اما و اگرهای معافیت سربازی مبتلایان به اختلال هویت جنسی

کمیته کشوری «ساماندهی مبتلایان به اختلال هویت جنسی» در ایران، پس از کسب اجازه از امام خمینی رسما کار خود را آغاز کرد و از سال 1380 صدور مجوز تغییر جنسیت این گروه از بیماران صادر شد.به گزارش سازمان پزشکی قانونی از آن سال تاکنون سالانه به طور متوسط حدود 80 جراحی تغییر جنسیت در کشور انجام می‌شود که حدود 90 درصد آنها خواستار تغییر جنسیت از مرد به زن هستند.تامل بیشتر بر این آمارها بیانگر آن است که بیشتر مبتلایان به اختلال هویت جنسی، ظاهری مردانه دارند و اگر نتوانند تا پیش از سن سربازی تغییر جنسیت دهند باید در این سن مشمول معافیت پزشکی شوند.

معافیت پزشکی این گروه از بیماران، براساس قوانین کنونی نظام وظیفه، معافیت پزشکی به دلیل ابتلا به بیماری روانی محسوب می‌شود اما حسن موسوی‌چلک، مدیرکل دفتر آسیب‌دیدگان اجتماعی روز گذشته در گفتگو با فارس اعلام کرد بزودی نوع معافیت این بیماران تغییر می‌کند.

این مسوول اظهار کرد: اختلال هویت جنسی، نوعی اختلال شناخته شده روانی است. این اختلال با احساس قوی و پایدار در شناخت هویت جنسی خود، متناقض با جنسیتی که فرد از نظر بیولوژیک توسط اطرافیان شناخته می‌شود، همراه است و البته الگوهای تربیتی در خانواده نیز باعث به وجود آمدن این‌گونه اختلالات می‌شود.

به گفته این مسوول با رایزنی‌های انجام شده بین بهزیستی و سازمان نظام وظیفه طی یکی دو سال گذشته،‌ این افراد بزودی به علل دیگری از جمله بیماری غدد یا دیابت از سربازی معاف می‌شوند. این اظهارنظر از دیدگاه‌های گوناگونی قابل بحث و بررسی است و گرچه وجوه مثبتی دارد، اما برخی نکات منفی نیز در آن دیده می‌شود.

شرطی کاملا غیرکارشناسانه

دکتر کهن‌زاد یکی از مخالفان اجرایی شدن چنین طرحی برای بیماران مبتلا به اختلال هویت جنسی است.

این جراح و متخصص اورولوژی، در گفتگو با «جام‌جم» می‌گوید: بیماری اختلال هویت جنسی زمانی اثبات می‌شود که عامل کروموزومی، اندام‌های جنسی و خواص ظاهری فرد بی‌نقص باشند و او از لحاظ خواص فیزیولوژیکی سالم باشد، اما هویت واقعی جنسی‌اش با ظاهرش همخوانی نداشته باشد.

او می‌افزاید: حتی کسانی که به دلیل ارجح‌گذاری اجتماع بر یک جنس خاص تقاضای تغییر جنسیت دارند بیمار اختلال هویت جنسی نیستند.کهن‌زاد تاکید می‌کند: از نظر علمی این که شرایط احراز بیماری اختلال جنسی، اختلال در غدد یا دیابت و... باشد کاملا غیرعلمی و غیرکارشناسانه است.

مثبت و منفی

اما دکتر هادی معتمدی روانپزشک و پژوهشگر اجتماعی با بررسی این شرط، آن را هم دارای وجوهی منفی و هم مثبت می‌داند. به اعتقاد این پزشک معافیت از سربازی با عنوان بیمار روانی برای مبتلایان به اختلال هویت جنسی مناسب نیست.

او تصریح می‌کند: معافیت از سربازی به دلیل بیماری روانی این گروه از بیماران را از انواع حقوق اجتماعی محروم می‌کند به طوری که آنها برای استخدام با مشکل مواجه می‌شوند و حتی از اخذ گواهینامه رانندگی نیز محروم خواهند شد.

با این حال معتمدی به وجه منفی این قانون نیز اشاره دارد: این که بیماری مبتلا به اختلال هویت جنسی ناچار باشد برای کسب معافیت، گواهی ابتلا به بیماری غدد و... بیاورد غیرمنطقی است و این قانون باید به گونه‌ای وضع شود که اگر این نوع بیماران گواهی بر این اساس ارائه ندهند دست‌کم با قرار گرفتن در زمره مبتلایان به بیماران روانی با استفاده از معافیت روانی از رفتن به سربازی معاف شوند.