در گفتگو با جامجم آنلاین مطرح شد
پس از انتخاب شدن به ولیعهدی مطابق رسم آن دوره به تبریز، پایتخت دوم ایران فرستاده شد. به دلیل طولانی شدن دوران پادشاهی ناصرالدین شاه، پدرش، او 40 سال در تبریز ماند تا آنکه در 1275، پس از کشته شدن ناصرالدین شاه و در چهل و چهار سالگی، به سلطنت رسید. از زمان کشتهشدن ناصرالدین شاه تا به تخت نشستن مظفرالدین شاه ۴۰ روز به طول انجامید و در این مدت علیاصغر اتابک، آخرین صدراعظم ناصرالدینشاه، اداره امور کشور را بهعهده داشت.
مظفرالدینشاه در اولین سال سلطنت خود امینالسلطان را از مقام صدارت عزل و برای مدتی کوتاه کابینهای بدون صدراعظم تشکیل داد. در آن کابینه، علیقلی مخبرالدوله وزیر داخله، عبدالحسین میرزا فرمانفرما وزیر جنگ و محسن مشیرالدوله وزیر امورخارجه بود، اما پس از چهار ماه مخبرالدوله بهدلیل دخالتهای بیجای فرمانفرما در حوزه اختیاراتش استعفا داد. بعد از این واقعه مظفرالدینشاه، علی امینالدوله را از آذربایجان به تهران آورد و نخست او را رئیس مجلس وزرا و پس از چند ماه صدراعظم کرد، امینالدوله که افکار تجددخواهی و غربگرایی داشت از ابتدای زمامداری خود با مخالفت بیشتر علما مواجه شد و پس از شش ماه از مقام خود کنارهگیری کرد. شاه پس از امینالدوله، محسنخان مشیرالدوله را به ریاست مجلس وزرا انتخاب کرد، ولی او هم بیش از سه ماه دوام نیاورد و مظفرالدین شاه دوباره امینالسلطان را به صدارت برگزید.
مظفرالدین شاه مانند پدرش مشتاق سفر به اروپا بود. در نهم بهمن ۱۲۷۸، امینالسلطان معروف به اتابک اعظم که با وعده تامین مخارج سفر شاه به مقام صدارت منصوب شده بود، قراردادی برای دریافت ۲۳ میلیون و 500 هزار روبل بهعنوان وام از روسیه امضا کرد و عایدات گمرکات ایران را که بیشترین درآمد خزانه از آن بود، در ازای پرداخت آن به وثیقه گذاشت. با دریافت این مبلغ مقدمات سفر مظفرالدین شاه به فرانسه مهیا شد. او در روز بیست و سوم فروردین ۱۲۷۹، اولین سفر خود را آغاز کرد. این سفر هفت ماه طول کشید و در این مدت از کشورهای روسیه، اتریش، سوئیس، آلمان، بلژیک و فرانسه و در راه بازگشت از عثمانی دیدن کرد. دو سال بعد و پس از دریافت وام جدیدی به مبلغ ده میلیون روبل از روسیه و همچنین اعطای امتیازهای تازهای در شمال ایران به روسها عازم اروپا شد. دومین سفر مظفرالدین شاه که در بیست و دوم فروردین ۱۲۸۲، آغاز شد شش ماه به طول انجامید و در این مدت مظفرالدین شاه از اتریش، آلمان، بلژیک، فرانسه، انگلستان و ایتالیا بازدید کرد.
مظفرالدینشاه پس از بازگشت از سفر دوم خود امینالسلطان را برکنار کرد، هیاتی پنج نفره را به مدیریت امور کشور مامور کرد، اما این وضع فقط یک سال دوام آورد و پس از آن، عینالدوله، دامادش را به صدراعظمی برگزید. عینالدوله برای تامین هزینه سفر سوم شاه، مسیو نوز، مدیر بلژیکی امور گمرکات ایران را مامور افزایش درآمد گمرک کرد؛ اما این افزایش تعرفه گمرکی موجب نارضایتی و تحصن تجار تهران در حرم عبدالعظیم شد. پس از بازگشت شاه حوادث دیگری نیز همچون به چوب بستن تجار قند از سوی عینالدوله منجر به تحصن بزرگتری در حرم عبدالعظیم در بیست و سوم آذر ۱۲۸۴ و درخواست تاسیس عدالتخانه شد. هر چند با تعهد شاه مبنی بر تاسیس هرچه سریعتر عدالتخانه، این تحصن پایان یافت، اما تعلل در برپایی آن موجب تحصن علمای تهران در قم و افزایش خواستهها مبنی بر عزل عینالدوله و برپایی دارالشورا شد. شاه سرانجام و تحت فشار علما و مردم، عینالدوله را عزل و مشیرالدوله را صدراعظم کرد و یکسال پس از پایان سفر سوم خود در روز سیزدهم مرداد ۱۲۸۵، در بستر بیماری فرمان مشروطیت را که شامل ترتیبات تشکیل مجلس بود، امضا کرد و روز چهاردهم مهر همین سال اولین دوره مجلس شورای ملی در حضور شاه افتتاح شد. مظفرالدینشاه، نخستین قانون اساسی ایران را که در دوره اول مجلس تنظیم شده بود روز هشتم دی ۱۲۸۵ امضا کرد و چند روز بعد در نوزدهم دی ۱۲۸۵ از دنیا رفت.
احسان قمشهای / جامجم
در گفتگو با جامجم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
صادق ورمزیار در گفتوگو با جامجم مطرح کرد
روح الامینی در گفتوگوی تفصیلی با «جامجم»:
در گفتگو با جامجم آنلاین مطرح شد