نور خورشید در شب‌های کرمان

وضعیت انرژی در ایران به مرحله‌ای رسیده که دیگر فرصت صحبت در مورد ظرفیت‌ها و توانمندی‌ها نیست و باید از کمترین داشته‌ها، بیشترین بهره را در جهت تولید برق ببریم. در این میان، چون ساخت نیروگاه به زمان زیادی احتیاج دارد و با توجه به افزایش نیاز به انرژی پاک و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه خورشیدی، می‌تواند تحولی اقتصادی و زیست‌محیطی ایجاد کند. هرچند سال‌هاست در مورد مناطق مختلف کشور و شرایط ایده‌آل آن‌ها در جهت تولید انرژی خورشیدی صحبت می‌شود که دارای ۳۰۰ روز آفتابی و زیرساخت‌های طبیعی هستند، اما هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیاد است و دولت باید بدون فوت وقت دست به اقدامات عملی بزند.

بی‌شک کرمان با ۳۰۰ روز آفتابی و شرایط بسیار ایده‌آل طبیعی باید خیلی زودتر از این‌ها میزبان سرمایه‌گذاران برای تولید انرژی تجدیدپذیر می‌شد.
هرچند این استان روز‌های بارانی بسیار کمی دارد، اما آفتابش پر از مهربانی است و تابش مستقیم آن در شهر‌هایی مثل رفسنجان و بافت، سالانه به ۳۰۰۰ کیلووات‌ساعت بر مترمربع می‌رسد، که از میانگین جهانی ۲۰۰۰ کیلووات‌ساعت بیشتر است. بااین‌حال هنوز برای تأمین برق به انرژی فسیلی وابستگی شدید دارد و اقدامات صورت‌گرفته بی‌نتیجه مانده است.

بخش زیادی از خاک کرمان شامل مناطق شنی، کویری و خشک برای کشاورزی و سکونت غیرقابل‌استفاده است، اما همین مناطق با کمی بهینه‌سازی به بهترین نقطه برای نصب نیروگاه‌های خورشیدی تبدیل می‌شوند.

ناگفته نماند کرمان یکی از استان‌های صنعتی و دارای زیرساخت‌های برق قوی است که می‌تواند اتصال نیروگاه‌های خورشیدی به شبکه ملی را تسهیل کند. براساس آمارها، ۷۰درصد برق کرمان در بخش صنعت استفاده می‌شود، بااین‌حال سرمایه‌گذاری بخش صنعتی برای تولید برق از انرژی خورشیدی به‌هیچ‌عنوان مناسب نیست.

نیروگاه خورشیدی در دل فرودگاه
تمام کارشناسان بر این موضوع مهر تایید می‌زنند که کرمان ازجمله مناطق آفتاب‌گیر ایران است و می‌تواند در بیشتر ایام سال از نور خورشید، انرژی الکتریکی تولید کند. با وجود این ظرفیت و با هماهنگی‌های صورت‌گرفته، طرح استقرار یک نیروگاه بزرگ خورشیدی در فرودگاه بین‌المللی کرمان در دستورکار فوری شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران قرار گرفته است؛ موضوعی که مدیرکل فرودگاه‌های استان کرمان هم آن را تایید می‌کند و از انجام فراخوان و انتخاب بخش خصوصی ذی‌صلاح و معتبر برای انجام این طرح خبر داده است.

علی جزینی‌زاده با بیان این‌که پس از انجام مراحل قانونی فراخوان، عملیات احداث نیروگاه خورشیدی به بخش خصوصی منتخب برابر مقررات واگذار خواهد شد، می‌گوید: «با عنایت به لزوم بررسی و تحلیل درخصوص کیفیت، چگونگی نصب و نیز نوع تجهیزات مورد نظر، مکان تولید و اهمیت نزدیکی به مکان مصرف برق، فرودگاه بین‌المللی کرمان از این حیث در رتبه اول قرار دارد.»

وی در ارتباط با محدوده پیش‌بینی‌شده توضیح می‌دهد: «در فاز اول محدوده‌ای معادل ۵۰۰ هکتار برای اجرا مد نظر است و این محدوده بنا به نظر کارشناسان و احراز شرایط بهینه، قابل تغییر خواهد بود.»
مدیرکل فرودگاه‌های استان کرمان از شرکت‌های دارای مجوز دعوت می‌کند منتظر اعلام فراخوان و ثبت‌نام در آینده نزدیک باشند.

قوانینی که باید اجرا شوند
چندی پیش استاندار کرمان با بیان این‌که تولید ۲۰۰۰ مگاوات انرژی خورشیدی در برنامه قرار داشت که اینک با افزایش ۳۰۰۰ مگاوات دیگر به هدف‌گذاری ۵۰۰۰ رسیده‌ایم، گفت: «یک‌سوم پروژه‌های انرژی خورشیدی کل کشور که مورد بهره‌برداری قرار گرفته، متعلق به استان کرمان است.»
محمدعلی طالبی ادامه می‌دهد: «در فروردین‌ماه ۱۴پروژه معادل ۷۰مگاوات نیروگاه خورشیدی به بهره‌برداری رسید و ۱۲۶۳ مگاوات پروژه هم کلنگ‌زنی شد. ضمن این‌که تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران در زمینه انرژی خورشیدی اعلام آمادگی کردند که استان به جهت خطوط شبکه‌ای و پست‌های انتقال برق جوابگوی این سرمایه‌گذاران نیست.»
در کرمان نیروگاه‌هایی که از ساتبا پروانه و مجوز احداث دارند ۳۴ نیروگاه با ظرفیت ۱۵۷۲ مگاوات هستند که بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند و در مرحله بعد واحد‌های در حال احداث با مجموع ظرفیت ۶۴۷مگاوات قرار دارند که در این بخش تمامی موارد از طریق بخش خصوصی پیش می‌رود. براساس اعلام مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای کرمان، مجموع ظرفیت برنامه‌ریزی‌شده استان برای نیروگاه‌های خورشیدی، ۲۹۱۴ مگاوات است که در آینده نزدیک به شبکه برق کشور متصل خواهد شد.
حمیدرضا حبیبی می‌گوید: «برای شروع کار یک اطلس تهیه کردیم که در تمامی مناطق استان از نظر فنی با شعاع سه‌کیلومتر سرمایه‌گذار را راهنمایی می‌کند تا اگر زمین مساعد پیدا کرد این نقطه از نظر برق ظرفیت داشته باشد و از این نقطه کار خود را شروع کند.
در کرمان قوانین و مقرراتی وجود دارد که هنوز به‌درستی اجرا نشده‌اند. قوانینی که می‌توانند کمک زیادی به حفظ انرژی و تراز نگه‌داشتن آن شوند. طبق این قوانین، بخش اداری ملزم است ۲۰درصد میزان مصرفی خود را طی چهار سال از انرژی خورشیدی تامین کند؛ یعنی سالی ۵ درصد. این دستگاه‌ها بعد از چهار سال اگر سیستم را خورشیدی نکرده باشند باید ۲۰درصد هزینه قبض را با قیمت آزاد پرداخت کنند.»