پفک فرهنگی!

اکنون ترجمه‌های موجود بهتر از تالیف‌ها هستند، به این معنی که تعداد مترجمان خوب کشور بمراتب بیشتر از تعداد مولفان است. البته باید دقت کرد که برخی ترجمه‌ها را می‌توان پفک فرهنگی نامید، چراکه این روزها ناشرانی هستند که ترجمه‌هایی از آثار بی‌ارزش را وارد بازار کتاب می‌کنند و ذائقه مردم را در کتابخوانی تحت‌الشعاع قرار می‌دهند. ترجمه در کشورمان فراز و فرودهای بسیاری را طی کرده است و امروز خوشبختانه در جایگاهی قرار دارد که مترجمان خوب زیادی داریم. هر چند که به شرایط امروز هم انتقادات زیادی هست و برخی نگاه‌های ناشران به انتشار کتاب‌های ترجمه به این کتاب‌ها آسیب‌زده است.

آنچه به نظر مهم می‌رسد این است که اغلب کتاب‌هایی که در کشورمان منتشر می‌شود از زبان انگلیسی به فارسی برگردانده شده و این موضوع نشان می‌دهد ما در دیگر زبان‌ها هنوز به اندازه کافی مترجم نداریم و محدود شده‌ایم به این که برخی کتاب‌ها ابتدا به انگلیسی ترجمه شود و پس از انتشار در این کشور آنها را به فارسی ترجمه کنیم.

باید گفت ترجمه در کشورمان طی سال‌های گذشته بیشتر به ترجمه کتاب‌هایی از انگلیسی به فارسی پرداخته و به دیگر زبان‌ها اقبال کمتری نشان داده است. در کشور ما اغلب مترجمان به این زبان مسلط هستند و به ترجمه آثار کشورهای انگلیسی زبان می‌پردازند. البته مترجمان خوبی هم داریم که در ترجمه آثار نویسندگان آلمانی فعالیت دارند. از میان آنان می‌توان به کمال بهروزکیا، علی عبداللهی و دکتر خلیلی اشاره کرد، اما در زمینه ترجمه کتاب‌های فرانسوی با کمبود مترجم مواجه هستیم و می‌توان گفت هنوز هم ادبیات این کشور را بخوبی نمی‌شناسیم. این موضوع درباره ادبیات بسیاری از دیگر کشورها صدق می‌کند و ما به دلیل نداشتن مترجم در بسیاری از زبان‌ها هنوز نمی‌توانیم آثار آنها را مستقیم از زبان اصلی‌اش به فارسی برگردانیم. به نظر می‌رسد تربیت مترجم خوب در همه زبان‌ها از جمله نیازهای ترجمه امروز ماست که باید به آن بپردازیم و بتوانیم مترجمان خوبی در همه زبان‌ها داشته باشیم.

و در پایان این‌که باید نگاه بهتری به ترجمه در کشور داشته باشیم و برای رشد آثار تالیفی، ترجمه را متوقف نکنیم؛ چراکه هریک از این موارد نیاز یک جامعه است و به رشد و پویایی در کنار یکدیگر نیاز دارند.

شهرام اقبال‌زاده‌ /‌ مترجم