پروازهای داخلی و معضلی به نام چار‌تر

سازمان هواپیمایی کشوری از ابتدای تابستان امسال طرح متنوع سازی قیمت بلیت هواپیما را رسما آغاز کرد. بر مبنای این طرح شرکت‌های هواپیمایی اجازه یافته‌اند با توجه به ظرفیت و توان ایرلاین خود نسبت به فروش بلیت هواپیما با قیمت‌های مختلف اقدام کند. البته این قانون یک استثنای مهم داشت و آن اینکه شرکت‌ها نسبت به قیمت‌های مصوب قبلی اجازه نداشتند بیشتر از ۳۰ درصد نرخ‌ها را بالا یا پایین ببرند.

دلیل اصلی این شرط، نبود آمادگی ناوگان هواپیمایی ایران برای آزادسازی کامل قیمت بلیت هواپیما اعلام شد که بنا است در آینده نزدیک با پیگیری‌های صورت گرفته از سوی سازمان و فعالان این صنعت امکان آغاز به کار آن فراهم شود.

در این بین، وجود یک امکان دور زدن بسیار بزرگ در قانون باعث شده عملا این شرط مهم سازمان هواپیمایی نادیده گرفته شود. امکان چار‌تر کردن پرواز‌ها از سوی شرکت‌ها و با هماهنگی تور‌ها و آژانس‌های گردشگری باعث شده عملا بسیاری از پروازهای داخلی در ایران از طریق چار‌تر به فروش برسند.
این مساله باعث شده در مرحله اول امکان دست بردن در قیمت بلیت‌ها افزایش چشمگیری پیدا کند. برای مثال پروازهای کیش به تهران به عنوان یکی از پروازهای پرتردد در پروازهای داخلی کشور با نرخ‌هایی بعضا باور نکردنی انجام می‌شود برخی ایرلاین‌ها در زمان خلوتی پرواز حتی قیمت بلیت این مسیر را به کمتر از ۴۰ هزار تومان نیز تقلیل می‌دهند و همین شرکت‌ها در زمان پیک سفر و حتی روزهای آخر هفته که تقاضا برای آن زیاد می‌شود قیمت بلیت‌های خود را به بیش از ۲۰۰ هزار تومان و حتی بعضا بالا‌تر از ۳۰۰ هزار تومان افزایش می‌دهند. این مساله در رابطه با بسیاری از دیگر مسیرهای پروازی داخلی نیز صدق می‌کند.

مشکل دیگری که پروازهای چار‌تر برای مسافران غیر سازمانی به وجود می‌آورد نبود امکان کنسل یا باطل کردن بلیت است اگر مسافری بلیت یک پرواز چار‌تر را خریداری کند امکان پس گرفتن آن و دریافت پول خود طبق قوانین مصوب موجود را نداشته و شرکت اجازه خالی شدن پرواز را به وی نمی‌دهد.

در کنار آن حتی اگر پروازی بنا به دلایل مختلف حتی به دلیل مشکلات فنی به وجود آمده از سوی ایرلاین کنسل شده و حق ابطال و بازپس گیری وجه پرداخت شده بابت بلیت به مسافر ارائه شود نیز باز پس گرفتن پول بلیت بسیار دشوار می‌شود. زیرا با توجه به قراردادهای موجود بین ایرلاین و آژانس‌های مختلف فعال در کشور معمولا تنها امکان ابطال بلیت تنها از سوی آژانسی وجود دارد که بلیت از آن خریداری شده این مساله برای بسیاری از مسافران به معنی از دست دادن قیمت بلیت به دلیل نبود امکان بازگشت به آژانس مربوطه و صرفه نظر کردن از کل وجه بلیت است.

این ابهامات کوچک که در سیاست‌های کلی سازمان نادیده گرفته شده و هنوز فضای بسیاری در اختیار برخی سودجویان قرار داده است برای تعداد زیادی از مسافران مشکلات جدی به وجود آورده تا جایی که درصد قابل توجهی از آن‌ها قید پس گرفتن هزینه بلیت خود را می‌زنند.

هر چند نمی‌توان انتظار داشت تمام پروازهای چار‌تر در مدتی کوتاه لغو شده و برنامه‌ها به حالت عادی اجرا شود اما اگر سازمان هواپیمایی قصد این را دارد که در آینده‌ای نزدیک امکان آزادسازی قیمت بلیت هواپیما را داشته و شرکت‌ها را در تعیین نرخ‌ها بازار مختار کند قطعا ادامه یافتن این شرایط هم به ضرر سیاست‌های سازمان و هم به ضرر مسافرانی خواهد بود که هواپیما را به عنوان راحت‌ترین وسیله حمل و نقل بین شهری انتخاب کرده‌اند. (ایسنا)