پروتکل الحاقی و بازرسی از مراکز نظامی و مصاحبه با دانشمندان

بهروز کمالوندی روز یکشنبه در مصاحبه با برنامه «من طهران» شبکه خبری العالم، درباره مهمترین نکات حقوقی و بندهای پروتکل الحاقی گفت: چارچوب همکاری ما با آژانس بین المللی انرژی اتمی، دارای دو محور اساسی است؛ یکی بر مبنای قرارداد پارلمانی است که ایران قبل از انقلاب با آژانس امضا کرده و بر اساس آن یک سری تعهدات دارد که به آن تعهدات عمل می کند، یک بحث هم درباره موضوعات مربوط به گذشته است که فکر می کنم حدود یازده یا دوازده سال است که مطرح می شود که یک مقداری غیر از آن چارچوب پادمانی بوده، توافق‌هایی که ایران و آژانس در گذشته داشتند و بر مبنای آن، موضوعات گذشته را در سنوات گذشته بررسی کردند.

وی افزود: با توجه به اینکه پروتکل الحاقی ادبیاتی دارد که تفسیر خود را می خواهد، ممکن است هر کسی تفسیر خود را داشته باشد، اما به نظرم کار خیلی سختی نیست و می شود به گذشته مراجعه کرد و دید که این پروتکل درگذشته چطور اجرا شده و این ادبیات حقوقی چه می خواهد.

معاون سازمان انرژی اتمی گفت: به طور مسلم هیچ کشوری حاضر نیست که حاکمیت خود را در معرض مذاکره بگذارد، بنابراین از یک طرف ما باید به سوالاتی که می تواند در ارتباط با فعالیت های کشور به عنوان یک عضو آژانس مطرح شود پاسخ دهیم، و از طرف دیگر توجه به حساسیت های موجود در کشور در رابطه با موضوعات حاکمیتی مطرح هست.

کمالوندی افزود: به نظر می رسد برخی در خارج از کشور تعمداً تلاش کردند به گونه ای وانمود کنند که پروتکل الحاقی مفهومش این است که دست آنان باز می شود و می توانند به هر جایی که خواستند مراجعه کنند، درحالیکه ادبیات پروتکل الحاقی چنین چیزی را نشان نمی دهد.

وی تأکید کرد: از طرفی هم در داخل کشور به دلیل همین حساسیت‌هایی که بوده و انتقال این مفاهیم از بیرون، حساسیت بیشتری پیدا کرده و نگرانی‌های بجایی را ایجاد کرده که پاسخ به آن مراجعه به متون اصلی در ارتباط با پروتکل الحاقی هست بنابراین اینکه پروتکل الحاقی بخواهد درآینده اجرا شود، یک موضوع است و اینکه چه تفسیری داشته باشد، موضوع دیگری است؛ درعین حال یک موضوع دیگر هم داریم که بحث موضوعات گذشته است، از سال 82 شمسی یعنی 2003 میلادی، یعنی حدود دوازده - سیزده سال این بحث مطرح است که هر کشوری خودش را جای کشور ما بگذارد، این سوال را با آژانس مطرح می کند که تا کجا، چند سال، ما درگذشته دسترسی های زیادی دادیم، به سایت های نظامی هم دسترسی داشتند، نمونه گیری و نمونه برداری کردند و در حقیقت آژانس فرصت کافی را داشته که بتواند جمع بندی کند و ما در دو سال گذشته هم روشی تحت عنوان چارچوب همکاری یا گام به گام با آژانس تعریف کردیم که بتواند به سوالات آژانس پاسخ دهد و سوالات را در خوشه های چند موضوعی مطرح کند.

کمالوندی تأکید کرد: وقتی صحبت از پادمان می شود، پادمان بر اساس، سایتهای هسته ای اعلام شده و مکان های اعلام شده توسط کشور عضو، اطلاعاتی که در رابطه با مواد هسته ای داده می شود، و بعد هم راستی آزمایی توسط آژانس است که در واقع می توان گفت که پادمان چنین مسیری دارد.

پروتکل الحاقی شامل چه چیزهایی می شود

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان گفت: در پروتکل، علاوه بر سایت‌های هسته‌ای که در آن‌ها مواد هسته‌ای است، می‌تواند در سایت های غیرهسته‌ای هم بعضی مراجعات باشد البته ابتدای هر اقدام آژانس، اطلاعاتی است که کشور عضو می دهد ، به طور مثال در پادمان هم همینطور است که ما اطلاعاتی را در ارتباط با فعالیت های خود می دهیم، آن وقت آژانس به صورت راستی آزمایی با بازدید یا بعضی از بازرسی های موردی می آید، و راستی آزمایی می کند که ببیند اطلاعات ارائه شده به آن درست است یا نه.

پروتکل الحاقی شامل بازرسی‌های روتین، دوره‌ای و حتی سرزده می‌‌شود

وی تأکید کرد: در ارتباط با پروتکل اگر چه در پادمان هم هست به همین دلیل می آیند و اطلاعات را از نزدیک بررسی می کنند و این بازرسی ها تعریف می شود، به صورت بازرسی های روتین و بازرسی های دوره ای و حتی بازرسی های سرزده هم می تواند باشد، ولی این بازرسی ها هم تعریف شده است که با کشور عضو به یک توافق می رسد که این دوره های زمانی به چه نحوی باشد، ولی در پروتکل این مقداری بیشتر هست.

کمالوندی خاطرنشان کرد: درپروتکل این مقداری بیشتر هست و در واقع سایت های غیرهسته ای که تلقی می شود و یا ممکن است چنین برداشت شود که ممکن هست در آنجا فعالیت های هسته ای صورت گیرد.

در پروتکل الحاقی دسترسی عام است، و اشاره‌ای به سایت های نظامی نشده

وی افزود: البته ماده دو و پنج پروتکل الحاقی در ارتباط با این ها صحبت کرده، بعضی ابهامات ممکن است وجود داشته باشد که با مراجعه به بعضی از بخش ها می توان این ابهامات را رفع کرد ، به عنوان مثال ، وقتی می گویند سایت های دیگر - سایت های غیرهسته ای را دسترسی داشته باشند، عام است؛ این طوری نیست که به سایت های نظامی دسترسی داشته باشند، هیچ جا در خود پروتکل به عنوان یک سایت نظامی یا پادگان به آن اشاره نشده است. این عام است، اگر بخواهد برخورد سیاسی شود، می توانند به هرجایی گسترش دهند و هر مکانی را شامل شود، ولی اگر بخواهیم به نص خود پروتکل مراجعه کنیم، پروتکل اشاره می کند که برای مراجعه، دسترسی وجود دارد نه بازرسی.

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان اظهار کرد: اگر چه غیر از آن هم می تواند مشاهدات عینی هم باشد، ولی این نمونه گیری می تواند به صورت مدیریت شده از آن سایت انجام شود.

وی افزود: با توجه به اینکه در ایران هم تجربه تلخی وجود دارد که در طول دوازده سیزده سال گذشته با استفاده از فرصت همکاری که ایران داشته ، به سایت نظامی ما مراجعه کردند، نمونه برداری کردند و داستان ها درست کردند ، این نگرانی در کشور ما وجود دارد که ممکن است در آینده هم بخواهند چنین سوء استفاده هایی داشته باشند، به نظر می رسد که پروتکل الحاقی چنین راهی را بسته است.

اگر دسترسی دادن به سایت غیرهسته‌ای ممکن نباشد، نمونه گیری از مناطق همجوار می‌تواند صورت بگیرد

وی تأکید کرد: بند 30 ماده پنجم مشخص می کند که اگر کشور عضو بنا به مصالحی ، امکان دسترسی دادن به آن سایت غیرهسته ای را نداشته باشد، می تواند به نحوی آژانس را از طرق دیگری راضی کند، از جمله دسترسی دادن به مناطق هم جوار، با توجه به این که منظور اصلی، نمونه گیری است از این که آژانس مطمئن شود که مواد هسته ای در جای دیگری وجود ندارد، درواقع نمونه گیری، اگر برای رسیدن به این باشد که مواد هسته ای درآن منطقه وجود دارد یا نه ، خیلی تفاوت نمی کند که در بیرون از سایت باشد یا در داخل سایت.

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان اظهار کرد: به نظر می رسد که این موضوعات را در خارج از کشور خلط کردند.

موضوع مصاحبه با دانشمندان در پروتکل الحاقی نیامده است

کمالوندی درباره موضوع مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای گفت: ما چیزی به نام بازجویی و مصاحبه با دانشمندان و چیزهایی از این قبیل نَه در پادمان و نَه در پروتکل نداریم.

وی تاکید کرد: به فرض، اگر اطلاعاتی درباره وجود فعالیت هسته ای اعلام نشده در منطقه ای به دست آژانس بین المللی انرژی اتمی برسد و آژانس بخواهد در خصوص صحت و سقم این اطلاعات بررسی کند ، فقط می تواند دسترسی به آن منطقه داشته باشد و این تصور که آژانس یک یک دانشمندان را روی صندلی بنشاند و از آنها بازجویی و مصاحبه کند، تصور اشتباهی است.

اولین اقدام آژانس باید اعتبارسنجی مدارک باشد

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان افزود: ما قبلاً هم گفتیم که آژانس اولین اقدامی که باید انجام دهد «اعتبارسنجی مدارک موجود در دستش» است. مدارکی که به دست آژانس می رسد ، عمدتاً توسط سرویس های جاسوسی خصوصاً سرویس جاسوسی صهیونیستی تهیه شده است.

اگر مدارک جعلی باشد، نباید اجازه دسترسی داد

کمالوندی خاطرنشان کرد: در امور قضایی هم ابتدا اعتبار مدارک و مستندات موجود بررسی می‌شود سپس مساله صلاحیت دادگاه برای رسیدگی به پرونده بررسی می شود که آیا این دادگاه صلاحیت رسیدگی به پرونده را دارد یا نَه. ما در گذشته هم گفتیم که وقتی مدارک موجود جعلی باشد، نباید دسترسی وجود داشته باشد و اگر آژانس براساس مدارک جعلی اجازه دسترسی بدهد ، این امر دیگر پایانی نخواهد داشت.

وی افزود: از نظر ما؛ مسائل مربوط به گذشته باید پایان یابد که آنها (غربی ها) در هر دوره ای نام خاصی برای این مسائل گذاشته اند و اخیراً نام این مسائل را «پی ام دی» یعنی «ابعاد احتمالی نظامی» گذاشته اند.

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان تأکید کرد: ما همیشه می پرسیدیم که این مسائل چیست و آنها می گفتند که این مسائل سؤالاتی درباره فعالیت های احتمالی ایران در گذشته است.

کمالوندی گفت: موضوعی بود تحت عنوان مطالعات ادعایی که در واقع 6 موضوع بود که آنها در دوران دکتر لاریجانی تبلیغات منفی زیاد علیه ایران در خصوص این موضوعات انجام می دادند، و مدالیته هم برای جواب دادن به سؤالات آنها بود و وقتی که این شش موضوع پایان یافت و وقتی که آنها اعلام کردند که آژانس از توضیحات ایران قانع شده است زیرا ایران برای قانع کردن آژانس دسترسی‌ هایی داده بود، به یک باره در پایان کار گفتند که سرنوشت این مطالعات ادعائی هنوز مشخص نشده است و اطلاعاتی از یک لپ تاپ به دست آمده است که ایران درخصوص این اطلاعات باید توضیحاتی را ارائه بدهد.

وی افزود: ایران در ابتدای کار کتباً توضیحات خود را ارائه کرد و بعداً نام این مسائل را مطالعات احتمالی نظامی گذاشتند. به نظر می رسد که آنها می خواستند مساله انحراف به سمت نظامی را با تکرار کلمه «نظامی»" القاء کنند که ما به نحوه تهیه گزارش های آژانس اعتراض کردیم.

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان تأکید کرد: ما الان هم در مذاکرات می گوییم که مساله فعالیت های گذشته ایران باید پایان یابد زیرا بررسی هایی که آژانس می خواهد انجام دهد، نباید برای همیشه ادامه داشته باشد و شاید آژانس تا 50 سال دیگر هم قانع نشد و ایران مجبور نیست که توضیحاتی را درباره مطالعات ادعایی و یک سری اتهامات بی اساس آژانس ها و سرویس های جاسوسی ارائه بدهد بنابراین مساله فعالیت های گذشته ایران باید پایان یابد.

کمالوندی گفت: مساله دیگر چگونگی شفاف سازی شرایط حال و آینده ایران و چگونگی قرار گرفتن تحت نظارت آژانس است. درخصوص شفاف سازی شرایط حال و آینده ایران توافقاتی در مذاکرات لوزان و برنامه اقدام مشترک ژنو صورت گرفته است به این نحو که ایران طبق قوانین و مقررات داخلی خودش که جزء اختیارات مجلس نیز است ، به سمت پروتکل الحاقی پیش می رود.

در پارچین در دو نوبت 11 یا 12 بار نمونه گیری کردند

وی افزود: ما معتقدیم که آنها باید بیش از این مساله فعالیت های گذشته ایران را پیگیری کنند بلکه این مساله باید بسته شود به عنوان مثال آنها در سایت پارچین یک بار 4 مورد و بار دیگر 7 یا 8 مورد نمونه برداری کردند و آنها در این 12 سال همکاری ایران با آژانس با این همه دسترسی ها و اطلاعات خودشان بالاخره باید به یک جمع بندی برسند.

پروتکل الحاقی با مجوز دسترسی عام را نمی پذیریم

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان گفت: مساله دیگر این است که ایران و هیچ کشور حاکمیت دار دیگری در دنیا قبول نمی کند که آنها در هر زمانی به هر مکانی و به هر نحوی که می خواهند ، مراجعه کنند و مواضع کشورهایی هم که پروتکل الحاقی را پذیرفته اند ، حتماً با مواضع ایران همسو است. اینطور نیست که پروتکل یک مجوز عام داده است که آنها می توانند در هر زمانی به هر جایی مراجعه کنند البته برخی تفسیرات موسعی از پروتکل می کنند که به نظر می رسد هدف آنها ایجاد اختلال در مذاکرات است.

کمالوندی افزود: آنها در گذشته در فرایند مذاکرات حرف های زیادی زدند و خواسته های متعددی داشتند. آنها برای بستن مساله فعالیت های گذشته ایران شرط و شروطی پیش کشیدند ولی ما فی المجلس با این شرط و شروط مخالفت کردیم.

وی تأکید کرد: آنها باید این مساله را ببندند زیرا بارها و بارها دسترسی داشته اند و ایران هم اطلاعات زیادی در اختیار آنها گذاشته است به عنوان مثال مدیر کل آژانس در گزارش خود می گوید که ایران فقط به یکی از 2 موضوع پاسخ داده است ولی مدیر کل آژانس اعلام نمی کند که موضوع دوم چیست لذا آنها با ایهام و ابهام صحبت می کنند.

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان خاطرنشان کرد: به طور کلی در مذاکرات ایران با آژانس تاکنون 18 موضوع مطرح شده است که 16 موضوع بسته شده است و 2 موضوع آخری و نهایی هم از نظر ما بسته شده است که یکی از این دو موضوع محاسبه انتقال نوترونی است که این موضوع به صورت مقاله علمی در یکی از دانشگاه ها تهیه و منتشر نیز شده است که آنها جار و جنجال راه انداختند که این مقاله با اهداف نظامی و برای ساخت بمب تهیه شده است و ما اعلام کردیم که این مقاله در دانشگاه تهیه شده است و ارتباطی با بمب ندارد و اگر برای اهداف صلح آمیز نبود که دانشگاه آن را چاپ و پخش نمی کرد.

کمالوندی افزود: مقالاتی درباره نحوه ساخت بمب تهیه می شود، از یک طرف می‌گوید که اینها را آزمایش کردند و حتما جایی دیگری هم می گویند که مثلا و به فرض آن را چگونه پرتاب ‌کنند و برای این هم برنامه دارند.

ایران آماده دسترسی دادن به مریوان است، به شرط تعیین نقطه مورد ادعا

وی افزود: وقتی که ما گفتیم که اگر شما مطمئن هستید که انفجاری در منطقه مریوان شده است، نقطه را مشخص کنید تا ما به شما دسترسی بدهیم، از این زمان، حل این دو موضوع از طرف آژانس متوقف شده است. ما این را هم کتبی نوشته‌ایم و هم شفاهی گفته‌ایم و بارها در ملاقات‌ها در یادداشت‌های خود به آن اشاره کرده‌ایم.

کمالوندی خاطرنشان کرد: اگر آنها بیایند و ببینند که انفجاری رخ نداده است و برگرند چه کار باید بکنند، اگر بگویند که انفجاری نبوده است این پازل به هم می خورد، ضمن اینکه اثبات می شود که اطلاعات آنها درست نیست و پایه اطلاعاتشان نیز زیر سوال می رود.

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان افزود: ما نظرمان این بوده است که چرا باید اطلاعات بدهیم، شما ادعا می کردید که در این منطقه انفجار صورت گرفته است، خوب، شما نقطه را مشخص کنید ما به شما دسترسی می دهیم، اما آنها می گویند دسترسی نمی خواهند بلکه خواهان اطلاعات هستند و ما می گوییم که چه اطلاعاتی باید بدهیم؟! وقتی که چیزی وجود ندارد چه اطلاعاتی باید بدهیم؟.

کمالوندی اظهار کرد: در اینجا است که به نظر ما آژانس از طرف کسانی که این اطلاعات را به آن داده اند با مشکل مواجه شده است، زیرا آژانس متاسفانه در گذشته این اطلاعات را معتبر دانسته است.

وی افزود: متاسفانه، گزارش‌های آژانس تکرار شده است؛ آژانس پیشاپیش نتیجه گیری کرده است و این در واقع مشکل است؛ یعنی آژانس هم باید جواب طرفی را بدهد که اطلاعات منفی و غلط داده است و هم اینکه خود آژانس بدون اینکه این اطلاعات را اعتبارسنجی کند جمع بندی اولیه داشته است و این در واقع نکته اصلی است.

توطئه آمریکا برای طراحی بمب جاسوسی

کمالوندی خاطرنشان کرد: حتما در کنار این هم موضوع (عملیات) مرلین و جفری استرلینک قرار دارد که درپی آن اطلاعات جاسوسی سی آی ای بیرون درز کرد البته، این اطلاعات هم از باب دلسوزی برای ما ‌نبود بلکه از باب اینکه علیه این جاسوس شکایت کردند که چرا این اطلاعات را بیرون داده و گفته است آمریکا سال 2003 طرح توطئه ای داشته و بر اساس آن قرار بود که اطلاعات (مربوط به) طراحی بمبی را به صورت ناقص به ایران بدهند، و بعد یک دفعه بیایند و مچ ایران را بگیرند و بگویند که ایران در حال مطالعه در این خصوص بوده است، در حالی که خوشبختانه جمهوری اسلامی ایران وارد این جور موضوع ها و گرفتار چنین تله هایی نیز نشده است.

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان تأکید کرد: اما خود این خبر به تنهایی کفایت می کند و نشان می دهد جریانی جاسوسی و سیاسی پشت این قضیه است.

کمالوندی گفت: جمهوری اسلامی حاضر است شفاف سازی کند اما حاضر نیست در یک فرایند بی انتها قرار گیرد که در آن اتهام های بی اساس یکی پس از دیگری به آن مطرح شود.

وی در خصوص وجود دو مبحث مذاکره با پنج بعلاوه یک و «پی ام وی» و اینکه آیا نقطه وصلی بین این وجود دارد، گفت: این مسائل در مذاکرات در حال بحث است. یکی از موضوع هایی که آنها بحث کردند درباره ضرورت روشن شدن موضوع های گذشته است که ما نیز گفتیم در طول این مدت هدف جمهوری اسلامی ایران این بوده است که اگر درباره گذشته سوالی وجود دارد روشن شود و فعالیت های جمهوری اسلامی نیز در این جهت است.

کمالوندی خاطرنشان کرد: اما آنها می‌دانند این مورد نمی تواند همچنان باز بماند. آنها می‌دانند که اتهام‌های بی اساس انتهایی ندارد و این را ما در مذاکرات گفته‌ایم لذا امیداوریم که به این جمع بندی برسند که این بازی باید متوقف شود و تمام تلاش ما در مذاکرات نیز همین است.

وی گفت: اتهام های که در گذشته علیه ما مطرح شده و آنها نتوانسته اند (این اتهام ها را) ثابت کنند، این حق را به ما می دهد که در آینده از این روش آژانس و کشورهایی که در این موضوع دخالت داشتند شکایت کنیم البته مهمتر از همه این است که در این فرایند رسیدگی آژانس بازنگری صورت گیرد و این به نفع همه کشورهای دنیاست.

اگر مجلس پروتکل الحاقی را تصویب نکند، توافق اجرا نمی شود

کمالوندی در باره پافشاری برخی کشورهای غربی برای امضای پروتکل الحاقی و اینکه آیا راه حل سومی نیز برای پایان دادن به اختلاف ها وجود دارد گفت: آنچه در ژنو توافق شده است این است که جمهوری اسلامی ایران بر اساس قوانین و مقررات خودش پروتکل الحاقی را اجرا و تصویب کند.

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان افزود: اگر مجلس این را تصویب نکند، طبیعتا تایید نمی شود و توافق نیز اجرا نمی شود.

وی خاطرنشان کرد: نکته ای که به نظرم می رسد برای محافل مختلف در ایران نگران کننده است، تفسیر موسع از این موضوع است. بعلاوه تجربه گذشته ما (نیز در این خصوص وجود دارد). ما در گذشته همکاری کرده ایم و به سایت های نظامی خود اجازه دسترسی داده ایم. حالا، خوب یا بد، در گذشته این بوده است و بارها هم اتفاق افتاده است، اما نتیجه آن چه شده است؟

باتوجه به گذشته، درباره اجرای پروتکل الحاقی نگرانی داریم

کمالوندی تأکید کرد: بنابراین، هر کشور دیگری اگر در وضعیت ایران باشد، حتما چنین نگرانی بجایی خواهد داشت. پس، این یک طرف قضیه است؛ یعنی ما از یک طرف می خواهیم به سمت پروتکل الحاقی بریم و از طرف دیگر با توجه به تجربیات گذشته و عملکرد آژانس این نگرانی را داریم که با تفسیری که می تواند موسع باشد مشکلاتی ایجاد شود و این نگرانی است که در کشور است.

وی افزود: از طرف دیگر نیز طبیعتا باید راه حلی برای شفاف سازی داشته باشیم که حقوق، حدود، مشکلات و مسائل ایران را نیز مثل هر کشور دیگری در نظر بگیرد. الان که در مذاکرات درباره آن صحبت می شود این است که این شفافیت ها چیست. بعضی نقاطی که ممکن است در پروتکل الحاقی خیلی باز نشده است ممکن است توسط دو طرف باز و مطرح شود و برداشت های دو طرف (مشخص شود.)

برداشت خودمان از پروتکل الحاقی را می پذیریم

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان خاطرنشان کرد: طبیعتا ما بر اساس یک برداشت عمومی که همه کشورها با هم اجماع دارند بعلاوه برداشت خودمان را می توانیم بپذیریم نه یک پروتکل الحاقی که هر کسی می تواند در خارج از کشور برداشت خودش را داشته باشد.

کمالوندی اظهار کرد: در داخل کشور بعضی حساسیت ها وجود دارد و بر این نظرند که تفسیر طرف مقابل از پروتکل الحاقی به عنوان یک چماق و وسیله ای است که می تواند به هر جایی مراجعه کند.

وی افزود: حرف ما این است که پروتکل الحاقی چنین ساز و کاری ندارد البته، این می تواند در آژانس مطرح شود. به نفع همه کشورها است که مواد مختلف پروتکل الحاقی‌ مطرح شود. ماده پنج آن خیلی واضح است. بند سی ماده پنج خیلی واضح است که می گوید اگر (کشوری) نتواند به جایی دسترسی بدهد، می تواند به همجوار آن (منطقه) دسترسی بدهد. این به این مفهوم است کشوری اگر صلاح دید دستری ندهد، نمی دهد و اگر آژانس هم به نمونه برداری اصرار داشته باشد، می تواند از محیط همجوار آن استفاده کند البته صرفا بحث پروتکل الحاقی نیست؛ از پادمان نیز ممکن است با یک تفسیری موسع سوء استفاده شود و ما نباید اجازه دهیم چنین تفاسیری ایجاد شود.

کمالوندی خاطرنشان کرد: اکنون که درحال رفتن به سوی پروتکل الحاقی هستیم، از یک طرف در بیرون (خارج از کشور) چنین تلقی ایجاد می شود که هر زمان بخواهند می توانند به هر کجا ورود پیدا کنند که چنین نیست.

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان گفت: از طرف دیگر و در نتیجه این تبلیغ در خارج، در داخل این نگرانی ایجاد می شود که نکند که چنین شود.

درحال مذاکره بر روی راه حل وسط هستیم

کمالوندی اظهار کرد: به نظر من یک حد وسطی وجود دارد که این نگرانی را برطرف کند. البته باید در مذاکرات صحبت کنیم که یکی از بخش های پیچیده مذاکرات نیز همین است که داریم پیگیری می کنیم و امیدوار هستیم که راهی پیدا شود که در آن مسیر حقوق ما به ویژه تجربیات تلخی که ما در گذشته داشتیم (در نظر گرفته شود).

وی گفت: هر کشوری خود را جای ما بگذارد که دسترسی و اطلاعات داده و 10 سال در این زمینه کار کرده است و پس از این مدت دوباره در نقطه اول قرار گیرد، آیا این کشور همچنان آماده است که ادامه بدهد؟ اینها موضوع هایی است که باید در مذاکرات مطرح شود و از طرف ما مطرح شده است.

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان در پاسخ به این سؤال که آیا پنج بعلاوه یک با بررسی پیشنهاد ایران به عنوان راه حل میانه موافقت کرده است، اظهار کرد: ما فعلا داریم مذاکره می کنیم و هنوز در این مورد؛ یعنی بحث های شفاف سازی و کار با آژانس خیلی از مسائل هست که باید مطرح شود.

کمالوندی با اشاره به حاکم شدن نوعی بدبینی، افزود: قبل از اینکه وارد اجزاء شد باید این بدبینی را برداشت.

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان گفت: این بدبینی در نتیجه اقدامات یک سری محافل خاص در خارج از کشور است که تبلیغ می‌کنند معنی همکاری‌های ایران در قالب پروتکل الحاقی این است.

کمالوندی تأکید کرد: این امر در داخل هم برای ما باعث ایجاد نگرانی شده است و چه بسا که اگر چنین برداشتی از پروتکل الحاقی باشد، می‌تواند در مسیر مجلس مشکل ایجاد کند.

درحال رایزنی با مجلس هستیم

وی در خصوص بحث طرح قانون صیانت از حقوق هسته‌ای در مجلس شورای اسلامی گفت: تا آنجا که من اطلاع دارم، و در جلسات مختلف کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شرکت کردم، ابتدا سه طرح مطرح بود و بحثهایی شد و قرار شد که یک طرح را داشته باشند.

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان خاطرنشان کرد: تا آنجایی که من اطلاع دارم این پیش نویس وارد جزئیات نشده است.

وی تأکید کرد: مجلس اختیارات خودش را دارد و اگر قانونی را داشته باشد، قوه مجریه مسؤول اجرای قانون است.ما تلاش کردیم که واقعیت مذاکرات و فضایی که در مذاکرات است و برنامه های مورد نظر را به دوستان در مجلس منتقل کنیم.

کمالوندی گفت: به طور کلی ما در سازمان انرژی اتمی به دنبال توسعه برنامه صلح آمیز هسته ای هستیم اما در مذاکرات پذیرفته شده است که در بعضی از حوزه ها محدودیت هایی باشد که طبیعتا این محدودیت ها تعریف شده است، به صورتیکه به اصل برنامه هسته‌ای ما صدمه‌ای وارد نکند و نشاط و آینده هسته‌ای ما را تحت تأثیر قرار ندهد، و ما در این خصوص با نمایندگان مجلس صحبت کرده ایم.

وی افزود: اگر از ما به عنوان سازمان انرژی اتمی بپرسید که از مذاکرات چه می‌خواهید، می‌گوییم که ما چیزی نمی‌خواهیم غیر از این که در سطح بین‌المللی همکاری باشد و محدویت نباشد و بتوانیم کار صلح آمیز هسته‌ای را توسعه دهیم.

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان گفت: یکی از مبانی پذیرفته شده در این مذاکرات این است که در یک حوزه‌ای ما محدودیت‌های تعریف شده داوطلبانه‌ای را برای مدتی داشته باشیم، به طور مثال غنی سازی را به مدت 10 سال توسعه ندهیم. اما اگر در کنار این تحقیق و توسعه ما حفظ شود – که در این مذاکرات با همین استراتژی جلو رفته ایم- طبیعتا ما می‌توانیم گذشت این ده سال را هم جبران کنیم و در سکوی جهش قرار بگیریم.

کمالوندی افزود: آنچه که ما در حال رایزنی با نمایندگان مجلس هستیم این است که ما چه می‌خواهیم و چه کاری باید انجام داد، در عین حال مجلس هم نگرانی‌های خودش را دارد به خصوص در رابطه با دسترسی‌ها و تحریم و قواعدی کلی در رابطه با تحریم‌ها؛ مانند اینکه تحریمها یکجا و به موقع برداشته شود، و دسترسی‌ها به گونه‌ای نباشد که حاکمیت کشور را مخدوش کند.
وی تأکید کرد: یک سری کلیاتی است که ما طبیعتا در ارتباط با این موضوع با نظر مجلس همراه هستیم و نظر ما غیر از نظر مجلس نیست؛ به همین دلیل صحبت و رایزنی بین ما هست؛ به هر حال ما هنوز در حال مذاکره هستیم و برای نتیجه گیری هنوز زود است.

در مسائل فنی پیشرفت نسبتا خوب است

کمالوندی در پاسخ به این سؤال که آیا در مذاکرات همچنان بحث‌های فنی چالش اصلی است یا به نوعی این موضوع به راه حلهایی رسیده، اظهار کرد: تا جایی که اطلاع دارم تقریبا موضوعات فنی پیشرفت نسبتا خوبی داشته است، و با حضور جناب آقای دکتر صالحی و همتای ایشان به صورت جدی موضوعات مطرح شد و ما هم بحث های غنی سازی، فردو، تحقیق و توسعه و ذخایر و غیره صحبت شد و به توافقاتی کلی رسیدیم؛ مسیری که داریم نگاشتن متونی است که فهم واحد از این توافق داشته باشیم که در بیانیه لوزان نیز به آن اشاره شده است.

تحریم‌ها و شفاف سازی دو موضوع تحت مذاکره است

وی گفت: شاید قسمت سخت‌تر در دو موضوع تحریمها و بحث شفاف سازی باشد و اینکه این شفاف سازی چگونه باشد البته مفهوم این نیست که در موضوع فنی همه چیز تمام شده است و مذاکرات همچنان ادامه دارد ولی اگر به گذشته نگاه کنیم نسبت به جایی که ما حدود یک سال و نیم قبل بودیم خیلی پیشرفت کردیم و جلو آمدیم و به نقاط مشترکی رسیدیم.به همین دلیل تصور و تلقی این است که می شود اگر اراده باشد آن بخش باقیمانده را نیز حل کرد و این جمله ای است که مکرر می شنوید، اگر اراده در طرف مقابل باشد می توان به راه حل رسید و من فکر می کنم که هنوز می توان این جمله را تکرار کرد.

کمالوندی درباره تأثیر نبود دکتر صالحی و جان کری وزیر خارجه آمریکا در مذاکرات گفت: آقای دکتر صالحی هیچگاه دور از مذاکرات نبود؛ اگرچه در مذاکرات هم مستقیم شرکت نمی کرد؛ البته تا قبل از سال جدید شمسی در اواخر و اوایل سال حضور مستقیم داشت.

دکتر صالحی در دوران نقاهت هم مذاکرات فنی را هدایت می کند

وی افزود: دکتر صالحی در همه مذاکرات حضور نداشت اما در جریان همه موضوعات بود، و مسائل مطرح می‌شد و جلسات داخلی داشتیم و دستور کار برای موضوعات فنی توسط وی صادر می شد، و هماهنگی های لازم صورت می گرفت و نهایتا مذاکره کننده ما و دوستان ما از سازمان انرژی اتمی شرکت می کردند.

کمالوندی گفت: اکنون هم به همین ترتیب است و الان حتی در همین مدتی که دکتر صالحی دوران نقاهت خود را طی می کند ما جلسات مکرری را با دکتر روانچی و عراقچی با دکتر صالحی داشتیم، چند بار هم به اتفاق آقای رحیمیان که مسؤول فنی ما است این جلسات را برگزار کرده ایم.

وی افزود: به نظر می رسد با توجه به اینکه دوره یک سال و حدود 6 یا 7 ماه را پشت سر گذاشتیم، همانطور که اشاره کردم تقریبا بخش عمده‌ای از مسائل روشن شده، کار خیلی سخت و پیچیده‌ای را در پیش نداشته باشیم البته کار خیلی سختی است، ولی نسبت به آنچه که از ابتدا داشتیم و پیشرفتی که کردیم به نظر می رسد آنچه که باقی مانده می‌تواند حل شود مشروط به آنکه در طرف مقابل هم این اراده باشد.

کمالوندی تأکید کرد: اتفاقی هم که برای جان کری افتاده است باعث می شود از مذاکرات دور باشد. معمولا وقتی که در سطوح پایین‌تر نمی‌توانند به توافقاتی برسند موضوع یا موضوعات را جمع می‌کنند و در جلسه بالاتری مطرح می‌کنند تا راه حلی پیدا شود، یعنی مکانیسم مذاکرات اکنون به همین شکل است.

وی گفت: شاید در دوره قبل دو موضوع جمع می‌شد و جلسه‌ای برگزار می شد، ولی اکنون چهار یا شش موضوع جمع می شود تا جلسه‌ای برگزار شود ولی این جلسات می تواند با استفاده از وسایلی مانند ویدیو کنفرانس برقرار شود و خیلی این موضوع مهم نیست؛ و دو طرف می‌دانند که هر طرف چه چیزی می‌خواهد و به قول دکتر ظریف فقط باید زیاده خواهی نباشد و خواستن اشکالی ندارد.

دکتر صالحی، ظرف یک یا دو هفته آینده می‌تواند کارش را به صورت عادی انجام دهد

کمالوندی در پاسخ به این سؤال که دکتر صالحی چه زمانی قادر به شرکت در مذاکرات خواهد بود، گفت: با توجه به اینکه بخش مهمی از موضوعات فنی تقریبا روشن شده است، شاید دکتر صالحی خیلی نیازی نباشد که شرکت کند؛ ولی اگر زمانی نیاز باشد که شرکت کند فکر می کنم با این روندی که پیش می رویم انشاء الله دکتر صالحی بتواند ظرف یک یا دو هفته آینده در شرایطی قرار بگیرد که بتواند کارش را به صورت کاملا عادی انجام دهد.

معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان افزود: ما الان ضرورتی نمی بینیم که خود دکتر صالحی لزوما بخواهد شرکت کند، ولی وی به صورت کامل در جریان همه جزئیات است و حتی همین امروز آقای رحیمیان تلفنی دکتر صالحی را از پیشرفت موضوعات دیروز و امروز مطلع کرد.(العالم)