محیط زیست از «آشوراده» گذشت

آشوراده با 700 هکتار وسعت، شرقی‌ترین بخش میانکاله است که در حاشیه ساحل بندر ترکمن در استان گلستان قرار دارد و یکی از مناطق حفاظت شده چهارگانه زیست‌محیطی به شمار می‌رود. این منطقه علاوه بر این‌که پناهگاه حیات‌وحش است، تالاب ساحلی آن نیز جزو کنوانسیون رامسر و ذخیره‌گاه زیست‌کره ثبت شده در یونسکو است، بنابراین هرگونه تغییر و تحولی در آن باید با مجوز و تحت نظارت محیط‌ زیست صورت گیرد.

بحث تبدیل این جزیره به یک منطقه گردشگری از سال 76 و همزمان با تاسیس استان گلستان آغاز شد و از آن زمان تاکنون، همواره مدیران این استان درصدد تبدیل این جزیره به یک منطقه نمونه گردشگری بوده‌اند؛ تلاش‌هایی که بویژه در دولت‌های نهم و دهم به اوج خود رسید، ولی بر اثر فشار مسئولان محیط‌زیست به نتیجه‌ای نرسید تا این‌که در سفر اخیر رئیس‌جمهور به استان گلستان دوباره مورد توجه قرار گرفت و حتی مهر تائید بر اجرای طرح رونق گردشگری در این منطقه زده شد.

هجوم جمعیت3 میلیونی به میانکاله

این در حالی است که به اعتقاد مسئولان محیط‌زیست، توان این منطقه برای تاسیسات گردشگری بسیار کم است و این مساله که واگذاری جزیره آشوراده به گردشگری، به معنای نابودی محیط‌زیست این منطقه خواهد بود، از هم‌اکنون کاملا شفاف و روشن است و به هیچ وجه نمی‌توان آن را توجیه کرد.

اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان محیط‌ زیست در این باره می‌گوید: واگذاری مدیریت این منطقه برای گردشگری به معنای ساخت هتل‌های 20 طبقه، هجوم جمعیت و درخواست‌هایی مانند ساخت تله‌کابین، جت اسکی، افزایش آلودگی، افزایش سر و صدا، تجمع زباله‌ها و ورود پساب‌ها به تالاب و هجوم انواع ماشین‌ها و درخواست برای پارکینگ و... است؛ اتفاقی که این جزیره را به تهرانی کوچک تبدیل خواهد کرد و بنابراین از همین حالا باید این منطقه را شهری با جمعیتی معادل سه میلیون نفر تصور کرد که در آینده نه چندان دور، از محیط‌زیست آن چیزی باقی نخواهد ماند.

وی با بیان این‌که سازمان محیط‌زیست تمام تلاش خود را برای جلوگیری از واگذاری جزیره آشوراده کرد و در نهایت محیط‌زیست به گردشگری باخت و زور مسئولان محیط‌زیست به دولت نرسید، در گفت‌وگو با مهر تاکید می‌کند: صنعت گردشگری به هیچ وجه با حفاظت محیط‌زیست جور در نمی‌آید.

وی با بیان این‌که آشوراده دروازه پناهگاه حیات‌وحش میانکاله و اولین سایتی است که 50 سال پیش با حضور دانشمندان تراز اول جهان عضو کنوانسیون رامسر شد و هر ساله بسیاری از پرندگان مهاجر در این منطقه زمستان‌گذرانی می‌کنند، می‌گوید: اکنون فقط تعداد محدودی تاسیسات شیلاتی و خانه‌های روستایی در این دهکده خواب‌آلود وجود دارد که می‌توان با استفاده از همین امکانات، گردشگری روستایی و محدودی در آنجا داشت و آشوراده را به صورت روستایی پاک و کوچک حفظ کرد.

مشاور رئیس سازمان محیط‌زیست کشور با اشاره به این‌که ایجاد شغل یکی از اولویت‌های دولت یازدهم است و واگذاری این جزیره به بخش گردشگری نیز بر همین مبنا صورت گرفته است، تاکید می‌کند: واگذاری این جزیره حتی با ایجاد ده هزار شغل، اشتباه بزرگی است که از دست رفتن یکی از جواهرات زیست‌محیطی کشور را به دنبال خواهد داشت.

رونق اقتصادی گلستان

فعالان محیط‌زیست در حالی این واگذاری را خلاف موازین و دانش محیط‌زیست خوانده‌اند که برخی دیگر معتقدند اگر طرح بدرستی اجرا شود، می‌تواند طرحی مفید باشد که امروزه در بسیاری از نقاط جهان اجرا می‌شود.

مدیرکل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان گلستان از جمله این افراد است که به جام‌جم می‌گوید: هیچ فرد و گروهی نباید در این خصوص نگران باشد، زیرا اولا فقط بخش کوچکی از جزیره به عنوان بخش گردشگری واگذار خواهد شد و ثانیا واگذاری آن به سرمایه‌گذار، تاسیس زیرساخت‌ها و امکانات گردشگری و بهره‌برداری و استفاده از آن، تحت نظارت کامل و مستمر سه نهاد محیط‌زیست، میراث فرهنگی و گردشگری و استانداری استان خواهد بود.

قربان عباسی با بیان این‌که هم اکنون این طرح به تصویب هیات دولت رسیده و منتظر ابلاغ آن هستیم، می‌افزاید: پس از ابلاغ مصوبه به مدیران اجرایی استان، بلافاصله درخصوص فرایند واگذاری طرح به سرمایه‌گذار و تدوین نقشه گردشگری منطقه و تاسیس زیرساخت‌های مورد نیاز اقدام خواهد شد و البته تمام این موارد با رعایت دقیق تمام ضوابط و ملاحظات زیست‌محیطی صورت خواهد گرفت.

وی دلیل پافشاری مدیران اجرایی استان گلستان طی سال‌های اخیر، برای تبدیل آشوراده به یک منطقه گردشگری را، استفاده از ظرفیت ویژه این جزیره برای رونق اقتصادی استان، افزایش درآمد جوامع محلی و اشتغالزایی عنوان و تصریح می‌کند: گلستان استان گردشگرپذیری است که در سال حدود 15 میلیون نفر از آن بازدید می‌کنند، بنابراین داشتن منطقه گردشگری مخصوص همچون سایر استان‌ها، حق این استان است که می‌تواند فواید اقتصادی زیادی برای استان داشته باشد و به بیکاری بخشی از جوانان این استان خاتمه داده و از مهاجرت آنها به سایر استان‌ها جلوگیری کند.به گفته این مسئول، با اجرای طرح گردشگری آشوراده در مجموع به طور مستقیم و غیرمستقیم حداقل برای 1500 نفر اشتغالزایی ایجاد خواهد شد.

مدیرکل میراث فرهنگی گلستان معتقد است که مردم و دوستداران محیط‌زیست نباید از نوع واگذاری این طرح و مجری آن هم نگرانی داشته باشند، زیرا طرح به هر کسی که واگذار شود، باید قوانین محیط‌زیست را رعایت کند و از آنجا که ما نیز همچون محیط‌زیست دغدغه حفظ این جزیره را داریم، تمام سعی خود را در این زمینه به کار خواهیم گرفت.

عباسی درباره ایجاد دهکده سلامت در این جزیره که زمزمه آن به گوش می‌رسد نیز می‌گوید: راه‌اندازی این دهکده از برنامه‌های مدیران اجرایی استان است، زیرا باید از ظرفیت ایجاد راه‌آهن ایران قزاقستان و ترکمنستان در راستای توسعه گردشگری سلامت بهره برد.