اما مسیر رساندن این مفاهیم همیشه صاف و راحت نیست، گاهی دستیابی به خبر از سوی رسانه سخت میشود، گاهی دریافت پیام و محتوای خبر از سوی مخاطب به هدف نمیرسد.
گاهی اتفاقات پیچیدهتر از این میشود، یعنی هم رسانه کارش را درست انجام میدهد و هم مخاطب پیام را دریافت میکند، اما اتفاقی که باید نمیافتد.
مثال خیلی سادهاش همین موضوع سبک زندگی فعلی ماست، تحرک نداریم، تغذیهمان درست نیست، مواد دخانی مصرف میکنیم و در یک کلمه درست زندگی نمیکنیم، از طرفی مرور اخبار، تیترها، صفحات و مطالب روزانه رسانهها از تلویزیون و رادیو گرفته تا رسانههای مکتوب که حتی در حوزه سلامت بهشکل هفتگی و ماهانه و اختصاصی منتشر میشود، میلیونها بار از این موضوعات صحبت شده و هشدار داده میشود.
اما آمار بیماریها و مرگ و میرهای غیرواگیر که اتفاقا بیربط به این سبک زندگی نیست، به شکل صعودی رو به افزایش است.
در علوم ارتباطات و روزنامهنگاری گفته میشود، تکرار برخی از موضوعات از سوی رسانه، گاهی منجر به کم شدن حساسیت مخاطب به اهمیت موضوع میشود.
مثالش همان اتفاق بالاست، اما در برخی از حوزهها از دست رفتن حساسیت مخاطب و حتی رسانه نسبت به موضوع میتواند تبعات منفی و مخرب زیادتری داشته باشد.
احتمالا در حوزههایی مثل زلزله تهران، خشکی دریاچه هامون و ارومیه، آلودگی هوای کلانشهرها و همین سلامت شهروندان به چنین جایگاهی رسیدهایم. اما این روزها مسالهای مطرح میشود که بیشتر تداعیکننده همین بیاثری خبر و پیام است. کم شدن ذخیره آب تهران و تاکید بر صرفهجویی هر چند از سوی رسانه همچنان در اولویت است و طی روزهای اخیر بارها در صفحات اول روزنامهها و خبرهای اول رسانهها دیداری و شنیداری عنوان شده، اما از سوی مخاطب، نگرانکننده نیست و یا دستکم بهرفتاری درست که همان صرفهجویی است، منجر نمیشود.
کاهش ذخیره آب تهران و پدیده خشکسالی در بسیاری از مناطق کشور موضوع سادهای نیست، اگر هر روز تکرار شود هم طبیعی است، اما اگر قرار باشد تاثیری بر ما به عنوان مخاطب و شهروندان نداشته باشد، چطور میتوانیم به آینده امیدوار باشیم؟ بیتفاوتی نسبت به این اخبار حتی اگر ریشههای مخاطبشناسی و اشتباه عملکرد رسانه را طلب کند، فعلا فقط دودش به چشم ما شهروندان میرود. لطفا کمی صرفهجو باشیم.
مستوره برادراننصیری - دبیر گروه جامعه
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد