بازار 2 هزار و 400 میلیارد تومانی میوه و تنقلات ایام عید

هر‌چند آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد اما می‌توان گفت با‌توجه به وجود 20 میلیون خانوار در کشور و افزایش تقاضای خرید در این ایام رقم‌های کلانی جابه‌جا می‌شود، چرا که پذیرایی با شیرینی، میوه و آجیل با زندگی مردم ایران عجین شده و شاید کمتر ملتی را بیابید وقتی کسی قدم به خانه‌اش می‌گذارد حتما از او با میوه و شیرینی پذیرایی کند، اما این‌گونه پذیرایی در میان مردم ایران جزو فرهنگ و سنت‌ است که نشان‌دهنده روحیه مهمان‌نوازی و خونگرمی ایرانی‌هاست. نقش این خوراکی‌ها در اعیاد باستانی چون شب یلدا، چهارشنبه‌سوری و نوروز پررنگ‌تر می‌شود و مردم از هر قشر و درآمدی تلاش می‌کنند با توجه به توان مالی خود ایام عید را بخوبی برگزار کنند چه آنها‌ که از نمایشگاه‌های عرضه مستقیم خرید می‌کنند، چه آنها‌ که از واحدهای صنفی به قول معروف لوکس‌فروش. خرید ایام عید که معمولا از اسفند آغاز می‌شود در بازار کالاهای مختلف نوعی تحرک ایجاد می‌کند تا در این ایام کسبه، خاک خوابیده از رکود را از رخ معاملات خود کنار بزنند. این ایام رنگ و بوی دیگری دارد چه برای خریداران و چه برای کاسبان. در این ایام دولت هم تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا شرایط خرید ارزان را از طریق برگزاری نمایشگاه‌های بهاره و فروش فوق‌العاده برای بخشی از جامعه که توان خرید از مغازه‌های سطح شهر را ندارند، فراهم کند هر چند ممکن است قیمت و کیفیت برخی از اقلام عرضه شده در نمایشگاه‌ها صددرصد راضی‌کننده نباشد اما هر چه هست خریداران دست خالی بیرون نمی‌آیند.

شیرینی یکی از اقلام مهم خوراکی شب عید است. مردم شیرین کردن کام خود و مهمانان‌شان را پس از سال تحویل و آغاز سال نو خوش‌یمن می‌دانند. به گفته رئیس اتحادیه کشوری صنف قناد و شیرینی در ایام عید هر خانوار به طور متوسط 4 کیلو شیرینی خریداری می‌کند که با در نظر گرفتن 20 میلیون خانوار در کشور چیزی حدود 80 هزار تن شیرینی در این ایام به مصرف می‌رسد که اگر هر کیلو شیرینی به طور متوسط 5 هزار تومان باشد رقم فروش شیرینی در کل کشور به حدود 400 میلیارد تومان می‌رسد. البته میزان خرید شیرینی در خانوار‌ها با توجه به تعداد مهمانان متفاوت است و هر خانوار با توجه به دهک درآمدی که در آن قرار دارد نسبت به انتخاب نوع شیرینی از لحاظ قیمت و مرغوبیت اقدام می‌کند. شیرینی‌های مختص ایام عید علاوه بر‌ماندگاری، ابعاد کوچک‌تری نسبت به شیرینی‌هایی که در ایام عادی خریداری می‌شود دارد. نان‌برنجی، شیرینی نخودچی، سوهان‌عسلی، باقلوا و... از جمله شیرینی‌هایی است که در این ایام طرفداران بیشتری پیدا می‌کند. شاید یکی از دلایل آن نگاه اقتصادی و به صرفه بودن آن به دلیل تعدد مهمانان باشد اما دلیل دیگردر نظر گرفتن سلامت افراد است، برای آن‌که در ایام عید هر فرد مجبور است دید و بازدید‌های زیادی داشته باشد و خوردن زیادی شیرینی می‌تواند برای سلامت‌ افراد مضر باشد.

به گفته فعالان‌ صنف شیرینی، تهیه انواع شیرینی به 180 قلم کالا به عنوان مواد اولیه نیاز دارد که عمده آن وارداتی است. اقلامی چون نارگیل، کاکائو، وانیل، انواع طعم‌‌دهنده‌ها، روغن، کاغذ مخصوص شیرینی و... که در پی افزایش نرخ ارز، واردات این اقلام گران‌تر و بر هزینه‌ها تاثیر گذاشته است اما آنها تاکید می‌کنند که هنوز این افزایش هزینه‌ها را در قیمت شیرینی لحاظ نکرده‌اند.

آجیل شب عید نیز طرفدار بسیار دارد، اما با توجه به متنوع بودن اقلام آجیل و همچنین کیفیت آن که به درجه‌های مختلف تقسیم می‌شود قیمت اقلام آن نیز متفاوت است و مردم با توجه به قدرت خریدی که دارند از مغزهای مختلف از جمله بادام‌هندی، بادام، فندق، پسته، تخمه و... به میزان نیاز تهیه کرده و مورد استفاده قرار می‌دهند. با توجه به شرایط آب و هوایی کشور، ایران یکی از تولیدکنندگان مهم خشکبار است، اما برخی اقلام همچون بادام‌زمینی و بادام از خارج کشور وارد می‌شود که در پی ممنوعیتی که وزارت جهاد کشاورزی برای واردات این دو قلم قرار داده، قیمت آنها در ایام عید افزایش می‌یابد.

به گفته رئیس اتحادیه صنف خشکبار و آجیل‌فروشان نمی‌توان به طور دقیق اعلام کرد که مردم در این ایام چه میزان خرید آجیل دارند. برای آن‌که اقلام آجیل بسیار متنوع است؛ انواع پسته، تخمه و سایر مغزها که براحتی نمی‌توان گفت که هر خانوار بیشتر چه نوع خشکباری انتخاب و چه میزان از آن را می‌خرد، اما می‌توان برآورد کرد به طور متوسط هر خانوار بین 3 تا 5 کیلو آجیل خریداری کند که در مجموع در کل کشور 60 تا 100 هزار تن آجیل مصرف می‌شود و با در نظر گرفتن قیمت میانگین 15 هزار تومان برای هر کیلو آجیل و میانگین مصرف 80 هزار تن آجیل در ایام عید، رقم فروش آجیل با احتساب تعداد خانوارهای کشور یک هزار و 200 میلیارد تومان می‌شود.

اما در مورد میوه می‌توان گفت سیب و پرتقال 2 میوه پرتقاضا برای خرید ایام عید است و سایر میوه‌ها از جمله موز، کیوی و نارنگی به تناسب قدرت خرید مردم در سبد پذیرایی مردم قرار می‌گیرد. هر ساله مرسوم است که در ماه‌های منتهی به عید تعرفه واردات میوه 4 درصد تعیین می‌شود تا برای جوابگویی به نیاز داخلی در این ایام که با افزایش تقاضا روبه‌روست از طریق واردات تامین شود اما امسال با توجه به واگذاری مسوولیت صدور مجوز واردات میوه به وزارت جهاد کشاورزی مسوولان این وزارتخانه تمایلی به دادن مجوز برای ورود میوه نداشتند زیرا بر این باورند که تولیدات داخلی جوابگوی نیاز است. با این حال برخی از مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت از موافقت این وزارتخانه برای واردات میوه برای تنظیم بازار خبر دادند.

به گفته رئیس اتحادیه صنف میوه و تره‌بار هر خانوار به طور میانگین 10 کیلو سیب و 10 کیلو پرتقال در این ایام خریداری می‌کند که با احتساب این رقم می‌توان گفت در طول ایام عید 400 هزار تن فقط سیب و پرتقال خریداری می‌شود که البته قیمت هر کیلو سیب و پرتقال بسته به این‌که از میادین میوه و تره‌بار یا میوه‌فروشی‌های سطح شهر خریداری شود، متفاوت است و اگر میوه‌های دیگر نیز به این 2 قلم اضافه شود، رقم میوه‌ خریداری شده افزایش می‌یابد. با در نظر گرفتن قیمت سیب و پرتقال درمیوه فروشی‌های سطح شهر و میادین میوه و تره‌بار می‌توان میانگین قیمت سیب را حدود 2 هزار تومان و قیمت پرتقال را هزار و 800 تومان در نظر گرفت که اگر از هر کدام 10 کیلو خریداری شود رقم کلی 38 هزار تومان می‌شود. یعنی خانوار‌های ایرانی به طور متوسط برای خرید فقط سیب و پرتقال در ایام عید 760 میلیارد تومان هزینه می‌کنند.

ایام عید نفسی تازه به بازار می‌دمد تا حلقه‌های مختلف اقتصاد اعم از بخش تولید و توزیع و مصرف به چرخش درآمده و در شبکه تولید و توزیع کشور نقدینگی به گردش درآید. در این ایام تمام صنوف در تلاشند تا از آن بیشترین بهره‌برداری را انجام دهند چرا که در روزهای بعد از ایام عید تقاضای بالای خرید تا ماه‌ها فروکش می‌کند. هر چند خرید میوه و تا حدی شیرینی و آجیل با مصرف روزانه مردم عجین شده ولی با وجود این میزان خرید در ایام عید بالاترین حجم را دارد و می‌توان گفت در مجموع حدود 2هزار و 360 میلیارد تومان گردش مالی برای خرید شیرینی، میوه و آجیل در کشور صورت می‌گیرد.