خطر شیشه جدی است

این جمله را وقتی درک می‌کنند که موقعیت و موفقیت دوستان و همسن و سالان خود را می‌بینند و آن را با موقعیت خود مقایسه می‌کنند. زمانی که همه زندگی خود را به پای اعتیاد می‌گذارند و دیگر هیچ چیز برایشان باقی نمی‌ماند، تازه متوجه می‌شوند که با زندگی خود چه کرده‌اند.

هر کس و با هر شرایطی می‌تواند به اعتیاد کشیده شود، فقط آن افراد لاغر و نحیف کنار خیابان که سر و شکل درستی ندارند معتاد نیستند،ممکن است ثروتمند باشد یا تحصیلکرده. اعتیاد در جامعه وجود دارد و هر کس ممکن است به آن آلوده شود، بعضی افراد فکر می‌کنند که هیچ وقت درگیر اعتیاد و مصرف مواد نمی‌شوند که این فکری کاملا اشتباه است.

شرایط معتادان یکسان نیست، ولی یک نقطه مشترک بین آنها وجود دارد و آن هم از دست دادن چیزهایی‌ است که برای فرد مهم است. یکی ثروتش را به پای اعتیاد می‌ریزد و دیگری جوانیش را با مصرف مواد مخدر از دست می‌دهد.

معتادان به مواد مخدر همه اینها را می‌دانند و خودشان هم از این وضعیت ناراضی هستند، ولی همه نارضایتی‌ها تا زمان مصرف موادمخدر است. با مصرف مواد همه چیز از یادشان می‌رود و برایشان وضعیت زندگی مهم نیست. در آن لحظه تنها چیزی که مهم است مصرف مواد و نشئگی بعد از آن است.

همان‌طور که پیش از این هم ذکر شد، اعتیاد در افراد مختلف یکسان نیست و هر شخصی با مصرف مواد تجربه متفاوتی پیدا می‌کند.

برنامه بیراهه هفته گذشته به مسائل و مشکلات مصرف مواد مخدر و تجربه‌های متفاوت معتادان پرداخته است.

از کودکی استعداد اعتیاد داشتم

در ابتدای برنامه فردی که توانسته بود از دام اعتیاد رها شود، گفت: دوره اعتیاد از زمان کودکی انسان شروع می‌شود، یک کودک مواد مخدر مصرف نمی‌کند ولی عوامل به اعتیاد کشیده شدن را می‌توان در خانواده‌ها دید. برای من همین‌جوری بود. پدرم را در کودکی از دست دادم ولی قبل از این که پدرم فوت کند الگوی زندگی من بود. چون پدرم سیگار می‌کشید من هم در آن زمان فکر می‌کردم که یک مرد همیشه باید سیگار بکشد، یعنی فکر می‌کردم که اگر کسی بخواهد مرد بودن خودش را ثابت کند اول باید سیگار بکشد تا نشان بدهد که بزرگ شده است.

او ادامه داد: اوایل مصرف موادمخدر فکر می‌کردم که همه این مصرف‌ها برای تفریح و خوشگذرانی است و بعد از مدتی همه چیز جدی‌تر شد. به‌خاطر مواد مخدر خانواده‌ام را از لحاظ عاطفی از دست دادم. اعتبارم را بین فامیل و در محله از دست دادم. من آن زمان مغازه داشتم و آنجا کار می‌کردم ولی برای مصرف مواد مغازه‌ام و شغلم را از دست دادم.

در ادامه زنی که می‌خواست پاک شود و مواد مخدر را ترک کند، درباره تجربه اعتیاد خود گفت: من از همان کودکی دختر کنجکاوی بودم. مثلا وقتی پدرم از من می‌خواست که پاکت سیگارش را برایش ببرم من هم با همان حالت بچگی جعبه سیگار را باز می‌کردم و اول یکی از آن را برمی‌داشتم و بعد به پدرم جعبه را می‌دادم. از همان کودکی گرایش به دود را داشتم. یکی دیگر از عواملی که شاید باعث شد من راه نادرست را انتخاب کنم ازدواجم بود. من یک ازدواج سنتی داشتم و با فردی که خانواده ام انتخاب کرده بودند ازدواج کردم. همسرم هم به خاطر شغلی که داشت اکثر اوقات کنارم نبود. معمولا در خانه تنها بودم. کم‌کم دوستان مختلف کنارم جمع شدند و به سمت اعتیاد رفتم. البته نمی‌شود گفت که فقط به‌خاطر دوستانی که اطرافم بودند معتاد شدم و آنها مجبورم کردند. چون کسی نمی‌تواند دیگری را مجبور به کاری کند که نمی‌خواهد. حتما من هم خودم خواستم و به اعتیاد گرایش داشتم که معتاد شدم وگرنه کسی مرا مجبور به این کار نکرد. وی تاکید کرد:رشته تحصیلی من تربیت بدنی بود و من ورزشکار بودم. در یک باشگاه ورزشی کار می‌کردم و مربی بدنسازی بودم. با اعتیاد همه اینها را از دست دادم و به یک آدم منفعل به درد نخور تبدیل شدم.

فکرش را نمی کردم معتاد شوم

سپس شخص دیگری که مدتی است از هرگونه مواد مخدر پاک است در برنامه حاضر شد. خودش را داوود و 54 ساله معرفی کرد. فارغ‌التحصیل دانشگاه شریف در رشته زمین‌شناسی مدرن است. «اعتیاد، به تحصیلات و دارایی و نداری ارتباط ندارد. فقیر و ثروتمند ندارد. بیماری اعتیاد از همان اول کودکی با انسان است. امروزه خانواده‌ها نسبت به این مسائل اطلاعات بیشتری دارند و می‌توانند از همان کودکی فرزندانشان را کنترل کنند.»

این را گفت و ادامه داد: من هیچ‌وقت فکرش را هم نمی‌کردم که به مواد آلوده شوم. نه سیگار می‌کشیدم و نه حتی به سمت این‌گونه کار‌ها می‌رفتم. اولین‌بار با سیگار آشنا شدم . یواش یواش پله‌های نابودی را طی کردم تا به اعتیاد کامل رسیدم.

اعتیاد خودآزاری است

افرادی که تجربه اعتیاد را دارند معتقدند که این کار نوعی از خود آزاری است. انسان با مصرف مواد مخدر خودش را نابود می‌کند و آزار می‌دهد. انسانی که خود آزاری می‌کند نمی‌تواند خودش را دوست داشته باشد و انسانی که خودش را دوست ندارد نمی‌تواند دیگران را دوست داشته باشد. انسان با مصرف اعتیاد عاطفه و احساساتش را نابود می‌کند و دیگر به روابط احساسی واکنشی ندارد.

اعتیاد همچنین توهم به‌همراه دارد که این توهمات در افراد مختلف یکسان نیست.

بعضی افراد با مصرف مواد مخدر شیشه فکر می‌کنند که همه دشمن‌شان هستند و هیچ‌کس به فکرشان نیست. برخی دیگر موجودات مافوق بشری می‌بینند. اعتیاد به شیشه اختلالاتی همچون ترس بیش از حد یا جرأت بیش از اندازه را در انسان به‌وجود می‌آورد. برای مثال در مواردی افراد بعد از مصرف مواد مخدر فکر می‌کنند اگر از بالای یک ساختمان ده‌طبقه به پایین بپرند هیچ آسیبی نمی‌بینند و این کار را می‌کنند. بعضی دیگر از انواع اختلالات روانی که مصرف مواد مخدر صنعتی همراه خود دارد این است که یک کار را برای مدت زمان طولانی و بار‌ها و بار‌ها تکرار می‌کنند. برای نمونه بعد از مصرف، یک فرد ممکن است شش ساعت به صورت مداوم یک بازی کامپیوتری را انجام دهد بدون آن که کوچک‌ترین تکانی بخورد.

ریشه بیماری اعتیاد، ترس است. گاهی اوقات این ترس به اندازه‌ای می‌شود که یک فرد نمی‌تواند حتی در خانه تنها بماند یا همین ترس باعث می‌شود که انسان بسیاری از کار‌های خلاف دیگر را انجام دهد. مثلا به دلیل ترسی که ناشی از توهمات مصرف مواد مخدر است دیگران را تهدید یا دزدی کند.

یک فرد معتاد رفتار‌های پرخطر زیادی دارد و توهمی‌که به این افراد دست می‌دهد در اغلب موارد به کتک کاری و برخورد‌های فیزیکی منجر می‌شود، حتی بارها پیش آمده که این توهمات به قتل منجر شده است. یکی دیگر از مشکلات استفاده از مواد مخدر صنعتی افسرده شدن فرد معتاد است. متاسفانه افسردگی افراد معتاد با راه‌های راحت و کم هزینه غیرقابل درمان است و نمی‌شود آنها را با دارو درمان کرد. تنها راه درمان افسردگی این افراد بستری شدن آنها در کلینیک‌های تخصصی است.

با علائم اعتیاد آشنا شویم

سردار علی مویدی ،رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا در باره مصرف مواد مخدر صنعتی به نام شیشه می‌گوید: شیشه، یک ماده شیمیایی است که به گروهی از مواد اعتیادآور تعلق دارد و به لحاظ اثر مستقیمی‌که بر سیستم عصبی می‌گذارد به‌عنوان یک محرک تلقی می‌شود. مواد اولیه این ماده اعتیاد‌آور افدرین است و برخلاف مواد مخدر سنتی که تهیه آن مستلزم یک پروسه زمانی طولانی است و متغیر‌های زیادی در آن نقش دارند، شیشه خیلی ساده و آسان تولید می‌شود.

سردار مویدی در خصوص مصرف مواد مخدر به خانواده‌ها توصیه می‌کند: از خانواده‌ها انتظار داریم که بر رفتار فرزندان خود نظارت مستقیم داشته باشند. متاسفانه فرزندان بسیاری از خانواده‌های شناخته شده و با آبرو بدون آگاهی به سمت اعتیاد و مصرف مواد کشیده شدند. علائم اعتیاد در افراد کاملا مشهود است و اگر بر رفتار معتادان کمی‌توجه کنیم می‌توانیم متوجه شویم که فرد به جمع این بیماران وارد شده است یا نه.

رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر درباره علائم اعتیاد می‌گوید: این‌گونه افراد اغلب تصمیمات عجولانه‌ای می‌گیرند. در چهره‌شان خشونت دیده می‌شود. عصبی هستند و صورتشان ذره‌های عرق دارد. معمولا بعد از مدتی که از مواد استفاده می‌کنند خواب طولانی دارند. پول زیاد خرج می‌کنند و زندگی پرهزینه‌ای دارند. یک خانواده از این علائم می‌تواند به بیماری فرزندش پی ببرد.

سردار مویدی با اشاره به اقدامات پیشگیرانه پلیس می‌گوید: اقدامات پیشگیری کننده پلیس در سطح جامعه مشهود است. در سال جاری و در راستای تدابیر ابلاغی و با توجه به این که مبارزه با مواد مخدر جزو اولویت‌های پلیس ناجا است، ما بر امر پیشگیری تاکید داریم که در این زمینه برای جوانان در مراکز آموزشی و تفریحی و عملی اقداماتی انجام دادیم.

تپش - (ضمیمه چهارشنبه روزنامه جام جم)