تصور کاهش دائمی نرخ ارز در صورت تک‌نرخی شدن، کاملاً اشتباه است

یک کارشناس و تحلیلگر اقتصادی با تاکید بر اینکه نرخ ارز و نرخ تورم رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند، گفت: تصور کاهش دائمی نرخ ارز در صورت تک‌نرخی شدن، کاملاً اشتباه است زیرا نرخ ارز در نهایت با نرخ تورم حرکت می‌کند.

کد خبر: ۱۵۳۳۶۶۰

به گزارش جام‌جم آنلاین از ایرنا، محمدتقی فیاضی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا با اشاره به افزایش قیمت ارز در هفته‌های اخیر، ریشه آن را در رشد بالای نرخ تورم دانست و اظهار داشت: اگرچه چندنرخی بودن ارز فسادزا و مشکل‌ساز است، اما تصور کاهش دائمی نرخ ارز در صورت تک‌نرخی شدن، کاملاً اشتباه است.

وی با تاکید بر اینکه تعادل بلندمدت در اقتصاد تابعی از تورم سالانه است، نه سیاست‌های کوتاه‌مدت افزود: مهم‌ترین دلیل افزایش نرخ ارز، در حدود ۹۰ درصد موارد، کاهش ارزش پول ملی است؛ وقتی پول داخلی تضعیف می‌شود، طبیعتاً طرف دیگر معادله، یعنی پول خارجی، تقویت می‌شود. البته عوامل دیگری مثل فرار سرمایه یا کسری تراز تجاری هم وجود دارد، اما این موارد به طور معمول در میان‌مدت توسط بازار اصلاح می‌شود و به نقطه تعادل می‌رسد.

فیاضی با بیان اینکه در ایران نقطه شروع اصلی نوسانات ارزی، تضعیف پول ملی است، درباره اینکه چندنرخی بودن ارز چقدر در افزایش قیمت آن تاثیرگذار است، پاسخ داد: چندنرخی بودن باعث مجموعه‌ای از مشکلات مثل فساد، کمبود‌های تصنعی و نرسیدن یارانه‌های پنهان و آشکار به جامعه هدف می‌شود. این موارد درست است. اما نباید یک نکته مهم را فراموش کنیم و آن اینکه حتی اگر ارز تک‌نرخی شود، ممکن است قیمت به محدوده‌ای مثل ۸۰ یا ۹۰ هزار تومان برسد.

این تحلیلگر اقتصادی اضافه کرد: فرض کنید صادرکنندگان ارز خود را عرضه کنند و متقاضیان واقعی هم در یک بازار واحد فعالیت کنند؛ آن وقت نرخ تعادلی می‌تواند در همین حدود ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان شکل بگیرد، زیرا مولفه‌هایی دیگری بویژه نرخ تورم نیز بر این بازار و قیمت‌های آن اثر می‌گذارد.

فیاضی بیان کرد: وقتی تورم ۴۵ تا ۵۰ درصد باشد، طبیعی که نرخ ارز نیز سالانه به‌طور متناسب افزایش پیدا کند؛ حتی اگر امروز ارز را تک‌نرخی کنیم، نباید انتظار داشته باشیم که نرخ ارز برای همیشه در یک نقطه ثابت بماند یا رشد آن ناچیز شود. تک‌نرخی شدن مشکلاتی مثل رانت و فساد را کم می‌کند، اما نرخ ارز همچنان با تورم حرکت خواهد کرد.

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه مهار تورم باید در اولویت برنامه‌ها و رویکرد‌های اقتصادی دولت باشد، تصریح کرد: تصور اینکه با تک‌نرخی کردن ارز، قیمت دلار دائماً کاهش می‌یابد یا حول یک نرخ ثابت می‌ماند، تصور اشتباهی است. در کوتاه‌مدت، سیاست تک نرخی می‌تواند نرخ‌ها را پایین‌تر بیاورد و بازار به نقطه تعادلی جدید برسد، اما در بلندمدت، نرخ ارز تابع مستقیم نرخ تورم است.

فیاضی درباره شیوه تزریق ارز به بازار با هدف کنترل قیمت‌ها که روشی مرسوم در دهه‌های اخیر بوده است، گفت: در کوتاه‌مدت این روش‌ها مؤثر است و فشار تقاضا بر بازار را کاهش می‌دهد و یا حتی ممکن است نرخ به محدوده‌ای مثل ۸۹ هزار تومان برسد و صادرکننده‌ها رغبت پیدا کنند ارز خود را عرضه کنند و بخشی از التهاب بازار فروکش کند.

وی در عین حال افزود: تزریق ارز به بازار می‌تواند حتی تا حدود ۲۰ درصد بر بازار اثر بگذارد، اما در بلندمدت، نرخ ارز به نقطعه تعادل اصلی خود بازمی‌گردد؛ تعادلی که وابسته به تورم، نرخ بهره، حجم نقدینگی و انتظارات تورمی است.

فیاضی در پایان خاطرنشان کرد: اگر امسال نرخ تعادلی ارز مثلاً ۹۰ هزار تومان باشد و سال آینده تورم ۵۰ درصد باشد، طبیعی است که نرخ ارز در سال بعد در محدوده ۱۲۰ هزار تومان باشد، اما اگر رشد تورم کمتر شود، شاید رشد نرخ ارز کمتر از تورم باشد، اما متوقف نمی‌شود.

این تحلیلگر اقتصادی با بیان اینکه مشکل تورم دهه هاست که در اقتصاد ایران وجود دارد و همواره اثر خود را بر نرخ ارز گذاشته است، درباره افزایش قیمت طلا در بازار نیز گفت: طلا دو محرک اصلی دارد؛ یکی قیمت اونس جهانی که در یک سال اخیر افزایش قابل‌توجهی داشته و دیگری نرخ ارز داخلی؛ وقتی نرخ ارز بالا می‌رود و همزمان اونس جهانی رشد می‌کند، طبیعی که قیمت طلا در داخل جهش پیدا کند.