌ها و کارخانه‌ها وجود ندارد، ولی در مجموع وضعیت رشد اقتصادی طی دو سال گذشته مثبت بوده است و امیدواریم تعداد واحدهایی که اکنون با ظرفیت بالا مشغول به کار هستند، افزایش بسیار پیدا کند.

نبود زیرساخت‌های مورد نیاز

نبود زیرساخت‌های مورد نیاز آب و برق واحد‌های صنعتی در شهرک‌های صنعتی یکی از چالش‌ها و مشکلات سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری بوده است؛ مشکلی که معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید بر آن می‌گوید: یکی از مشکلات اساسی که در ایجاد زیرساخت‌ها داشتیم و باعث می‌شد قیمت تمام شده سرمایه‌گذاری در شهرک‌های صنعتی مقداری بالا برود موضوع تامین نشدن منابع مورد نیاز دستگاه‌های خدمات‌رسان برای ارائه خدمات به واحد‌های صنعتی واقع در شهرک‌های صنعتی بوده است.

فرشاد مقیمی می‌افزاید: قرار بود این خدمات را دستگاه‌های خدمات‌رسان تامین کنند؛ اما متاسفانه در سال‌های اخیر این اتفاق نیفتاده است و حتی در مناطقی برای خرید چاه آب، خطوط انتقال، تملک اراضی برای عبور خطوط انتقال آب و برق، از محل منابع خودمان به تامین این زیرساخت‌ها اقدام کرده‌‌ایم.

وی با اشاره به مشکلات صنایع کوچک برای دریافت تسهیلات بانکی می‌گوید: بانک‌ها به جای اعطای تسهیلات خرد به چند صنعت کوچک ترجیح می‌دهند این تسهیلات را به صورت کلان به یک صنعت بزرگ بدهند تا خطر آن کمتر باشد؛ لذا ما از طریق صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک این مشکل را رفع کرده‌ایم.

وی با اشاره به شناسایی نیازها و مشکلات صنایع مختلف کشور، از برنامه‌ریزی برای تاسیس بانک صنایع کوچک در برنامه ششم توسعه خبر می‌دهد و می‌گوید: اعطای تسهیلات ده‌هزار میلیارد تومانی برای شرکت‌های صنعتی و باز فعال شدن بیش از 1880 واحد صنعتی در شهرک‌های صنعتی، توسعه فناوری و کمک به انتقال فناوری برای کمک به رفع مشکلات تولید و فروش واحد‌های صنعتی کوچک از جمله اقدامات حمایتی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران از صنایع کوچک است.

توسعه اقتصادی با صنایع کوچک

طی سه دهه اخیر توجه و روی آوردن به رشد و گسترش صنایع کوچک زودبازده و کارآفرین به عنوان یکی از راه‌های توسعه اقتصادی همواره مورد توجه کشورهای توسعه‏ یافته یا در حال توسعه بوده است و نیاز به سرمایه اندک، بازده بالا و انعطاف‎پذیری، توجیه اقتصادی صنایع کوچک را بیش از پیش نمایان کرده است. متأسفانه با وجود امتیازات چشمگیر و نقش مهم بنگاه‌های کوچک در توسعه اقتصادی کشورمان، موانع و مشکلات فراوانی بر سر راه این بنگاه‌ها قرار دارد که متضرران اصلی این امر سرمایه‌گذاران هستند.

حکمت قاسم‌خانی‌ - جام‌جم