اسراف در کلمات

گویا قانون نانوشته‌ای باعث شده است ما همه وظایف و اهداف وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادها را در عنوانش بخواهیم جانمایی کنیم؛ اصلا یک‌بار بیایید عنوان برخی وزارتخانه‌ها را با هم مرور کنیم: وزارت امور خارجه، وزارت آموزش و پرورش، وزارت ورزش و جوانان ایران، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. حالا لزومی ندارد اسم بلندبالای همه وزارتخانه‌ها را اینجا بیاوریم.

این فقط وزارتخانه‌ها نیستند؛ بلکه بسیاری از سازمان‌ها و نهادهای ما هم، همین‌طور اسم‌های بلندبالایی دارند: سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، سازمان سنجش آموزش کشور، سازمان اسناد و کتابخانه ملی. حالا به هرکدام از این اسم‌ها عنوان «جمهوری اسلامی ایران» را هم اضافه کنید.

مثلا می‌شود: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. تصور‌کنید هرکدام از این نهادها معاونت‌های مختلف دارند. هر کدام از این معاونت‌ها هم در زیرمجموعه خود اداره‌کل‌هایی دارند. حالا فرض کنید که یک شخص سرپرست این اداره کل باشد. عنوان او یک خط می‌شود: سرپرست اداره کلِ فلانِ معاونتِ فلانِ سازمانِ فلانِ فلانِ فلان....

همین‌طوری می‌شود که عنوان‌ها، طولانی و ترسناک می‌شوند. گاهی واقعا برای ما اهل رسانه، آوردن عنوان‌ها و اسم اشخاص و نهادها در گزارش‌ها و خبرهای رسمی هم دشوار می‌شود. معلوم هم نیست این موضوع آیا دغدغه هیچ نهادی هست یا نه.

اصلا آیا جایی هست که بخواهد به این موضوع سر‌و سامان دهد؟ مثلا آیا در مجلس یا دولت کمیته و کمیسیون خاصی چنین دغدغه‌ای داشته است یا حتی فرهنگستان زبان و ادب فارسی جمهوری اسلامی ایران که خود گرفتار همین عنوان درازدامن است، می‌تواند به این موضوع ورودی داشته باشد؟

به‌نظر می‌رسد، این موضوع احتمالا با فرهنگ تعارف در جامعه ما که به اشخاص طومار طومار عنوان اعطا می‌کند، نسبتی دارد. وقتی برای یک نامه اداری باید نوشت جناب‌آقای دکتر فلانی، رئیس محترم فلان و بهمان که خودش کلی کلمه است، معلوم است اسم نهادها و مراکز هم این‌قدر طولانی می‌شود.

سجاد روشنی ‌-‌‌ گروه فرهنگ و هنر