جنگ جهانی اول و دوم در ایران به روایت اسناد

کتاب دارای مقدمّه‌ای است در تاریخ مشروطه و وقایعی که همزمان با آن در کردستان و مجلس شورای ملی روی داده است.

این اسناد شامل 240 سند است که از میان 3000 سند گزینش شده و از مجلس دوم 1327ق /1288ش تا پایان مجلس پنجم 1304ش را در بر می‌گیرد و حوزة جغرافیایی آنها شامل مناطق کردنشین استان کردستان، جوانرود، روانسر و مهاباد است. شیوة تنظیم اسناد بر پایة تاریخی- موضوعی است. مدوّن این اثر می‌گوید: در گزینش خود سعی کرده که علاوه بر تاریخ سیاسی، اسناد مهمی را از مسائل و مشکلاتی که مردم در زندگی روزمرة خود با آن روبرو بودند،‌ در این کتاب بیاورد.

موضوع محوری بیشتر اسناد، کشمکش و اختلاف مالکان با رعایای خود و دیگر مالکان محلی بر سر آب، ملک و زمین است ولی در کنار آن موضوعات مهم دیگری از قبیل: دخالت دولت عثمانی در غرب ایران؛ میزان رعایت حقوق اقلیت‌های قومی و مذهبی؛ مشکلات زنان؛ چگونگیِ تأسیس ادارات دولتی مانند عدلیه و نظمیه و موسسات تمدّنی جدید مانند مدرسه، ادارة برق و مخابرات؛ اختلافات ایلی، طایفه‌ای و مذهبی و رقابتهای مالکان و متنفذان محلی با حکام اعزامی از سوی دولت؛ تقابل شرع و عرف (روحانیون محلی با روسای عدلیة کردستان؛ اطلاعات اجتماعی شامل نام ایلات و طوایف، خصوصیات زندگی ایلی و روستایی؛ و تصاویری از جرایم و ناهنجاریهای اجتماعی مانند قتل، دزدی، فقر و انواع خشونت، نیز دیده می‌شود.

در انتهای نیز کتاب چهار نمایه شامل نامها و القاب، جایها، سازمانها و نهادها، گوناگون (پیشه‌ها، قومها،‌ خاندانها، کتب و نشریات) تدارک دیده شده که به روند تحقیق و پژوهش بر روی این اسناد کمک شایانی می‌کند.

همزمان با برگزاری پنجمین همایش تاریخ مجلس از این اثر منتشر شده از سوی کتابخانه مجلس رونمایی خواهد شد.

پنجمین همایش تاریخ مجلس سه شنبه 30 اردیبهشت ماه از ساعت 13:30 الی 19 در تالار شهید مدرس (مشروطه) مجلس شورای اسلامی برگزار خواهد شد.