بلاتکلیفی جاده شهرک صنعتی توس - شاندیز؛ نبود اعتبار یا پیچیدگی اداری

به گزارش جام جم آنلاین،  بهمن ماه سال ۱۳۹۸ بود که فاز نخست طرح بهسازی جاده حسن آباد (حدفاصل جاده قوچان تا ورودی فاز یک شهرک صنعتی توس) به طول سه کیلومتر با حضور جمعی از مسوولان شهری و استانی افتتاح شد، این جاده از مسیر‌های مهم برای صنعتگران و کارگران است چرا که روزانه شماری زیادی از آنان از این مسیر تردد می‌کنند از این رو بازسازی و بهسازی آن در کارگروه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید استان مصوب شد تا تردد‌ها و ایمنی مسیر ارتقاء یابد.

شهرک صنعتی توس از مهمترین شهرک‌های صنعتی استان در ۳۲.۵ کیلومتری شمال غربی مشهد ضمن برخورداری از امکانات زیربنایی در عرصه ۴۵۰ هکتار با استقرار بیش از هزار و ۱۰۰ واحد تولیدی و اشتغال ۳۰ هزار نفر فعال است و تردد روزانه کارگران و نیرو‌های این واحد‌ها عموما از مسیر جاده حسن آباد انجام می‌شود.

طرح بهسازی جاده حسن‌آباد حدفاصل جاده قوچان تا ورودی فاز یک شهرک صنعتی توس به طول سه کیلومتر و عرض ۲۴ متر است. این جاده علاوه بر قرار داشتن در مسیر ورود به شهرک صنعتی توس به مجتمع ورزشی ثامن الائمه (ع)، باغ تالار‌ها و شهر‌های طرقبه و شاندیز نیز راه دارد و حجم ترافیک در آن بسیار زیاد است در حالی که مختصات یک راه روستایی را دارد و بهسازی آن ضروری است.

از سال ۱۳۹۸ تاکنون فاز دوم این جاده عملیاتی نشده حال آنکه این موضوع در نشست دبیرخانه شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی با عنوان «دلایل عدم اجرای فاز دوم طرح بهسازی جاده حسن آباد» بررسی شد.

تضاد در روایت‌ها: مشکل از سامانه است یا پیگیری؟

روند اجرای پروژه‌های عمرانی این محور با یک مدل موفقیت‌آمیز در فاز نخست آغاز شد؛ جایی که شهرداری با پذیرش مسئولیت اجرا و دریافت مطالبات از دولت پروژه را به اتمام رساند، اما در مورد فاز دوم که برای سال ۱۴۰۲ برنامه‌ریزی شده بود، بن‌بست اداری حاکم شده است.

رئیس دبیرخانه شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی معتقد است که مشکل اصلی، کمبود اعتبار نیست، بلکه عدم پیگیری است.

علی اکبر لبافی تاکید کرد: ظرفیت سامانه تضامین دولت برای اجرای پروژه از طریق قرارداد و تهاتر فراهم است و این سازوکار باید برای فاز دوم نیز اعمال شود. با این حال مکاتبات با استانداری و درخواست‌های سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان برای اخذ شناسه یکتا تاکنون بی‌نتیجه مانده است.

در مقابل نفیسه مسیبی کارشناس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، محدودیت بودجه و اولویت‌های شهرستان طرقبه-شاندیز را عامل توقف این طرح دانست و گفت: اخذ شناسه یکتا از اختیارات سازمان مدیریت نیست و باید توسط شهرداری انجام ش.

اهمیت راهبردی محور؛ هزینه‌های سرسام‌آور اتلاف وقت

اهمیت این جاده فراتر از دسترسی صرف است چنانکه حبیب‌الله مقامی مدیرعامل شرکت خدماتی شهرک صنعتی توس هم با اشاره به ماهیت روستایی فعلی جاده و حجم تردد بزرگراهی آن، خاطرنشان کرد: این محور قلب تپنده شهرک صنعتی توس، مجتمع ورزشی ثامن، شهرک فناوری صنایع غذایی و پارک علم و فناوری است. این امر از منظر پدافند غیرعامل نیز نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کند.

وی افزود: واحد‌های صنعتی در قالب مالیات بر ارزش افزوده، هزینه‌های مربوط به نگهداری و عملیات عمرانی جاده‌ها را پرداخت می‌کنند و انتظار دارند فاز دوم اجرا شود.

از منظر اقتصادی، آمار ارائه شده توسط حسن راغبی، کارشناس شرکت شهرک‌های صنعتی اهمیت این مسیر محوری و صنعتی را به خوبی نشان می‌دهد چنانکه روزانه ۶ هزار و ۸۵۰ دستگاه خودرو در این مسیر تردد می‌کنند که هزینه‌های ناشی از اتلاف وقت و مصرف سوخت را روزانه به حدود ۱۲۰ میلیارد ریال می‌رساند. این مبلغ در بازه زمانی کوتاهی، کل بودجه مورد نیاز اجرای فاز دوم (رقم ۳۰۰ میلیارد تومان برآورد شده توسط مشاور) را تأمین می‌کند.

ابهامات مالی و تداخلات پروژه‌ای

تأمین مالی این پروژه نیز مورد مناقشه است در حالی که حسین غلامزاده، نماینده شرکت مهندسین مشاور گذرگاه‌های شرق، نیاز مالی فاز دوم را سه هزار میلیارد ریال اعلام کرده و به سابقه طولانی جلسات (از سال ۱۳۷۷) بدون تعیین متولی مشخص اشاره می‌کند، رییس دبیرخانه شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان این رقم را غیرمنطقی دانسته و یادآور می‌شود که برآورد شهرداری در سال ۱۴۰۲ تنها حدود ۳۰۰ میلیارد ریال بوده است.

علاوه بر این، تداخلات با پروژه‌های کلان نظیر قطار شهری و آزادراه مشهد - چناران، لزوم هماهنگی فوری برای جلوگیری از تعویق بیشتر را دوچندان کرده است.

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی نیز در این باره معتقد است که حسب قانون؛ شرکت‌های خدماتی باید خدمات آب و برق و گاز و راه را تا ورودی شهرک تامین کنند از این رو همان طور که شهرداری در فاز نخست اعتبارات بهسازی این جاده را تامین کرده، فاز دوم را نیز می‌تواند تامین اعتبار و اجرا کند.

جعفر فرشچی حتی این فرضیه را مطرح کرد که اعتبارات فاز دوم این جاده می‌تواند از محل ۱۰ درصد ارزش افزوده‌ای که از واحد‌های صنعتی داخل شهرک‌ها توسط شهرداری گرفته می‌شود، می‌تواند تامین شود.

در نهایت، دبیرخانه شورا بر این جمع‌بندی تأکید کرد که اجرای فاز دوم جاده حسن‌آباد نه تنها یک ضرورت صنعتی و اقتصادی است، بلکه مدیریت صحیح و هماهنگی بین دستگاه‌ها می‌تواند از اتلاف میلیارد‌ها تومان از منابع ملی به دلیل ترافیک روزانه جلوگیری کند.