با مردم و نانوایان: نان با آپشن اضافه، یا به نرخ روز؟!

جام جم سرا: نانوایان پرسش اصلی‌شان همین است. می‌خواهند بدانند این افزایش 30درصدی قیمت نان، چقدر از هزینه‌های افزایش‌یافته سال بعدشان را پوشش می‌دهد.
در داستان افزایش قیمت نان، این‌بار دو طرف ماجرا ناخرسند هستند؛ هم مردم که هزینه بیشتری باید بپردازند و هم‌ نانوایان که معتقدند باید بیش از اینها قیمت بالا می‌رفت.

نان 10درصد‌ گران شد

سهراب محب‌علی، نانوایی کوچک و سنتی دارد در شرق تهران. نان‌ تافتون می‌پزد و سال‌هاست بالاوپایین‌های این حرفه را تجربه کرده است. او افزایش قیمت نان را عملا 10درصد می‌داند. می‌گوید وقتی قیمت آرد همزمان با نرخ نان افزایش یافته پس نمی‌توان مدعی شد؛ عایدی افزایش قیمت نان برای نانوا 30درصد باشد. بنابراین شاید نان برای مصرف‌کننده‌ها 30درصد افزایش یافته باشد اما برای نانوایان عملا 10درصد افزایش یافته است.
برگه‌ای که قیمت‌های جدید را همراه با وزن هر چانه خمیر در قالب جدولی نمایش می‌دهد؛ روی دیوار نانوایی و کنار دخل چسبانده شده است. این برگه را اتحادیه به نانوایان داده تا برای اطلاع عموم در معرض دید مشتریان قرار داده شود.
از وزن چانه‌ها می‌پرسم؛ آیا هریک را وزن می‌کنید؟ مردم چطور می‌توانند متوجه وزن چانه‌ها شوند و از درستی وزن‌ها مطمئن شوند؟ محب‌علی تاکید می‌کند که وزن همانی است که ابلاغ شده. چانه‌ها وزن می‌شود. مردم هم روی اعتبار نانوایان که کاسب‌های چندین و چندساله محله‌ها هستند، حساب می‌کنند. ضمن آنکه ترازو هم مقابل دید است. اگر بخواهند می‌توانند خودشان وزن چانه‌ها را ببینند.

خرده‌ها افتاد

قیمت بربری و سنگک، رند است؛ 700تومان بربری ساده و 800تومان سنگک. اما تافتون و لواش خرده هم دارد. قیمت نان لواش و تافتون 220تومان است. اما موقع حساب‌وکتاب سر دخل قیمت‌ها به سمت بالا گرد می‌شود. البته این به انصاف نانوا بستگی دارد که به سمت پایین گرد کند یا بالا. یعنی طلبکار مشتری شود یا بدهکار. در منطقه یافت‌آباد نانوایی‌ها چندان شلوغ به نظر نمی‌رسد.
خانمی برای خرید نان تافتون در صف دونفره یک نانوایی ایستاده است. از او می‌پرسم چقدر برای نان پرداخت می‌کنید؟ می‌گوید: قبلا دوهزارتومان، 13 نان می‌شد ولی الان هر دوهزارتومان را هشت نان می‌دهند. با یک حساب ساده می‌بینیم باوجود آنکه قیمت نان تافتون 220تومان تعیین شده اما نانوایی عملا 250 تومان از مشتری بابت هر نان دریافت می‌کند. او که خود را طوبی صارمی معرفی می‌کند از کیفیت نان چندان راضی نیست. می‌گوید: همه‌چیز مانند قبل است. نه اندازه نان تغییر کرده و نه کیفیت آن. او توضیح می‌دهد؛ در یکی، دوسال گذشته که قیمت‌ها بالا نرفته بود، نان‌ها آبرفته‌تر شده بودند اما با این افزایش قیمت، اندازه نان همانند قبل است و تغییری نکرده.

400تومان بابت یک قاشق کنجد

یکی از راه‌های درآمد نانوایان کنجد است. همین که مقداری از این دانه ریز و خوشمزه روی نان نمایان می‌شود؛ قیمت‌ها هم دچار تغییر و تحول می‌شوند. یک قاشق کنجد که روی نان پاشیده شده و نان را خشخاشی می‌کند، 400تومان برای مشتری آب می‌خورد.
نانوایی بزرگی در شمال‌غرب تهران، صفی 10،15نفره از مشتریان دارد. با یکی از خریداران که می‌گوید کارگر ساختمان است گفت‌وگو می‌کنم. می‌گوید نان سنگک 800تومان شده اما سنگک خشخاشی را هزارو200تومان می‌فروشند. اصغر همتی به نان‌های پخته‌شده و آویزان اشاره می‌کند: ببینید، کنجدی که روی آن پاشیده‌اند حتی اندازه یک قاشق هم نیست اما همین مقدار کم کنجد 400تومان روی قیمت نان می‌برد.

نان‌های آپشن‌دار

اینجا در شمال تهران هم همان برچسب‌های قیمت روی دیوار نمایان است اما وضعیت کمی متفاوت‌تر از پایین‌ترهاست. نان‌هایی می‌پزند برای پولدارترها. نان‌های خشخاشی اینجا دودسته است؛ آنهایی که کم کنجد دارد و آنهایی که پر است از کنجد. پرکنجدها به دوبرابر قیمت فروخته می‌شود. این مدل فروش عمومیت ندارد و فقط در برخی مناطق دیده می‌شود؛ مناطقی که نان هم با آپشن و قیمت‌های بالاتر فروخته می‌شود.
در همین زمینه، امید محمدی، نانوا، با بیان اینکه افزایش قیمت نان کنجدی به‌دلیل ‌گران‌بودن این ماده است، توضیح می‌دهد: تا قبل از تغییر قیمت نان، یک کیسه 25کیلویی کنجد را 60هزارتومان می‌خریدیم، ولی چندروز است که قیمت یک کیسه کنجد به 150هزارتومان افزایش یافته‌ است.
به‌گفته او، هر کیسه کنجد کفاف مصرف سه‌روز را می‌دهد و این نشان می‌دهد که خریدار نان کنجدی زیاد است. البته فروش نان کنجدی اجباری نیست و مشتریان می‌توانند نان ساده را خریداری کنند.
محمد عابدی، نانوایی دیگر نیز با اشاره به اینکه همه‌جا گفته می‌شود نان ‌گران شده ولی کسی از بالارفتن قیمت آرد حرفی نمی‌زند، گفت: از روز اعلام رسمی افزایش قیمت نان، هر گونی 40کیلویی آرد 10هزارتومان‌ گران شده‌ است. وی افزود: قبل از بالارفتن نرخ نان، هر گونی آرد را 23هزارو500تومان می‌خریدیم، در حالی که از چندروز گذشته همین میزان را به نرخ 34هزارتومان خریداری می‌کنیم.

کیفیت درجا می‌زند

خانمی که عنوان می‌کند بازنشسته آموزش‌وپرورش است، از کیفیت نان گلایه می‌کند. به اعتقاد او کیفیت به هیچ‌وجه با قیمت برابری نمی‌کند. وقتی برای یک نان 800 یا هزارو200تومان پرداخت می‌کنیم باید به همین اندازه نان باکیفیت تحویل بگیریم اما نان‌ها به همان خمیری‌ای است که هفته پیش بوده.

نان به نرخ روز

در میان همه گلایه‌ها، روز گذشته برخی سایت‌ها هم با تیتر «نان به نرخ روز» به برخی فعالان این صنف اشاره کرده‌اند که در جهت مخالف آب شنا کردند. به این مفهوم که با وجود ابلاغ افزایش 30درصدی قیمت نان اما آنها از بالابردن قیمت خودداری کرده‌اند. به چه دلیل؟ به‌دلیل آنکه هنوز از آردی که قبلا با قیمت‌های قدیم می‌گرفتند استفاده می‌کنند؛ در نتیجه نان را هم طبق قیمت‌های قبل می‌فروشند.
در حالی که غالب نانوایان با وجود استفاده از سهمیه آرد قبلی، از فردای همان‌روز یعنی یازدهم آذرماه، نان را با نرخ جدید به مردم فروختند اما عکسی در فضای مجازی منتشر شده که نشان می‌دهد تعدادی از نانوایان هم هستند که به‌دلیل داشتن سهمیه آرد خود از گذشته و به‌طور قطع به‌دلیل انصافشان، نان را تا اتمام سهمیه قبلی آرد خود، با قیمت قبلی عرضه می‌کنند.

افزایش 50درصدی نان‌های بسته‌بندی

سری به سوپرمارکت‌های سطح شهر هم زدیم تا از کم‌وکیف قیمت‌ نان‌های بسته‌بندی‌شده در سوپرمارکت‌ها مطلع شویم. سوپرمارکت‌داری در میدان آرژانتین قیمت یک‌بسته نان لواش را هزارو500تومان عنوان می‌کند.
می‌پرسم پیش از افزایش قیمت نان، چند می‌فروختید؟ می‌گوید هزارتومان. مگر نان 30درصد افزایش قیمت نداشته. پس چرا شما 50درصد قیمت را بالا برده‌اید؟ این نان بسته‌بندی‌شده است. هزینه بیشتری دارد. از فروشنده مغازه‌ای واقع در میدان هفت‌حوض قیمت‌ها را پیگیر شدیم.
او قیمت نان لواش را پیش از افزایش قیمت، 900تومان و امروز هزارو200تومان بیان می‌کند. سعید پاییزا در مورد نان صنعتی می‌گوید: قیمت این نوع نان‌ها اولا بیش از 30درصد افزایش یافته و دوم اینکه از یک‌ماه پیش قیمت آنها تغییر کرده است. (شرق)

*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر می‌شود.