شیرینی‌هایی که سفر را شیرین‌تر می‌کنند

نگاهی به برخی از غذاها و شیرینی‌های مختلف استان یزد که در طول سال و به‌ویژه در ایام نوروز مورد استفاده مسافران و میهمانان نوروزی قرار می‌گیرد خالی از لطف نیست.
 
استان یزد‏، به علت قرار گرفتن در کمربند خشک جهانی، دارای زمستان‌های سرد و نسبتاً مرطوب و تابستان‌های گرم و طولانی و خشک است، از سنت غذایی خاصی پیروی می‌کند.

مردم یزد به استفاده از انواع گیاهان دارویی معروف‌اند که در سایر شهرهای ایران تا حدی به فراموش شده‌ است.
 
باقلوا، انواع لوزهای پسته،بادام، بیدمشک، نارگیل، لوز مخلوط دورنگ، لوز ترحیمی، کیک یزدی، کیک تخته‌ای، حاجی بادام، نان برنجی، نان پنجره‌ای (منقا)، نقل یزدی، قطاب، پشمک، آب‌نبات مغزی، سوهان‌ آردی، سوهان خانی، نان نارگیلی، و باقلوا شامی که البته تولید این نوع باقلوا به دلیل نیاز به مقدار زیادی هل و گلاب و شربت مقرون به صرفه نیست.
 
انواع آش‌ها شامل آش شولی، آش جو، آش گندم (حلیم)، آش ماش، آش شلغم، آش کلم، آش رشته، آش سمبوسک، آش عدس،آش کدو، آش آلو، آش سبزی و آش انار از مهم‌ترین غذاهای محلی یزد است.

آش گندم (حلیم) و آش ماش از جمله غذاهای مربوط به عزاداری و حلوای تخته‌ای که سفت است و به صورت شیرینی بریده و در قاب چیده می‌شود، شیرینی مخصوص عزاداری است.

غذاهای آیینی

سورکوگ یا سوروک غذایی است که در روز چهلم و در مراسم نیمه سال (شش ماه پس از فوت) پخته می‌شود و از آرد ارده و شکر تشکیل می‌شود و آن را در روغن زیاد سرخ می‌کنند. این غذا به در منزل همسایه‌ها هم برده می‌شود، تا آنها هم از عزا خارج شوند.
 
از خرما، حاجی بادام و تره‌حلوا معمولا سر خاک استفاده می‌شود و نان برنجی و پشمک از خوراکی‌ها چهلم هستند.
 
انواع باقلوا، منقا و نان نارگیلی شیرینی‌های مخصوص مراسم ازدواج را تشکیل می‌دهند. همچنین از نبات پرده‌ای که به شکل گل یا عروس و داماد چیده شده‌اند در تزیین سفره عقد استفاده می‌شود.
 
در دهه اول محرم و در ظهر روز دهم در مراسم عزاداری بیشترین غذایی که به عزاداران داده می‌‌شود قیمه است.

یکی دیگر از غذاهای مخصوص محرم آش گندم یا حلیم است که به آش امام حسین(ع) معروف است و معمولا در عصر روز یازدهم پخش می‌شود.
 
در شب‌های 21 و 19 رمضان شله زرد و خرما و زولبیا و بامیه، نان و پنیر و سبزی و آش همچنین غذاهایی مثل عدس‌پلو داده می‌شود.
 
باقلوا و قطاب و نان برنجی هم به عنوان شیرینی عزاداری مذهبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما بیش از هر نوع شیرینی کیک یزدی استفاده می‌شود.(میراث فرهنگی)