از نامه‌های علی‌(ع) به کارگزارانش – 21

حاکم باید به وقت خشم، خویشتن دار باشد

از نامه‌های علی‌(ع) به کارگزارانش –14

قاضی لجباز را برکنار کن؛حکومت اسلامی جای قاضی ناعادل نیست

اختلافات کوچک و بزرگ بین مردم یک مملکت همیشه پیش می‌آید؛ برای همین است که جوامع بشری همیشه به قاضی و داور نیاز دارند؛ برای همین است که جایگاه قاضی مهم است، برای همین است که اگر قاضی فاسد باشد، دنیا دوست باشد، امنیت جامعه بر هم می‌ریزد؛ دزدها و خلافکارها احساس امنیت می‌کنند و مردم ضعیف احساس ناامنی، برای همین است که در حکومت علوی هر کسی نباید در جایگاه قضاوت بنشیند.

کد خبر: ۶۲۶۳۹۱

قاضی لجباز را برکنار کن؛حکومت اسلامی جای قاضی ناعادل نیست

حکم اشتباه یک قاضی، تنها یک طرف دعوا را ناامید و متضرر نمی‌کند؛ بلکه یک جامعه را به انحطاط می‌کشاند، جایگاه قضاوت جایگاهی نیست که هر کس شایسته نشستن بر آن باشد؛ برای همین است که امیر مؤمنان در نامه خود به مالک اشتر بخشی از حرف‌های خود را به نحوه انتخاب یک قاضی اختصاص می‌دهد و به مالک هشدار می‌دهد مبادا آدم لجباز، طمعکار یا ساده اندیش را در مقام قضاوت قرار دهد و بر امور مردم حاکم کند.

در نگاه حضرت علی(ع)قضاوت جایگاهی است که به امنیت جامعه وصل است و هر خطایی در این جایگاه امنیت جامعه را بر هم می‌ریزد. قاضی حکومت علوی حق ندارد مبنای تصمیم‌گیری خود را منافع گروه‌ها و دسته‌ها و دوستان و آشنایان و اقوام خود قرار دهد، یا اینکه زود از رسیدگی به مشکل و اختلاف مردم خسته شود و یک حکم دم دستی برای از سر باز کردن پرونده‌ای که مسئول رسیدگی به آن است، صادر کند.

قاضی باید صبور باشد و خوش خلق

در متن نامه امیر المؤمنین به مالک اشتر آمده است: «... و برای داوری میان مردم از رعیت خود آن را گزین که نزد تو برترین است. آنکه کارها بر او دشوار نگردد و ستیز خصمان وی را به لجاجت نکشاند و در خطا پایدار نبود و چون حق را شناخت در بازگشت بدان در نماند و نفس او به طمع ننگرد و تا رسیدن به حق به اندک شناخت بسنده نکند و در شبهات درنگش از همه بیش باشد و حجت را بیش از همه به کار برد و از آمد و شد صاحبان دعوی کمتر به ستوه آید و در آشکار گشتن کارها شکیباتر بود و چون حکم روشن باشد در داوری قاطع‌تر. آنکس که ستایش فراوان وی را به خودبینی نکشاند و خوش‌آمدگویی او را بر نیانگیزاند و اینان اندکند»*

این نامه را حضرت امیر زمانی به مالک اشتر می‌نویسد که او را برای اداره امور مردم مصر به آنجا می‌فرستاده است، به او توصیه می‌کند که مبادا کسی را به مقام قاضی بگذارد که لجباز باشد و از رفت و آمد طرفین دعوا خسته شود؛ یا اینکه ساده اندیش باشد و فریب خورد و یا بدتر از همه طمع کار باشد و دنیا دوستی او را از قضاوت عادلانه دور کند؛ حقیقت این است که در حکومت علوی، کارگزار حکومت باید مانند امیرش به دنبال عدالت باشد؛ در حکومت علوی هیچ حاکمی حق ندارد قضات فاسد و بی اخلاق را بر سرنوشت مردم حاکم کند؛ در حکومت علوی جایی برای قاضی لجباز دنیادوست نیست.