مرز دوغارون به منطقه آزاد تجاری صنعتی تبدیل شد

به گزارش جام جم آنلاین، غلامحسین مظفری اظهار کرد: در دیداری که خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم، برای استان‌های کشور توصیه‌ها و تأکیدات ایشان بر این بود که از ظرفیت‌های همسایگان و دیپلماسی منطقه‌ای استفاده بیشتری شود. راهبرد دولت و تأکید رئیس‌جمهور نیز همین است که ما با همسایگان‌مان ظرفیت تعاملات بیشتری را داشته باشیم.

وی ادامه داد: طبیعی است که استان پهناور خراسان رضوی، که دروازه شرق نیز محسوب می‌شود و همسایگی مستقیم با ترکمنستان و افغانستان دارد، عملاً در منطقه‌ای ژئوپلیتیک قرار گرفته است که همه کشور‌های آسیای میانه، دسترسی‌شان به آب‌های گرم و غرب، از طریق خراسان است. یعنی در کریدور شرق به غرب و شمال به جنوب قرار داریم و محل تلاقی این کریدور‌ها نیز خراسان است.

مظفری اظهار کرد: به لحاظ حوزه تمدنی نیز خراسان مرکزیت این منطقه محسوب می‌شود. خوشبختانه همه این کشور‌ها و بسیاری از ساکنان آنها، احساس وابستگی به خراسان دارند؛ مخصوصاً مسلمان‌ها و به‌ویژه جمعیت شیعه که دلداده امام رضا (ع) هستند؛ بنابراین ظرفیت‌های تمدنی، مذهبی و اقتصادی ایجاب می‌کند که این کانون مؤثر را در منطقه فعال‌تر کنیم.

وی اظهار کرد: در خراسان رضوی ضمن اینکه باید تلاش کنیم بخشی از نیاز‌های کشور را تأمین کنیم و به یک معنا مدیریت کنیم، باید نقشی منطقه‌ای نیز ایفا کنیم و بر مبنای همین استراتژی و رویکردی که در خراسان تدوین شد، سفر‌های منطقه‌ای را آغاز کردیم. البته به دلیل اینکه این سفر‌ها عمدتاً با رویکرد اقتصادی بوده و دستاورد‌های ملموس داشته باشد، محوریت بحث را به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن خراسان واگذار کردیم.

مظفری تصریح کرد: به عنوان دولت و مدیران ارشد دولتی و اقتصادی، بیشتر نقش تسهیل‌گری و پشتیبانی داشتیم و مسیر مذاکرات را باز می‌کردیم. خوشحالم که تاکنون، سفر‌های بسیار خوبی داشتیم؛ هم به لحاظ کیفیت و کمیت و هم تجار توانمند خراسانی که در سفر‌ها حضور داشتند. به کراچی، لاهور، بخارا، سمرقند، هرات، کابل، استانبول، قرقیزستان (اوش و بیشکک) سفر کردیم. در سفر به هرات ۶۵ نفر حضور داشتند و در قرقیزستان نیز تقریباً همین تعداد؛ البته در برخی سفر‌های قبلی مانند پاکستان ۱۲۰ نفر بودیم.

استاندار خراسان رضوی افزود: این کاهش، ناشی از هدفمند بودن انتخاب افراد بود. درخواست بر این بود که کسانی که در این سفر‌ها شرکت می‌کنند، حتماً طرف تجاری‌شان را شناسایی کرده باشند و از اتاق بازرگانی خواستیم این کار را انجام دهند. هرات از هر جهت به ما بسیار نزدیک است؛ از لحاظ تمدنی، زبان، گویش، مذهب، دین و حتی ذائقه. مردم هرات سال‌هاست به کالای ایرانی عادت کرده‌اند و از آن استفاده می‌کنند، بنابراین ضرورت داشت هرات را به‌عنوان یک منطقه خاص و ویژه ببینیم. علاوه بر اینکه هرات دروازه ورود به افغانستان است و دومین شهر بزرگ این کشور محسوب می‌شود، ظرفیت‌های بسیار خوبی نیز دارد. 

وی تاکید کرد: این سومین یا چهارمین دیداری بود که با والی هرات در قرارگاه مرزی داشتیم، در سفر ایشان به خراسان رضوی نیز کمیته‌های شش گانه تشکیل شد. این کمیته‌ها مباحث بسیار دقیق و تخصصی در حوزه‌های کشاورزی، صنعت، گردشگری و … را دنبال کردند.

مظفری ادامه داد: در سفر اخیر به هرات، بخش زیادی از گزارش‌ها مرور شد و طرفین مذاکرات تخصصی خود را ادامه دادند. این گزارش‌ها حاصل سفر، تفاهم‌نامه‌ها و بعضاً قرارداد‌هایی بود که میان طرفین امضا شد. در یکی دو حوزه نیز اتفاقات مهمی رقم خورد که شاید این سفر، شروع آنها محسوب شود؛ یکی از مهم‌ترین آنها حوزه کشاورزی بود.

وی همچنین به دامداری و کشاورزی غنی در استان هرات اشاره و اظهار کرد: استان هرات هم آب خوبی دارد و هم اراضی مناسب. با اختیاراتی که به استانداران مرزی ابلاغ شده، این امکان را داریم که کالا‌های اساسی، مانند گوشت را از افغانستان تأمین کنیم. گوشت دام سبک افغانستان بسیار باکیفیت است؛ زیرا اغلب در مراتع طبیعی پرورش می‌یابند؛ توافقات خوبی نیز در این امر داشتیم و امیدواریم بتوانیم از این مسیر، تأمین گوشت استان را انجام دهیم. عملیات اجرایی این تفاهم زمان‌بر نیست، چون تجار توافق کرده‌اند و می‌توانند کار را شروع کنند به غیر از آن محدودیت‌های مرزی نیز تا پایان همین ماه (آذر) به نتیجه می‌رسد.

وی همچنین به کشاورزی استان هرات اشاره و تصریح کرد: بخش مهمی از مذاکرات نیز مربوط به برنامه‌های بلندمدت بوده است. به‌طور مثال ما کشت چغندر قند فراوانی در خراسان داریم و شش کارخانه قند و شکر در استان فعال است؛ کشت چغندر آب بسیار زیادی نیاز دارد در صورتی‌که در هرات امکان کشت آن بیشتر فراهم است. در این باره تفاهم شد که اتحادیه کارخانجات قند با طرف افغانستانی مذاکرات را آغاز کنند. کشت پنبه نیز در افغانستان به صورت پایلوت انجام شد و حالا برای گسترش آن تفاهم شده است؛ همچنین ایجاد دامداری‌های صنعتی تا مقیاس ۴۰ هزار رأس نیز در دستور کار قرار گرفت.

مظفری با اشاره به مواردی که ضامن پایداری این تفاهم‌نامه‌ها است، افزود: طرف افغانی نیز تضمین خرید تضمینی می‌خواهد و امکان تنظیم قرارداد برای دوره‌های مختلف نیز وجود دارد، اقتصاد ایران و افغانستان در بسیاری حوزه‌ها مکمل هم هستند

استاندار خراسان رضوی در بخش دیگری از سخنانش، به ایجاد تراز تجاری با افغانستان اشاره کرد و ادامه داد: از روز‌های اول حضورم در استان، بر این نکته تأکید داشتم که تراز تجاری‌مان با افغانستان باید توازن یابد. اکنون صادرات ما به افغانستان بیش از ۳.۲ میلیارد دلار است، اما واردات ما فقط حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون دلار است. طرف افغانستانی تمایل به صادرات دارد و خراسان رضوی اصرار دارد از ظرفیت‌های افغانستان بیشتر استفاده کنیم. با راه‌اندازی خط ریلی تا ایستگاه روزنک ـ که حدود ۶۷ کیلومتر است ـ اکنون ماهانه ۱۰۰ هزار تن سوخت منتقل می‌شود و این ظرفیت تا بهمن‌ماه کامل‌تر خواهد شد.

وی به ایجاد امنیت در نتیجه دستاورد‌های سفر‌های اقتصادی اشاره کرد و افزود: سفر‌های اقتصادی همچنین به ارتقای امنیت، کاهش مهاجرت و تقویت توسعه اقتصادی افغانستان کمک می‌کند؛ که این موارد همگی به نفع ایران و خراسان رضوی است. در مورد مرز دوغارون اسلام‌قلعه نیز اقدامات مهمی انجام شده است. این منطقه به منطقه آزاد تجاری صنعتی تبدیل شده و مدیرعامل آن انتخاب شده است. در سفر والی هرات به مشهد، پیشنهاد ما این بود که طرف افغانی نیز منطقه آزاد مشابهی در سمت خود ایجاد کند تا منطقه آزاد مشترک داشته باشیم. در سفر کابل با «ملا برادر» نیز کلیات موضوع تأیید شد.

استاندار خراسان رضوی همچنین تصریح کرد: متأسفانه وضعیت فعلی در مرز دوغارون مطلوب نیست و بی‌نظمی حاکم است و با ابراز ناراحتی با برخی مدیران دراین‌باره صحبت کردم. سیستم‌های کنترلی در مرز باید یکپارچه شود و قرار است تا شنبه آینده مشکلات کوتاه‌مدت حل شود. هدف ما این است که دوغارون الگوی همه مرز‌های کشور شود، مرزی هوشمند، پاکیزه، مجهز، منظم و با عملکرد سریع.

وی در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو، بیان کرد: در شش ماهه اول سال ۱۴۰۴، درحالی‌که صادرات کشور تقریباً صفر یا منفی بود، توانستیم ۳۶ درصد افزایش صادرات داشته باشیم؛ که نتیجه همین سفرهاست. بعد از سفر ازبکستان نیز در شش ماهه بعد، ۱۴۳ درصد رشد ثبت شد؛ این ارقام نشان می‌دهد این تعاملات چقدر مؤثر است.

استاندار خراسان رضوی ادامه داد: در سفر کابل نیز درباره پیمان پولی ایران و افغانستان و مشکلات صرافان و رفع تعهد ارزی، مباحث مهمی مطرح شد؛ شبکه بانکی فعال نیست و بار اصلی بر دوش صرافی‌هاست. اختلاف ما با بانک مرکزی درباره «صادرات ریالی» هنوز ادامه دارد، اما بخش زیادی از آن حل شده است. در کنار اینها، سرمایه‌گذاری خارجی نیز از موضوعات مهم است. با وجود ظرفیت‌های بسیار زیاد، وضعیت ما خوب نیست و هنوز نتوانستیم ظرفیت‌ها را به فعلیت برسانیم. 

وی در این رابطه خبر‌های خوشی نیز داد و گفت: یکی از پروژه‌های بسیار بزرگ در سرخس، توسط سرمایه‌گذار ترک، ظرف ۱۵ روز آینده به بهره‌برداری می‌رسد. در سفر استانبول نیز یک هلدینگ بزرگ ترکیه‌ای درخواست سرمایه‌گذاری در خراسان را داشت و تفاهم شد که زمین مناسب و شهرک صنعتی اختصاصی در اختیارشان قرار گیرد. در حوزه اختیارات استانداران برای تسهیل سرمایه‌گذاری، اختیار جدیدی اضافه نشده است؛ مشکل این بوده که از ظرفیت اختیارات قبلی استفاده نشده و سرمایه‌گذاران دچار سختی شده‌اند.

مظفری تصریح کرد: اکنون با مذاکرات انجام‌شده با بانک مرکزی، مجوز ایجاد صرافی خارجی در داخل استان گرفته شده و چند نفر از تاجران بزرگ افغانستانی نیز دعوت شدند. در دوغارون و سرخس نیز سرمایه‌گذاری‌ها در حال انجام است. سرمایه‌گذار افغانستانی که پالایشگاه بندرعباس را خریداری کرده بود، حالا در سرخس در حال تکمیل پروژه است. سرمایه‌گذار ترک نیز پروژه راه‌آهن یونسی–زاهدان را پیش می‌برد.

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی استانداری خراسان رضوی در ۱۲آذر، وی بیان کرد: در مورد پروژه بندر خشک سرخس با سرمایه‌گذاری چین نیز، موضوع بسیار حیاتی است. کریدور شرق به غرب، مسیر اصلی جاده ابریشم است و خراسان در آن نقش کلیدی دارد. خوشبختانه یک ماه قبل، همزمان با سفر به استان «اوش» قرقیزستان، بهره‌برداری از بندر خشک کانتینری انجام شد و کانتینر‌های چینی از این مسیر به سرخس رسیدند. این مسیر زمان ۵۰ روزه حمل را به ۱۰ روز کاهش می‌دهد و بسیار اقتصادی است؛ اگر مسائل معافیت‌های گمرکی حل شود، ایران‌خودرو نیز دوباره از آن استفاده خواهد کرد.

استاندار خراسان رضوی گفت: درباره برنامه استان برای سرخس، به دلیل اینکه مالکیت بخشی از اراضی با آستان قدس بود و مدیریت منطقه آزاد باید دولتی می‌شد، فرآیند زمان‌بر شد، اما اکنون در آستانه نهایی شدن انتخاب مدیرعامل و ترکیب هیئت‌مدیره هستیم؛ ظرفیت سرخس بسیار وسیع و رو به توسعه است و یکی از مرز‌های پررونق کشور محسوب می‌شود.