چالش‌های هوش و هوشنگ

کاظمی‌دینان با اشاره به وجود عزم جدی در رادیوفرهنگ برای به‌روزرسانی و همگامی با فناوری‌های نوین، بیان کرد: رادیوفرهنگ از سال گذشته کارهای متعددی را در ارتباط با هوش‌مصنوعی و کاربرد آن در تولید برنامه‌ها و محتوا آغاز کرده و یکی از شبکه‌های پیشتاز معاونت صدا در این زمینه بوده است.
وی افزود: سال قبل جلسه‌ای با حضور مدیرکل نظارت و ارزیابی برنامه‌های صدا برگزار و در آن به اهمیت هوش‌مصنوعی و کاربردهای آن پرداخته شده است.
 

هدف، ارتقای کیفی است
کاظمی‌دینان افزود: هدف اصلی ما از به‌کارگیری هوش‌مصنوعی، ارتقای کیفیت برنامه‌ها و فراهم‌کردن محتوای جذاب و خلاقانه برای شنوندگان است. ما توانسته‌ایم برنامه‌هایی تولید کنیم که نه فقط ماندگار هستند، بلکه به‌نوعی صدای جدیدی را در رادیو به گوش مخاطبان می‌رسانند.
مدیر رادیوفرهنگ همچنین به چالش‌های موجود در این زمینه اشاره می‌کند و می‌گوید: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها، ایجاد تعادل بین تکنولوژی و خلاقیت انسانی است. باید اطمینان حاصل کنیم که محتوای تولیدشده هوش‌مصنوعی، همچنان روح و احساس انسانی را منتقل می‌کند. همچنین نیاز به آموزش و آشنایی بیشتر با این فناوری‌ها در میان تولیدکنندگان محتوا در رادیو وجود دارد. ازجمله محدودیت‌ها و چالش‌ها برای رادیو، محدودیت‌های ابزارهای متن به گفتار است که در ابزارهای بومی‌شده زبان فارسی با محدودیت کیفیت و تنوع صدایی مواجهیم و بیشتر ابزارهای قدرتمند برای زبان انگلیسی ساخته شده‌اند. به‌علاوه در برخی موارد اشکال در تلفظ واژه‌‌ها و درک ناقص از زمینه و مفهوم وجود دارد. 
 

مدل مناسب برای هوش‌مصنوعی
کاظمی‌دینان در پاسخ به این سؤال که بهترین مدل هوش مصنوعی برای تولید برنامه‌های رادیویی چیست، می‌گوید: مدل‌های پیشرفته‌ مبتنی بر متن و زبان، ابزارهای صوت‌محور و دیگر شبکه‌های عصبی عمیق می‌توانند ابزارهای مناسبی برای تولیدمحتوای رادیویی باشند. البته، ما باید از این مدل‌ها به‌گونه‌ای استفاده کنیم که محتوای تولیدی نه‌فقط دقیق و معتبر باشد، بلکه با نیازهای فرهنگی و اجتماعی جامعه نیز همخوانی پیدا کند.
وی در ادامه به کاربرد مدل‌های زبانی بزرگ رایج در دنیا اشاره می‌کند: این مدل‌ها می‌توانند در تولیدمحتوای متنی، گفتاری و حتی تحلیل داده‌ها به ما کمک کنند و می‌توان از آنها برای ایجاد روایت‌ها، گفت‌وگوها و محتوای خلاقانه بهره برد. این مساله به ما این امکان را می‌دهد که برنامه‌های رادیویی جذاب‌تری تولید کنیم که به سلیقه و نیازهای شنوندگان پاسخ دهد.
مدیر رادیوفرهنگ با اشاره به تولید مجموعه «فرزانگان فرهنگ» در فضای مجازی، این اثر را نمونه‌ای موفق از تلفیق هنر و فناوری دانست و گفت: این مجموعه با استفاده از ظرفیت هوش‌مصنوعی و با همکاری مهدی احمدی تولید شده و در آن معرفی شخصیت‌های مهم فرهنگی کشورمان مورد توجه قرار گرفته است. «فرزانگان فرهنگ» نامزد بخش مجازی جشنواره پژواک نیز بوده که حاکی از کیفیت بالای این اثر است.
 

تجربه ایستگاه ۱۰۶
کاظمی‌دینان در ادامه به برنامه پرمخاطب «ایستگاه ۱۰۶» اشاره کرد و افزود: از تیرماه ۱۴۰۳، بخش جدیدی با کاربرد هوش‌مصنوعی به برنامه افزوده شده؛ بخشی متفاوت که در آن دو شخصیت هوشمند به نام‌های «هوش» و «هوشنگ»، به‌عنوان یک زوج مصنوعی، با گویندگان وارد گفت‌وگو می‌شوند. این زوج دیجیتال با نگاهی شیرین و درعین‌حال تأمل‌برانگیز به طرح موضوعات اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی می‌پردازند. طراحی و اجرای این بخش نوآورانه بر‌عهده فاطمه ترسا بوده و از همان آغاز با استقبال مخاطبان روبه‌رو شده است.
وی افزود: نقطه اوج این تحول، تولید یک برنامه مستقل با محوریت مباحث تاریخی است که به‌زودی روانه آنتن می‌شود. این برنامه تاریخی با استفاده صددرصدی از ظرفیت هوش‌مصنوعی تولید خواهد شد.
کاظمی‌دینان در این خصوص توضیح داد: در این برنامه، متن، گوینده و محقق، همگی از هوش‌مصنوعی هستند. البته تهیه‌کننده با اشراف و نظارت خود، کیفیت محتوای نهایی را تضمین خواهد کرد.
وی گفت: این برنامه که قرار است از هفتم تیر، سالگرد شهادت آیت‌الله دکتر بهشتی و همراهان‌شان، روی آنتن برود، در اولین قسمت به بررسی شخصیت این شهید بزرگوار خواهد پرداخت.  به‌این‌ترتیب، رادیوفرهنگ با بهره‌گیری از هوش‌مصنوعی، تلاش می‌کند گامی جدی در جهت تولیدمحتوای خلاقانه و جذاب برداشته و افق‌های جدیدی را پیش‌روی مخاطبان خود بگشاید.