دوستی تعریف می کرد که سوار ماشین دربستی شده بودم تا به موقع به محل کار برسم. راننده پیرمرد شصت ساله ای بود که همچون مسافرش تعجیل به رسیدن داشت اما یکی از خروجی های اتوبان را رد کرد و مجبور شد تا در ساعات اولیه صبح که تردد ماشین ها بیش از سایر ساعات است؛ مسیری را دنده عقب حرکت کند بعد از قرار گرفتن در مسیر مقصد نهایی، پیرمرد از مسافرش به دلیل رد کردن مسیر و در معرض خطر قرار گرفتن، عذرخواهی کرد و دلیل این اتفاق را بی سوادی بیان کرد.چشمانش تنها بر حسب عادت و نشانه گذاری تابلوها، قادر به خواندن مسیر بود نه از روی سواد خواندن و نوشتن. به گفته پیرمرد بی سوادیاش باعث شده تا بارها پنج هزار تومانی را به عنوان 500 تومانی به مردم بدهد.
بدون شک تقریباً 10 میلیون نفری ( دقیقا 9 میلیون و 719 هزار نفر بر اساس آخرین آمار اعلام شده در سال 91) که از بی سوادی رنج می برند آن هم در دنیای مدرنی که هر روزش با یک فناوری و کشف جدید همراه است؛ خاطرات تلخ و چه بسا پرخطری در این رابطه دارند و حتماً بسیاری از آنها برای رفع این تلخی، به دنبال با سواد شدن و یا تکمیل تحصیلات اولیه خود هستند.
این روزها پیامک ها و ایمیلهای متعددی همراه با مضمون «سیکل و دیپلم رسمی بگیرید.کوتاه و سریع و اقساط» ارسال میشود.تعداد این پیامکهای تبلیغی که به تازگی بیش از گذشته شایع شده؛اولین سوالی که در ذهن کلید میخورد؛ قانونی بودن یا نبودن فعالیت این مؤسسات و دیپلمهای صادره از آنهاست؟
محمد مهدی محمدی فر مدیر یکی از آموزشگاههای آزاد است که در گفت و گو با خبرنگار جام جم آنلاین با تأکید بر این که از میان شاخه های نظری، کار و دانش و فنی و حرفهای مؤسسات خصوصی فقط میتوانند در بخش کار و دانش فعالیت کنند، میگوید: در بخش نظری و فنی حرفهای، فقط مدارس تحت نظر آموزش و پرورش مجاز به فعالیت هستند و هیچ آموزشگاهی نمیتواند و قادر به دادن دپیلم فنی حرفهای و نظری نیست چرا که این آموزشگاهها زیر نظر سازمان فنی و حرفهای فعالیت می کنند نه آموزش و پرورش به همین دلیل به هیچ عنوان نمی توانند دیپلم صادر کنند.
به گفته وی؛ این آموزشگاهها بر اساس مجوزی که از سامان فنی حرفهای دارند تنها میتوانند به ازاء دوره های آموزشی که دوره های مهارت آموزی شناخته میشوند؛ «دیپلم مهارت» برای افراد صادر کنند نه دیپلم رسمی آموزش و پرورش.متقاضیان مدرک دیپلم برای آن که بتوانند دیپلم خود را به صورت قانونی اخذ کنند باید دروس عمومی خود را تحت عنوان سال اول و دوم در مدارس دولتی که دارای مجوز آموزش از راه دور هستند؛ بگذرانند.
محمدی فر به هماهنگی های انجام شده با آموزش و پرورش اشاره میکند و میگوید؛ از آنجا که برخی از مراجعین ما موفق به دریافت دپیلم خود نشدهاند، به همین دلیل با آموزش و پرورش هماهنگ هایی انجام شد که واحدهای گذرانده شده برای اخذ دیپلم مهارت به عنوان جزئی از واحدهای درسی مربوط به سال سوم دبیرستان متقاضیان پذیرفته شوند تا آنان بتوانند 96 واحد خود را پر کنند و سریع تر مدرک دیپلم را دریافت کنند.
به گفته این مدیر، این آموزشگاهها تنها مجاز به پذیرش افراد بالای 18 سال که از تحصیل جا ماندهاند، هستند به شرطی که آقایان، دوران سربازی خود را گذرانده باشند.علاوه بر این؛ افرادی که سال اول و دوم خود را گذرانده باشند، می توانند با انتخاب یکی از رشته های مرتبط با شاخه کار و دانش در آموزشگاهها، واحدهای درسی خود را کامل و دیپلم خود دریافت کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا در تبلیغات خود را با عنوان «سیکل و دیپلم رسمی بگیرید.کوتاه و اقساط» معرفی میکنید؟ می گوید: چون معمولا با چند مدرسه در این رابطه همکاری میکنیم که دیپلم بزرگسالان را صادر میکنند اما این به معنای صادر کردن دیپلم از سوی آموزشگاه نیست ما فقط دیپلم مهارت فنی را صادر و مدارس آموزش از راه دور دیپلم رسمی را ارائه میکنند.حرف آموزشگاههایی که اعلام می کنند قادر به صدور دپیلم رسمی هستند، صحت ندارد.
محمدی فر با بیان این که هر آموزشگاه تنها مجاز به ارائه دو رشته کار و دانش است، هزینه کلاسها را 2میلیون و 200 هزار تومان عنوان می کند که از این میزان یک میلیون تومان متعلق به 4 ترم دروس عمومی است که به حساب مدرسه واریز می شود و یک میلیون و 200 هزار تومان هم مربوط به سال سوم یا همان سال مهارت آموزی است که توسط آموزشگاهها دریافت می شود.
ضمن آن که در این آموزشگاهها؛ دوره های مربوط به سال سوم راهنمایی و سال ششم که از امسال اضافه شده است برای متقاضیان برگزار می شود.افراد می توانند با پرداخت یک میلیون و 500 هزار تومان به صورت نقد یا اقساط در دوره های «آزمون جامع» که تنها برگزار کننده آن آموزش و پرورش است، شرکت کنند و مدرک سیکل خود را دریافت نمایند.
نکته قابل توجه آن که؛ متقاضیان میتوانند در عرض یکسال، سه سال دبیرستان خود را بگذرانند یعنی همزمان با دوره یکساله مهارت ، سالهای اول و دوم دبیرستان را در قالب دروس عمومی پاس کنند و در عرض یکسال ،راهی که دانش آموزان در شرایط عادی سه سال طی می کنند، دیپلم خود را از مدارس تحت نظارت آموزش و پرورش دریافت کنند و با آن برای ورود به دانشگاه در کنکور شرکت کنند.
میزان با سواد بودن این افراد که تنها چند هفته قبل از برگزاری آزمون جزوه های امتحانی را دریافت می کنند و به واسطه شاغل بودن اکثر شرکت کنندگان ضرورت جدی برای حضور در کلاس ها نیست، نکته قابل توجه دیگری است که عدهای آن را امتیازی قابل توجه برای جذب مشتری، سودجویی و رسیدن به درآمدهای بالا میدانند.
با وجود آن که مسئولان آموزش و پرورش به انحاء مختلف دیپلم فروشان را تهدید به پلمپ آموزشگاه و ابطال مجوز کردهاند اما آنان همچنان با اطمینان خاطر به فعالیت خود ادامه می دهند.سوال اینجاست که آیا دلیل دیگری غیر از این فرضیه میتواند وجود داشته باشد که؛ افرادی در داخل سازمان مربوطه با گرفتن زیرمیزی اقدام به درج نمره قبولی درکارنامه متقاضیان و صدور مدرک قانونی می کنند؟ چرا که اگر مدرک تقلبی صادر شود حتماً این مدارک در مراحل بعدی قابل شناسایی است اما مشکل اصلی آن است که عدهای با سوءاستفاده از اختیارات قانونی خود، با برخی از آموزشگاهها تبانی می کنند و باعث تداوم مشکل بیسوادی میشوند چرا که این افراد همچنان بی سوادند در حالی که آمارها چیز دیگری نشان می دهند .
سهیلا فلاحی-خبرنگار جام جم آنلاین
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد