شاهد مثال هم ورود این سرزمین به پنجمین دوره خشکسالی است که تبعاتش در کمبود ذخایر برفی و منابع آبی مشهود است اما گزارش تازه گاردین پرده از راز بزرگی برداشته است. اینکه دوسوم گرمایش جهان را باید پای فقط ۱۰درصد از ثروتمندان جهان بنویسیم!
زخم ثروت به اقلیم
این مطالعه برای اولینبار تأثیر ثروت متمرکز بر رویدادهای شدید اقلیمی مانند خشکسالی و موج گرما را بهصورت کمی بررسی کرده و ارتباط مستقیمی بین سبک زندگی و سرمایهگذاریهای ثروتمندان با پیامدهای اقلیمی برقرار میکند. از افزایش ۰.۶۱درجه سانتیگرادی دمای متوسط جهانی بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۰، حدود ۶۵درصد آن به انتشار گازهای گلخانهای توسط ۱۰درصد ثروتمندترین افراد جهان (کسانی که درآمد سالانه بیش از ۴۳هزار یورو دارند) نسبت داده میشود. ثروتمندترین یکدرصد (یعنی افرادی با درآمد سالانه بیش از ۱۵۰هزاریورو) مسئول ۲۰درصد گرمایش جهانی و ثروتمندترین ۰.۱درصد (حدود ۸۰۰هزار نفر با درآمد بیش از ۵۳۷ هزاریورو) مسئول ۸درصد آن هستند. ثروتمندترین ۱۰درصد، ۶.۵برابر بیشتر از میانگین جهانی، جماعت یکدرصد ثروتمند ۲۰ برابر و جماعت ۰.۱درصد ثروتمند ۷۶ برابر بیشتر به گرمایش جهانی کمک کردهاند.
تأثیر بر رویدادهای اقلیمی شدید
انتشار گازهای گلخانهای توسط ثروتمندان بهویژه در کشورهای پرمصرف مانند چین و آمریکا (که روی هم نیمی از آلودگی کربنی جهان را تولید میکنند) باعث افزایش دو تا سه برابری موجهای گرمایی شدید شده است. بهطور خاص، یکدرصد ثروتمند جهان ۲۶ برابر بیشتر از میانگین جهانی روی موجهای گرمایی درقرن و۱۷برابر بیشتر روی خشکسالیهای آمازون تأثیر داشتهاند. این مطالعه نشان داد که اگر همه جهان مانند ۵۰درصد فقیرتر جمعیت جهانی گازهای گلخانهای منتشر میکردند، گرمایش اضافی از سال ۱۹۹۰ تقریبا وجود نداشت اما اگر همه مانند ۱۰درصد، یک یا ۰.۱درصد ثروتمند منتشر میکردند، دمای جهانی به ترتیب ۲.۹، ۶.۷ یا ۱۲.۲درجه سانتیگراد افزایش مییافت که برای حیات غیرقابل تحمل است.
فقط سبک زندگی نیست
این مطالعه نهتنها مصرف شخصی (مانند استفاده از جتهای خصوصی یا خودروهای پرمصرف)، بلکه انتشار کربن ناشی از سرمایهگذاریهای مالی را نیز بررسی کرده است. سرمایهگذاری در صنایعی مانند سوختهای فسیلی نقش مهمی در افزایش گرمایش دارد. بهگفته کارل فریدریش شلوسنر، یکی از نویسندگان این مطالعه، «اقدامات اقلیمی که مسئولیت بیش از حد ثروتمندان را نادیده بگیرند، یکی از قویترین اهرمهای کاهش آسیبهای آینده را از دست میدهند.»
تأثیر اقلیم بر فقرا
گرمایش جهانی ناشی از عملکرد کاری و زندگی ثروتمندان بهویژه در مناطق فقیرتر جهان، مانند آفریقای جنوبی و آمازون، باعث افزایش رویدادهای شدید اقلیمی شده و به جوامعی که کمترین منابع را برای مقابله دارند، آسیب زده است. بیش از ۵۰درصد کارمندان تماموقت در بریتانیا (با درآمد متوسط ۳۷ هزار پوند) در گروه ۱۰درصد ثروتمند جهان قرار میگیرند و بنابراین مسئولیت بیشتری در قبال این بحران دارند. این مطالعه استدلال میکند که نابرابری در انتشار کربن، استدلال قویای برای تأمین مالی اقلیمی و وضع مالیات بر ثروت ارائه میدهد تا خسارات وارده به کشورهای فقیرتر جبران شود.
چگونه به این نتایج رسیدیم؟
محققان دادههای اقتصادی و شبیهسازیهای اقلیمی را ترکیب کردند تا انتشار گازهای گلخانهای گروههای مختلف درآمدی را ردیابی کنند. آنها از روشهای اسنادی استفاده کردند تا تأثیر انتشارات را بر افزایش دما و رویدادهای شدید اقلیمی، مانند موج گرما و خشکسالی، در مقایسه با جهانی بدون تغییرات اقلیمی انسانی بررسی کنند. این مطالعه از شبیهسازیهای ساده اما معتبر بهره برد که روابط بین انتشارات، گرمایش جهانی و تغییرات در رویدادهای شدید را با دقت بالا مدلسازی میکنند.
عدالت قربانی ثروت
سارا شونگارت، نویسنده اصلی و تحلیلگرمدلسازی اقلیمی تأکید کرد: «مطالعه ما نشان میدهد که تأثیرات شدید اقلیمی صرفا نتیجه انتشارات جهانی انتزاعی نیست؛ بلکه میتوان آنها را مستقیما به انتخابهای سبک زندگی و سرمایهگذاری مرتبط با ثروت ربط داد.» کارل فریدریش شلوسنر هم میگوید: «اگر همه مانند ۵۰درصد پایین جمعیت جهان گازهای گلخانهای منتشر میکردند، گرمایش اضافی از سال ۱۹۹۰ در پایینترین سطح ممکن بود. رفع این عدم تعادل برای اقدام اقلیمی عادلانه و مؤثر حیاتی است.»
چه باید کرد؟
نویسندگان این مطالعه پیشنهاد میکنند که مالیاتهای پیشرونده بر ثروت و سرمایهگذاریهای پر کربن (مانند صنایع سوخت فسیلی) میتواند راهحلی برای کاهش انتشارات ثروتمندان باشد.این مطالعه بر اهمیت هدفگذاری اقدامات اقلیمی بر گروههای پردرآمد تأکید میکند، زیرا آنها اهرم قدرتمندی برای کاهش آسیبهای اقلیمی آینده هستند. از طرفی این مطالعه در زمانی منتشر شده که دمای متوسط جهانی در سال ۲۰۲۴ برای اولین بار از۱.۵درجه سانتیگراد بالاتر رفته است. گزارشهای قبلی نشان میدادند که یکدرصد ثروتمند جهان مسئول انتشار کربنی برابر با دوسوم جمعیت فقیرتر هستند که این یافته میتواند به این معنا باشد که تا دهههای آینده این موضوع باعث مرگ ۱.۳میلیون نفر بهدلیل گرمای شدید شود. مطالعه تازه انجامشده شواهد علمی بیشتری برای لزوم اقدامات عادلانه اقلیمی فراهم میکند و بر شکاف عمیق بین کسانی که گرمایش را ایجاد میکنند و کسانی که از آن رنج میبرند، تأکید دارد.