هشدار برداشت قارچ‌های سمی در جنگل‌های هیرکانی

به گزارش جام جم آنلاین مازندران ،جنگل سرزمینی خاموش و زنده است، جایی که قارچ‌ها در دل طبیعت می‌رویند و بخش مهمی از چرخه طبیعی را شکل می‌دهند. در دل سکوت جنگل، قارچ‌ها به‌عنوان بازیگران خاموش اکوسیستم، نقشی حیاتی در تجزیه مواد آلی، تغذیه خاک و همزیستی با درختان ایفا می‌کنند. اما این موجودات مرموز، هم‌زمان می‌توانند به دشمنی خطرناک برای سلامت انسان بدل شوند. موضوع نگران‌کننده اینکه برخی از مردم و مسافران بدون توجه به احتمال سمی بودن قارچ‌ها، اقدام به برداشت آن‌ها از جنگل می‌کنند؛ رفتاری که می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری به‌همراه داشته باشد.

سعید علی‌موسی‌زاده کارشناس ارشد پژوهش در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی مازندران در همین خصوص گفت: قارچ‌های جنگلی با وجود نقش مهمی که در چرخه طبیعی جنگل‌ها دارند، در صورت مصرف نادرست می‌توانند تهدیدی جدی برای سلامت انسان باشند.وی افزود: این قارچ‌ها در تجزیه بقایای گیاهی و جانوری، بازگرداندن مواد مغذی به خاک و همزیستی با ریشه درختان نقش کلیدی دارند، اما برخی گونه‌ها به‌ویژه در فصل پاییز، به‌طور طبیعی در جنگل‌های شمال کشور رشد می‌کنند که بسیار سمی هستند.

کارشناس ارشد پژوهش در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی مازندران با اشاره به گونه سمی Amanita phalloides، معروف به «کلاه مرگ»، گفت: این قارچ ترکیباتی به‌نام آمانیتین تولید می‌کند که می‌تواند منجر به آسیب شدید کبدی و حتی مرگ شود. متأسفانه شباهت ظاهری این قارچ با گونه‌های خوراکی، باعث بروز مسمومیت‌های شدید در کشور شده است.علی‌موسی‌زاده تأکید کرد: اعتماد به ظاهر قارچ‌ها بسیار خطرناک است و مصرف آن‌ها باید تنها محدود به گونه‌هایی باشد که توسط متخصصان قارچ‌شناسی شناسایی و تأیید شده‌اند.این پژوهشگر هشدار داد: حتی قارچ‌های خوراکی نیز در صورت نگهداری یا پخت نادرست می‌توانند موجب بروز بیماری‌های گوارشی شوند.وی توصیه کرد: در صورت بروز علائمی مانند تهوع، استفراغ، سرگیجه، توهم یا درد شکمی پس از مصرف قارچ، فرد باید فوراً به مراکز درمانی مراجعه کند و در صورت امکان نمونه‌ای از قارچ مصرف‌شده را همراه داشته باشد.

کارشناس ارشد پژوهش در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی مازندران در پایان خواستار افزایش آگاهی عمومی و برگزاری دوره‌های آموزشی برای شناسایی گونه‌های سمی و خوراکی شد و گفت: پیشگیری از مسمومیت‌های قارچی تنها با آموزش و احتیاط ممکن است.علی‌موسی‌زاده یادآور شد: با وجود جنبه‌های مثبت زیست‌محیطی و تغذیه‌ای قارچ‌ها، برخی گونه‌ها می‌توانند بسیار سمی و خطرناک باشند.وی با تاکید بر اینکه مصرف نادرست یا حتی استنشاق هاگ آنها ممکن است تهدیدی جدی برای سلامت انسان به‌شمار رود، خاطرنشان کرد: متاسفانه هر سال در کشور مواردی از مسمومیت با قارچ گزارش می‌شود که علت آن ناآگاهی از تفاوت میان گونه‌های خوراکی و سمی است.

قارچ‌های جنگلی موجوداتی کوچک اما بسیار مهم در اکوسیستم جنگلها بوده و نقش کلیدی در پاکسازی جنگل (تجزیه بقایای گیاهی و جانوری) دارند، که این فرایند باعث برگشت مواد مغذی به خاک و تداوم چرخه مواد غذایی در اکوسیستم می‌شوند.بسیاری از قارچ‌ها با ریشه درختان رابطه همزیستی برقرار می‌کنند؛ رابطه‌ای که طی آن قارچ‌ها آب و مواد معدنی را به گیاه منتقل کرده و در ازای آن از گیاه قند دریافت می‌کنند. این همکاری به رشد بهتر گیاه و افزایش مقاومت آن در برابر شرایط سخت محیطی کمک می‌کند، دیگر نقش قارچ‌ها در کنترل جمعیت برخی گونه‌های جانوری یا گیاهی از طریق فعالیت‌های انگلی یا بیماری‌زا است.