زندگی در خودروهای کاروان

آن زمان کاروان‌ها توسط اسب‌ها کشیده می‌شدند اما نخستین کاروان مسافرتی که خودرویی به طول حدود 5.5 متر بود، سال 1880 با هدف تفریح و سپری کردن اوقات فراغت ساخته شد. پس از آن با بهبود کیفیت و امکانات خودروهای کاروان، محبوبیت سفر با این خودروها در اروپا و آمریکا روز به روز بیشتر شد. امروزه کاروان‌های مدرن و مجللی در ابعاد مختلف ساخته می‌شود که بعضی از آنها به عنوان یک بخش جانبی به دیگر خودروها متصل می‌شود و برخی دیگر از خودروهای مسافرتی نیز به عنوان یک خودروی مجزا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در آمریکا از خودروهای کاروان با عنوان تریلرها یا واگن‌های مسافرتی نام برده می‌شود. سال 1940 میلادی و پس از گذشت دو دهه از زمانی که برای نخستین‌بار از تریلرها در ناوگان مسافری آمریکا استفاده شد، تریلرها به‌عنوان خانه‌های سفری مورد توجه گردشگران قرار گرفت.

خانه‌هایی که در سفر همراه مسافران است

کاروان نوعی وسیله نقلیه موتوری است که از فضایی مناسب و مجهز به اسباب و لوازم ضروری برای زندگی روزمره شبیه​ آنچه در خانه وجود دارد، برخوردار است. در کاروان‌های امروزی حتی آشپزخانه، اتاق خواب، حمام و دستشویی هم وجود دارد. بعضی از کاروان‌ها یا خودروهای سفری​ موتور دارند و می‌توان با آنها بدون هیچ محدودیتی به نقاط مختلف سفر کرد. بعضی از کاروان‌ها نیز موتور ندارند و نمی‌توانند خودشان به‌طور مستقل حرکت کنند. به همین دلیل برای جابه‌جایی به یک خودرو دیگر نیاز دارند. بر این اساس می‌توان گفت از برخی کاروان‌ها برای سفر و گشت و گذار در خارج از شهر استفاده می‌شود و گروهی دیگر نیز به‌عنوان یک خانه کوچک و جمع و جور و محلی برای سکونت مورد استفاده قرار می‌گیرد. مجهز شدن خودرو‌های مسافرتی به آخرین فناوری‌های دنیا تا جایی پیش رفته که در آنها امکاناتی از قبیل سیستم‌های الکتریکی و ژنراتورهای پیشرفته و حتی اینترنت ماهواره‌ای هم یافت می‌شود.

از خودروهای تفریحی تا خانه‌های متحرک

کاروان‌ها براساس ویژگی‌هایی که دارند، به دو گروه اصلی خودروهای مسافرتی و خانه‌های متحرک تقسیم‌ می‌شوند. ویژگی مشترک خودروهای مسافرتی ـ تفریحی، مجهز بودن آنها به تختخواب، میز و بخشی به عنوان آشپزخانه است. در این خودرو‌ها بخشی نیز به‌عنوان انبار در نظر گرفته می‌شود. البته آن نوع از خودروهای مسافرتی که بزرگ‌تر هستند حمام، دستشویی و یخچال هم دارند. خانه‌های متحرک گروه دیگری از کاروان‌ها هستند که در آنها اتاقک کاروان بخشی از خودرو محسوب می‌شود و نمی‌توان آن را به عنوان یک بخش جانبی مجزا در نظر گرفت. بعضی از انواع این گروه از کاروان‌ها روی شاسی اتوبوس ساخته می‌شود. گاهی نیز یک اتوبوس مسافربری به یک کاروان مسافرتی تبدیل می‌شود. کاروان‌هایی که در گروه خانه‌های متحرک قرار می‌گیرند، جای بیشتری دارند و به همین علت برای آن دسته از افرادی که می‌خواهند مدت زمان طولانی‌تری در کاروان سکونت داشته باشند، مناسب‌تر است.

کاروان‌های وانتی یکی از کاربردی‌ترین و شناخته شده‌ترین کاروان‌های بدون موتوراست که در گروه خودرو‌های مسافرتی قرار می‌گیرد. در این کاروان‌ها، اتاقک خودرو به‌عنوان یک بخش جانبی روی خودروی پیکاپ یا وانت قرار می‌گیرد و از این‌رو این خودرو می‌تواند بدون هیچ محدودیتی در مسیرهای مختلف تردد داشته باشد و تجهیزات رفاهی آنها به اندازه‌ای است که می‌تواند همه نیازهای سرنشینان خود را به‌گونه‌ای برآورده کند که احساس زندگی در خانه را داشته باشند.

بعضی از کاروان‌های بدون موتور تاشو هستند و به این ترتیب در صورت نیاز می‌توان آن را باز کرده و به‌عنوان یک بخش جانبی از امکانات داخل کاروان استفاده کرد. زمانی که از آن استفاده نمی‌شود نیز می‌توان برای این‌که فضای کمتری اشغال کند و حمل آن آسان‌تر باشد، کاروان را از خودرو جدا کرده و آن را جمع کرد. البته این گروه از کاروان‌ها موتور ندارند و باید به یک کشنده که می‌تواند خودرو یا وانت باشد متصل شود. بعضی از دیگر کاروان‌هایی که به عنوان یک بخش جانبی به یک خودروی دیگر متصل می‌شود، قابلیت جمع شدن ندارد و به عنوان یک بخش ثابت و بدون تغییر به خودروی دیگری متصل می‌شود. اندازه و ابعاد این کاروان‌ها بر اساس نیاز افراد متفاوت است و هر فردی می‌تواند کاروانی در ابعاد و اندازه دلخواهش را به شرکت تولیدکننده سفارش دهد. کاروان‌های قطره اشکی از کوچک‌ترین انواع کاروان‌های بدون موتور هستند که شاید بتوان آن را به نوعی یک چادر مسافرتی دانست. این کاروان‌ها از نظر شکل ظاهری شبیه یک قطره اشک و بسیار جمع‌وجور است و به همین علت می‌توان آن را با استفاده از موتورسیکلت یا خودرو براحتی جابه‌جا کرد. بعضی از کاروان‌هایی که موتور ندارند به شکل کانتینرهای بزرگی طراحی شده‌اند که برای به حرکت درآوردن آنها باید از کامیون یا وانت‌های بزرگ استفاده کرد. این کاروان‌ها در بین کاروان‌های بدون موتور بزرگ‌ترین اندازه را دارد و مانند یک تریلر در قسمت پشت کامیون یا وانت قرار می‌گیرد.

زندگی در خانه‌های متحرک

کاروان‌های اتوبوسی از بزرگ ترین انواع کاروان‌ها هستند که به موتور مجهز بوده و به کشنده نیازی ندارند. این گروه از خودروهای مسافرتی از نظر شکل ظاهری شبیه اتوبوس بودند با این تفاوت که​ داخل آنها به جای صندلی، تجهیزات رفاهی مختلفی قرار گرفته است. در این خودروها کابین راننده در قسمتی مجزا از بخش رفاهی خودرو قرار دارد. این خودرو ون یا اتوبوسی است که با ایجاد تغییرات اساسی در شاسی به خودرویی بزرگ تبدیل شده است. ویژگی منحصر به فرد کاروان‌های اتوبوسی امکانات لوکس و تجملی است که فضای امن و راحتی را برای سرنشینان و ساکنان فراهم می‌کند. در این اتوبوس‌ها که دو تا هشت نفر می‌توانند در آن ساکن شوند، حمام، دستشویی و آشپزخانه‌ای مجهز به امکانات مختلف از جمله اجاق گاز، مایکروفر و ظرفشویی، وجود دارد. در بعضی دیگر از انواع کاروان‌ها این امکانات در داخل یک کامیون قرار گرفته است و به همین علت به این خودرو‌ها کاروان‌های اتوبوسی گفته می‌شود. گروهی دیگر از کاروان‌ها خودروهایی در ابعاد و اندازه کوچک هستند که هزینه نگهداری از آنها در مقایسه با کاروان‌های اتوبوسی و کامیونی کمتر است. این کاروان‌ها نیز به موتور مجهز است. با توجه به این‌که وسعت فضای داخلی آن کمتر است، آشپزخانه کوچکی دارد و تجهیزات مختصری برای آشپزخانه آن در نظر گرفته شده است. این خودرو برای افرادی مناسب است که می‌خواهند با صرف هزینه کم خودروی خود را به یک خودروی سفری تبدیل کنند.

جای خالی خودرو​ی سفری در گردشگری​ ایرانی

کاربرد خودروهای اختصاصی برای سفر که در همه دنیا آنها را به نام کاروان می‌شناسند در کشور ما چندان مرسوم نیست. اما در بسیاری از کشورها این گروه از خودروها که صرفا هنگام سفر از آنها استفاده می‌شود، بسیار مورد توجه و کاربردی است.

در حقیقت افراد علاقه‌مند گردشگری در طبیعت هرگز از خودروهای شهری برای سفر استفاده نمی‌کنند، بلکه آنها ترجیح می‌دهند هنگام سفر از خودروهای اختصاصی برای سفر استفاده کنند. این خودرو‌ها نقش بسیار مهمی در تسهیل سفر و همچنین کاهش هزینه‌های آن دارد و برای آن دسته از افرادی که به تغییر مکان دائمی و سفرهای تفریحی علاقه دارند، بهترین گزینه است. چرا که در حقیقت این خودروها شبیه خانه‌های قابل حمل است که در مسیر سفر به مسافت‌های دور و طولانی مدت، رفاه و آسایش بیشتری را برای مسافران فراهم می‌کند. در کشور ما خودروهای مسافرتی حلقه گمشده‌ای در صنعت گردشگری و خودروسازی به حساب می‌آید.

فرانک فراهانی‌جم ‌/‌ گروه دانش