لزوم آموزش هویت جنسی و مهارت زندگی به فرزندان

جام جم سرا: محققان نشان داده‌اند که مهارت‌های زندگی می‌تواند به طور نظامدار و از طریق موقعیت‌های یادگیری غیررسمی یاد گرفته و تقویت شود. در این راستا و برای پی بردن به اهمیت این مهارت در دروس دانش آموزان، شفقنا گفت‌و‌گویی با عبدالهی (کار‌شناس تربیتی در کانون پرورش فکری) انجام داده است که در ادامه می‌خوانید:

*با توجه به اهمیت آموزش و پرورش و نهادهای آموزشی در ارتقا اگاهی‌های مردم به نظر می‌رسد ضروری است درسی مانند مهارت‌های زندگی در آموزش و پرورش گنجانده شود به نظر شما این امر چقدر موثر است و چه اقداماتی باید انجام شود؟
عبدالهی: من طرحی را برای آموزش و پرورش پیشنهاد دادم که مهارت‌های زندگی تحت عناوین کارگاهی درس داده شود اما با آن موافقت نشد دلیل آن این بود که جامعه پذیرای این مطالب نیست در صورتی که ضرورت این مساله بسیار احساس می‌شود چون سطح اطلاعات بچه‌ها به دلیل استفاده از وسایل ارتباطی و بسیاری از اطلاعات که از همسالان خود به دست می‌آورند، بسیار بالا رفته، حال اینکه این اطلاعات تا چه اندازه صحیح است و چگونه از آن‌ها استفاده می‌شود باید خوب و بد آن از هم تشخیص داده شوند حتی این مباحث باید در سنین کم و از سطوح دبستان آغاز شود.
موضوع مهم در نوجوانان این نسل نوع نگاه کردن آن‌ها و سوالاتشان است که متفاوت شده است در گذشته وقتی در مورد روابط بچه‌ها صحبت می‌کردیم حجب و حیای بیشتری رعایت می‌شد ولی الان این مساله به یک مساله عینی تبدیل شده و قبح آن از بین رفته است. وقتی شکل مساله از یک حالت غیر عادی به حالت عادی تبدیل شود دارای یک سری طبعاتی است. جامعه ما سنتی است و به سمت یک جامعه مدرن در حال حرکت است در این راه یک سری معضلاتی وجود دارد که متاسفانه وقتی هر وسیله‌ای وارد کشور می‌شود فرهنگ آن وارد نمی‌شود مانند انواع تلفن‌های همراه که استفاده‌های مختلفی از آن‌ها می‌شود. البته به نظر می‌رسد به تازگی ضرورت این مساله احساس شده و کارهایی در این زمینه در حال انجام شدن است.

*به نظر شما در هر رنج سنی باید چه نوع آموزش‌هایی از مهارت زندگی به دانش آموزان آموخته شود؟
عبدالهی: مهارت‌های زندگی شامل مهارت‌های زیادی است مثلا اینکه با دیگران چه طور برخورد کنیم؟ در سنین دبستان ارتباط با افراد غریبه چگونه باشد؟ و فرزندان تا چه اندازه به دیگران اعتماد کنند؟ از طرفی امانت دار بودن مساله مهمی است که باید به بچه‌ها در پایان سن دو سالگی آموزش داده شود به طور مثال باید به بچه‌ها آموزش داده شود که قسمت‌هایی از بدن بسیار شخصی است و فقط پدر و مادر و دکتر اجازه دارند که به قسمت شخصی آن‌ها نزدیک شوند و در غیر این صورت اگر فرد دیگری به آن‌ها نزدیک شد باید جیغ بزنند. در این شرایطی که ما به بچه‌ها تفکیک جنسیتی را یاد ندهیم وقتی وارد مدرسه می‌شوند دچار آسیب می‌شوند و این معضلی است که اکنون داریم و کودکان و نوجوانان ما هنوز هویت جنسی خودشان را درک نکرده‌اند مثلا کاری که ما در کانون پرورش فکری در ارتباط با کودکان انجام می‌دهیم این است که آن‌ها را با وسایل پوششی و تزیینی هر جنسیتی آشنا می‌کنیم و این روند به آن‌ها کمک می‌کند که تفاوت بین دو جنس را درک کنند. مسایل بهداشتی هم یکی از نکات مهم است که در این زمینه نیاز به توجه است اگر ابعاد هویت جنسی باز نشود در هر دوره سنی آسیب‌هایی را به همراه دارد.
مساله دیگر کودکان ترس است که باید در مهارت‌های زندگی به آن‌ها آموزش داده شود که چگونه با ترس خود فائق بیایند، در حال حاضر به دلیل اینکه تک فرزندی رایج است بچه‌ها بسیاری از مهارت‌ها را نمی‌آموزند و وقتی وارد جامعه بزرگ‌تر می‌شوند نظم و نوبت را بلد نیستند کودکان بسیاری از مهارت‌ها را وقتی در تعاملات قرار می‌گیرند می‌آموزند، چون اساسا مهارت‌های زندگی را به این دلیل آموزش می‌دهیم که بچه‌ها بیاموزند تعامل بهتری را با جامعه داشته باشند.

*وجود مربیان مشاور در مدارس تا چه اندازه می‌تواند گره از مشکلات دانش آموزانی که در خانواده‌های خود دچار مشکل هستند باز کند؟
عبدالهی: در ابتدا باید بگویم کودکان آموزش مستقیم را نمی‌پذیرند و از طرفی آن‌ها به خاط ترس از مجازات مجبورند مسایلی را بپذیرند ولی در آن‌ها نهادینه نمی‌شود هر چقدر این آموزش‌ها غیر مستقیم باشد بیشتر در خاطر آن‌ها می‌ماند. در کانون آموزش فرهنگی این مساله بسیار مد نظر قرار می‌گیرد. روش مشاهده‌ای بهترین روش برای آموزش است. آموزش تفکر انتقادی یکی از ضروریات آموزش در سنین بالا‌تر است. این آموزش به معنی شنونده خوب بودن و باعث خود اکتشافی بچه‌ها می‌شود تا به خوب و بد بودن کار‌ها پی ببرند.
البته در حال حاضر در کلاس ششم درسی وجود دارد که این مهارت‌های تفکری را به بچه‌ها آموزش می‌دهد. کانون هم کلاس‌هایی برگزار می‌کند به عنوان گام به گام تا اندیشه که این نوع تفکرات به بچه‌ها آموزش می‌دهد چون در این دوران تک فرزندی زیاد است من بودن بچه‌ها هم قوی‌تر شده و به این روش بچه‌ها می‌آموزند که به تفکرات دیگران احترام بگذارند. اگر این آموزش‌ها از سنین کمتری برای بچه‌ها آغاز شود ما در دوره‌های دیگر شاهد نوجوانان و جوانانی هستیم که پذیرش بالایی دارند برای ساختن جامعه و کشور خودشان آماده هستند.|سلامانه