از نام بد به نام خوب

نامشان یا همنام ائمه و معصومین بود یا در فهرستی که سازمان ثبت احوال برای تغییر مشخص کرده قرار نداشت، چراکه کارشناسان سازمان ثبت احوال 7400 نام دخترانه و پسرانه را که ناشایست هستند، فهرست کرده تا افرادی که این نام‌ها را دارند براحتی بتوانند آن را تغییر دهند.

سازمان ثبت احوال برای تغییر نام به دو گونه عمل می‌کند. برای نمونه افرادی که نامشان بد معنی یا مغایر با جنسیت‌شان است یا کلمات خارجی دارد می‌توانند با مراجعه به شورای حل اختلاف سازمان ثبت احوال در مدت یک روز یا حداکثر یک هفته نام خود را تغییر دهند.

محسن اسماعیلی، مدیرکل اسناد هویتی سازمان ثبت احوال کشور در این‌باره می‌گوید: برابر ماده سه قانون ثبت احوال، افرادی که اسم‌شان ناشایست است، دیگر به دادگاه و استخدام وکیل نیاز ندارند. آنها خیلی راحت می‌توانند به هیات حل اختلاف سازمان ثبت احوال مراجعه کنند و نام خود را تغییر دهند.

کارشناسان ثبت احوال برای این‌که کار را برای افرادی که می‌خواهند نام خود را تغییر دهند، راحت کنند فهرست‌هایی را آماده کرده‌اند. در این فهرست‌ها برای دختران3700 نام که بد معنی یا مغایر با جنسیت آنهاست درج کرده‌اند. برای همین اگر نام متقاضی میان این اسامی وجود داشت، می‌تواند به آسانی نام خود را تغییر دهد. البته برای پسران هم چنین فهرستی آماده شده که حدود 3700 نام است.

به گفته اسماعیلی در گذشته مردم با توجه به علایق و فرهنگ خود نام‌هایی برای فرزندانشان انتخاب کرده‌اند که الان برای آنها دردسر شده؛ اسامی‌ای مانند آفت، عذاب، گرگعلی، شنبه و دوشنبه.

او می‌گوید: افرادی هم هستند که نام کوچک‌شان ترکیبی از نام حیوان و انسان است، مانند شیرعلی. این افراد می‌توانند به هیات‌های حل اختلاف ثبت احوال مراجعه کرده و براحتی نام حیوان را از اسم خود حذف کنند.

به شرط فراوانی

ثبت احوال به فکر آن دست از افرادی هم بوده که با گذشت زمان دیگر اسم‌شان مورد توجه جامعه نیست و خریدار ندارد و کسی آنها را برای فرزندانش انتخاب نمی‌کند؛ اسامی‌ای مانند اشرف یا اعظم از این‌گونه است.

این اسامی معنی بدی ندارند و خیلی‌ها هم آنها را زیبا می‌دانند، اما آنچه باعث شده کارشناسان ثبت احوال شرایط را برای تغییر آنها مهیا کنند، فراوانی کم آنهاست.

به همین دلیل برخلاف مدتی قبل که این افراد برای تغییر نام خود باید به دادگاه می‌رفتند از ابتدای امسال آنها می‌توانند با حضور در هیات حل اختلاف ثبت احوال به خواسته خود برسند بنابراین چنانچه فراوانی اسم شما در پنج سال اخیر کمتر از 1000 است، می‌توانید بدون دردسر نام‌تان را تغییر دهید.

مدیرکل اسناد هویتی سازمان ثبت احوال کشور ادامه می‌دهد: با تصویب این قوانین جدید در ده ماه نخست امسال 9975 درخواست تغییر نام داده بودند. بعد از بررسی با تغییر نام 7639 نفر موافقت شد و تنها 1888 نتوانستند نام خود را تغییر دهند، این افراد هم عموما نام‌هایی مناسب با فراوانی بالا داشته‌اند یا نامشان همنام ائمه و معصومین بوده است. با این کار حتی باعث شدیم از تعداد پرونده‌های قضایی که به دادگاه‌ها سرازیر می‌شود، کاسته شود.

به گفته اسماعیلی برای افرادی که از طریق هیات حل اختلاف می‌توانند نامشان را تغییر دهند شرط سنی تعیین نشده، اما افرادی که از طریق دادگاه‌های دادگستری می‌خواهند نام خود را تغییر دهند باید 15 سال به بالا باشند.

اسماعیلی می‌گوید برای این‌که متقاضیان تغییر نام راحت‌تر به هدف خود برسند، مقاله‌هایی درخصوص فرهنگ نام‌گزینی و نام‌های مناسب فراوانی روی سایت خود قرار داده‌اند و به این شکل مردم می‌توانند آنها را مطالعه و برای خود و فرزندانشان نام‌های پسندیده‌ای انتخاب کنند.

او ادامه می‌دهد: ما 5200 نام ایرانی و اسلامی را از 64 منبع معتبر تهیه کرده‌ایم، از منابعی مانند لغتنامه دهخدا، معین و فرهنگنامه نفیسی و منابع اسلامی مانند قرآن و احادیث استفاده شده تا بحث فرهنگی نامگذاری را مدیریت ‌کنیم.
 

تغییر نام خانوادگی

سازمان ثبت احوال برای تغییر نام خانوادگی هم مواردی را در نظر گرفته تا آنها که نام فامیل ناشایستی دارند براحتی بتوانند آن را تغییر دهند.

افرادی که نام خانوادگی آنها از واژه‌های نامناسبی مانند بیچاره و گدا تشکیل شده باشد؛ اشخاصی که نام فامیل‌شان بیشتر از دو کلمه باشد مانند فلاح ناگزیر لنگرودی یا خنجری‌برار عزیزی.

نام‌های خانوادگی که با واژه‌های خارجی ترکیب شده باشد، مانند علی‌اف یا یوهان سون و افرادی که نام فامیل‌شان مغایر ارزش‌های اسلامی مانند بی‌دین و شیطان‌پرست هم باشد، می‌توانند براحتی نام فامیل خود را تغییر دهند.

بهمن مشایخی، معاون اداره کل اسناد هویتی سازمان ثبت احوال در این‌باره می‌گوید: افرادی هم که نام فامیل‌شان شامل لقب و عناوین است یا منصوب به محل است مانند خان، مهندس، سرهنگ یا علی‌آبادی می‌توانند در هیات‌های حل اختلاف سازمان ثبت احوال نام خانوادگی خود را به آسانی تغییر دهند.

علاوه بر این، افرادی هم که برای یکی از بستگان نزدیک آنها مانند برادر و خواهر محکومیت کیفری موثر پیش بیاید، مثلا به حد یا شلاق محکوم شوند می‌توانند درخواست تغییر نام خانوادگی بدهند.

مشایخی ادامه می‌دهد: افراد می‌توانند برای وحدت با نام خانوادگی برادر یا عموی خود تقاضای تغییر نام خانوادگی بدهند یا چنانچه نام خانوادگی آنها ترکیبی از واژه و طایفه، رنگ، نام حیوان، شیء یا حتی دارای پیشوند یا پسوند باشد درخواست تغییر نام خانوادگی بدهند.

البته آنها که نام خانوادگی جدید برای خود انتخاب کرده‌اند و دوست دارند آن را برای خود به ثبت برسانند باید توجه کنند نام خانوادگی‌ای انتخاب کنند که شخصی آن را نداشته باشد، چراکه در غیر این صورت باید از او یا وارثانش اجازه بگیرند.