دیوارهای زنده شهر

نماهای ناموزون ساختمان‌های شهر، حضور مداوم داربست‌های فلزی، اطلاعیه‌های کج و معوج و تبلیغ‌نویسی کالاها روی دیوار همگی حاصل بی‌توجهی به نمای شهری است که با همه زیبایی‌ها و زشتی‌ها زندگی هر روزه شهروندان را محاصره کرده است.

بی‌شک این اشکال ناهمگون که بدون هیچ ریتم و زیبایی در کنار هم قرار گرفته‌، موجب آلودگی بصری و روانی شهروندان شده و آثار مخربی بر روح و روان آنها می‌گذارد، به‌گونه‌ای که بتدریج موجب افزایش کسالت‌ها و ایجاد اندوه در آنها می‌شود.

این در حالی است که بسیاری از روان‌شناسان، مدیران شهری و مهندسان شهرساز و معمار بر این عقیده‌اند که گرافیک شهری با ابزارهای هنری همچون نقاشی دیواری می‌تواند جلوه‌های تازه‌ای به شهرها بخشیده و علاوه بر جذاب‌تر شدن شهر، آن را برای شهروندان خاطره‌انگیز کند.

هنری که سبب می‌شود نه تنها فضای شهر با تمام آشفتگی‌هایش برای رهگذران لطیف‌تر شود، بلکه عرصه بسیار مناسبی برای ورود هنر به شهر است.

از این رو در گیرودار زندگی پردغدغه و ماشینی امروز چاره‌ای نیست جز تلطیف فضای زندگی جمعی به واسطه هنر تا از این طریق با کمی دلپذیر شدن محیط زندگی اجتماعی شرایط دشوار زندگی را آسان‌تر سپری کنیم اما در حالی که سال‌هاست بسیاری از کلانشهرهای دنیا از نقاشی‌های دیواری برای بهبود چهره شهری خود بهره برده‌اند و حتی در برخی کشورها، نقاشی دیواری به یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری تبدیل شده است، این پدیده بسیار دیر به فضای شهری راه یافت و تاثیر آن بر رفع آلودگی‌های بصری و زیبایی شهر جدی گرفته نشد. این درحالی است که استفاده از نقاشی‌ها و آثار هنری بر دیوارهای شهر بویژه در مناطقی که از چشم‌انداز خوبی برخوردار نیست، می‌تواند به بهسازی چهره شهری کمک کند.

به نظر می‌رسد که در سال‌های اخیر با درک اهمیت نقاشی‌های دیواری بر بهبود سیمای شهری، اجرای آن در سطح خیابان‌ها و بزرگراه‌های شهر شکل ویژه‌ای به خود گرفته است.

دیوارهایی که تاکنون بیشتر میزبان نقاشی‌هایی بود که به جنبه هنری آنها کمتر توجه می‌شد، این روزها اما نشان‌دهنده ورود نسل جدیدی از نقاشی‌های دیواری است؛ نقاشی‌هایی که طراحی زیبای آنها جلوه بصری دل‌انگیزی به چهره زمخت شهرمان بخشیده است.

گزارشی در این‌باره را در صفحه 14 امروز روزنامه جام جم با عنوان «رنگ‌ها به شهر هویت می‌دهند» هم می‌توانید بخوانید.

عرفان جلالی -‌ جام‌جم