ریزربات‌ها‌،‌ پیش ‌‌از ‌انسان‌ مریخ ‌را ‌فتح‌ خواهند ‌کرد

چرا فکر می‌کنید ربات‌ها گزینه مناسبی برای بررسی شرایط اسکان آتی بشر روی مریخ هستند؟

طی سالهای اخیر و به خصوص با پرتاب ماهواره‌ها و کاوشگرهای جستجوکننده مریخ، دانش ما نسبت به شرایط حاکم بر این سیاره افزایش قابل‌توجهی داشته است. از آن گذشته زمانی که بحث وجود احتمال قریب به یقین آب در این سیاره به میان می‌آید، تلاش‌ها برای بازکردن پای انسان به مریخ صدچندان می‌شود. با این حال مشاهدات نشان داده‌اند که محیط این سیاره خشن‌تر از تصورات قبلی بوده است پس باید با احتیاط به جلو گام برداشت. ما دریافته‌ایم که ربات‌ها و آن دسته از ربات‌های هوشمند با قابلیت‌های حرکتی بالا می‌توانند گزینه مناسبی برای آغاز تحقیقات در مریخ باشند.

ربات‌هایی که شما روی آنها کار می‌کنید دارای چه خصوصیاتی هستند؟

ربات‌هایی که روی آنها کار می‌کنیم با این هدف ساخته می‌شوند که همچون حشرات با استراتژی‌های حرکتی اجتماعی به تعامل با یکدیگر پرداخته و به نوعی با یکدیگر همکاری و همفکری نزدیکی داشته باشند. از آن گذشته این ربات‌ها با این هدف راهی مریخ خواهند شد که راه را برای باز شدن پای انسان و فضانوردان و در ادامه ساکنان آتی این سیاره به آن باز کنند پس باید از قابلیت‌های بالایی در انجام اکتشافات مختلف برخوردار باشند.

ابعاد این ربات‌ها در چه حدود است؟

طیف اندازه این ربات‌ها از چند سانتی‌متر یا بهتر بگوییم از چند میلی‌متر فراتر نمی‌رود. هرچه این ربات‌ها کوچکتر باشند به انرژی کمتری برای به حرکت در آوردن آنها نیاز داریم. نکته مهم تامین انرژی سیستم‌های رباتیکی در مریخ و سایر اجرام فضایی است و صد‌البته این مساله یکی از مهمترین چالش‌های فراروی دانشمندان در تحقیقات فضایی روی اجرام مختلف فضایی بوده است. ربات‌هایی که ما می‌سازیم در عین حال که بسیار کوچک هستند، از ضریب هوشی بالایی برخوردار بوده و می‌توانند با توجه به شرایط محیطی سختی که در آن قرار می‌گیرند، تصمیمات مختلف و مناسبی را اتخاذ کنند.

در نظر دارید تا چه تعداد روز ربات‌ راهی مریخ کنید؟

هنوز به تصمیم خاصی در این خصوص دست نیافته‌ایم با این حال شاید این ربات‌ها حدود یک هزار مورد باشند. البته این تنها یک فرض است. در حال حاضر تمرکز ما روی نکات مهم‌تری معطوف شده است. ساخت رباتی که بتواند در هر محیطی حرکت کند مهم‌ترین چالش ماست. پس از این مرحله است که به بررسی شمار ربات‌ها خواهیم پرداخت. در حال حاضر روی این خط اصلی حرکت می‌کنیم که ربات‌های مورد نظر قابلیت حرکت در محیط‌های نمناک، آبی و حتی اسیدی را داشته باشند و در عین حال که حتی ممکن است ابزار و ریز وسایلی را نیز با خود حمل کنند، بدون هیچ مشکلی به مسیر و ماموریت خود  ادامه دهند.

منبع تامین انرژی حرکتی این ربات‌ها چه چیزی است؟

ابتدا بهتر است درخصوص نوع حرکت آنها صحبت کنیم. شاید در نگاه و تصور اول چنین پدیدار شود که ریزربات‌های ما به ریزچرخ‌ها مجهز بوده و با استفاده از آنها طی مسیر می‌کنند، اما واقعیت این است که این ربات‌ها تنها با لرزش‌های خاصی که در آنها ایجاد می‌شود از نقطه‌ای به نقطه دیگر حرکت می‌کنند. چون ابعاد این ربات‌ها بسیار کوچک است، استفاده از چرخ برای به حرکت در‌آوردن آنها چندان منطقی به نظر نمی‌رسد. منبع تامین انرژی حرکتی یا همان لرزش خفیف آنها نیز از تک سلول‌های خورشیدی حاصل می‌شود که روی ربات‌ها و به شکل کاملا ماهرانه‌ای تعبیه شده است. پس همان طور که می‌توان حدس زد این احتمال وجود دارد که برخی از این ربات‌ها با قرار گرفتن در زوایای خاصی نسبت به خورشید نتوانند انرژی لازم را برای ادامه حرکت به دست آورند، اما سایر ربات‌ها بدون هیچ مشکلی در کلیت ماموریت به راه خود ادامه می‌دهند.

شما درخصوص حمل ابزار صحبت کردید. منظورتان درخصوص استفاده از این ربات‌ها به عنوان ریزحامل‌ها چیست؟

بله به نظر خود ما هم جنبه بسیار جالبی است. این ریزربات‌ها باید بتوانند با توجه به نوع ارتباط با سیستم‌های مرکزی فرماندهی کنترلی که دارند به حمل ابزار و ریزسیستم‌ها پرداخته و حتی در مواقع لزوم در قالب تعمیرکاران زبردستی به فعالیت بپردازند. اگر در جریان اخبار مربوط به ساخت ریزربات‌ها باشید حتما درخصوص طراحی و ساخت ربات‌هایی که حتی می‌توانند وارد بدن انسان شوند نیز چیزهایی شنیده‌اید. به هر تقدیر ربات‌هایی که راهی مریخ خواهند شد باید از هر حیث بهترین باشند.

آیا می‌توانید اطلاعاتی از تلاش دسته‌جمعی و تعاملی این ربات‌ها با یکدیگر ارائه کنید؟

در ساختار کلی این ربات‌ها فناوری ارسال پیام‌های فوری قرار گرفته است. زمانی که یکی از این ربات‌ها به منطقه‌ای سخت نظیر گودال‌های ناشناس می‌رسد، به سایر ریزربات‌ها اطلاع داده تا مسیری بهتر برای ادامه ماموریت پیدا شود. همچنین اگر به مانعی سخت که قابلیت جابه‌جا شدن را داشته باشد برسند، ربات‌ها با ارسال پیام به یکدیگر این موضوع را به هم اطلاع داده و سپس در قالب یک ربات‌ متحد برای از میان برداشتن این مانع عمل می‌کنند.

در مواقعی که مجبور شوید با موانع و اکتشافات بسیار وسیع‌تر سر و کار داشته باشید، آیا این ریزربات‌ها به کار می‌آیند؟

ما برای این احتمالات نیز فکرهایی کرده‌ایم که فکر می‌کنیم برای هر مساله و مانع بزرگی جوابگو باشند. این ریزربات‌ها به گونه‌ای ساخته می‌شوند که در شرایطی خاص با اتصال به یکدیگر و ارائه رباتی بزرگ‌تر در حکم یک سازه واحد عمل کرده و اکتشافات بزرگتری را که ریزربات‌ها به تنهایی به انجام آنها قادر نیستند به سرانجام برسانند. تصور کنید که صدها مورد از این ربات‌ها روی و کنار یکدیگر سوار شده و با اتصال سیستم‌های اطلاعاتی و فرمان‌پذیری خود به یکدیگر همچون یک سیستم فرماندهی و تصمیم‌گیری بزرگ و منسجم عمل می‌کنند.

با چه مراکز و دانشگاه‌هایی در این خصوص همکاری داشته‌اید؟

دانشگاه کارلسروهه ازجمله مراکز تحقیقاتی است که در صدر تیم تحقیقاتی دانشمندان بوده است، اما در کنار سایر مراکز تحقیقاتی از تجربیات و یافته‌های دانشمندان آژانس فضانوردی اروپا نیز استفاده شده است.

سرمایه‌گذاری در زمینه‌هایی از این دست بسیار گسترده بوده و تنها یک یا دو مرکز تحقیقاتی نمی‌توانند از پس آنها بر بیایند.

فکر می‌کنید چند سال دیگر این ربات‌ها راهی فضا شوند؟

هنوز هیچ چیز مشخص نیست و سرنوشت آنها به آینده و تداوم سرمایه‌گذاری‌ها بستگی دارد، اما یک نکته مشخص و روشن است و آن این‌ که این ربات‌ها به احتمال زیاد زودتر از انسان روی خاک مریخ حرکت خواهند کرد.