این طرح اما مسیری مستقیم برای دسترسی کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد اقیانوسی فراهم خواهد کرد. در صورتی این پروژه می‌تواند نقش محوری در توسعه همه‌جانبه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جنوب شرق کشور ایفا کند تا تکمیل این پروژه تسریع شود. این کریدور حیاتی نه‌تنها زیرساخت لازم برای رونق مناطق محروم را فراهم می‌آورد بلکه می‌تواند کشور را به کانون تجارت بین‌المللی تبدیل کند. کارشناسان معتقدند تسریع در تکمیل این پروژه و بهره‌برداری از این کریدور می‌تواند پیوندهای منطقه‌ای را تقویت و فرصت‌های سرمایه‌گذاری را فعال کند و این موضوع باعث ارتقای موقعیت ترانزیتی کشور نیز خواهد شد.
حمایت از ابرپروژه ریلی
رهبر معظم انقلاب در آبان‌ماه سال۱۴۰۱ در دیدارمردم اصفهان با ایشان، ازاتصال شمال کشور به دریای عمان و خلیج‌فارس به‌عنوان یک آرزوی مهم یاد کردند و از افتتاح قطعه زاهدان _خاش به‌عنوان بخشی از این پروژه ابراز خوشحالی کردند. کریدور شمال به جنوب در حدود سال ۲۰۰۰ میلادی توسط ایران، هند و روسیه با هدف کاهش هزینه‌ها و زمان حمل‌ونقل کالا مطرح شد. این پروژه ملی می‌تواند به‌عنوان یک محرک قوی برای جلوگیری از مهاجرت نیروی کار و کاهش نرخ بیکاری در منطقه عمل کند و جایگاه استان سیستان و بلوچستان را در سطح کشور افزایش دهد.
کریدور شمال_جنوب، موقعیت راهبردی کشور را در تجارت منطقه‌ای و بین‌المللی تثبیت کرده است. این شبکه حیاتی، امکان اتصال مؤثر مبادی ریلی شمالی شامل اینچه‌برون، آستارا، سرخس، امیرآباد و انزلی را به بنادر استراتژیک جنوبی مانند بنادر امام خمینی(ره)، شهیدرجایی، چابهار و خرمشهر فراهم خواهد ساخت. استفاده از این کریدور می‌تواند زمان حمل‌ونقل کالا را از ۴۰ الی ۴۵روز از طریق کانال سوئز به حدود ۲۰روز کاهش داده و هزینه‌ها را تا ۳۰درصد کمتر کند. برآوردها نشان می‌دهد کریدور شمال_جنوب با توانایی جابه‌جایی سالانه ۳۰ الی ۵۰میلیون تن کالا می‌تواند سالانه ۳۰۰میلیون تا یک میلیارد دلار درآمد مستقیم ترانزیتی برای ایران ایجاد کند.
راه‌آهن چابهار_زاهدان ۶۲۸کیلومتر طول دارد و در بخش ترانزیت شرقی شریان حیاتی محسوب می‌شود. نهاد اجرایی این پروژه قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، همراه مجموعه‌ای از مشاوران فنی از جمله شرکت‌های مهندسی و ساخت است که مسئولیت اجرای این پروژه را برعهده دارند. اجرای این طرح که از سال ۱۳۹۲ کلید خورده و در قالب ۸قطعه طراحی شده و طبق گزارش‌های رسمی تا پایان سال گذشته، دو قطعه انتهایی از خاش تا زاهدان به طول ۱۵۳کیلومتر افتتاح شده و کل پروژه حدود ۸۰درصد پیشرفت فیزیکی داشته اما احداث خط ریلی چابهار_زاهدان با چالش‌های مهندسی روبه‌رو بوده است چراکه این پروژه در مناطقی با توپوگرافی متنوع (۴۸درصد کوهستانی، ۲۰درصد تپه‌ماهور و ۳۲درصد دشت) اجرا می‌شود و تاکنون شاهد انجام ۷۰میلیون مترمکعب عملیات خاکی (معادل ۱۰میلیون سفر کامیون)، ۲.۵میلیون مترمکعب بتن‌ریزی (هم‌ارز ۳۷۵هزار تراک میکسر) و احداث ۳۵کیلومتر سازه‌های ویژه (۱۸کیلومتر پل و ۱۷کیلومتر تونل) بوده است. این حجم از عملیات اجرایی در کنار شرایط دشوار جغرافیایی، این مسیر ریلی را به یکی از پیچیده‌ترین و چالش‌برانگیزترین پروژه‌های عمرانی کشور تبدیل کرده است. بر‌‌اساس برآوردهای انجام شده، هزینه ساخت راه‌آهن چابهار_زاهدان به ازای هر کیلومتر بین ۱۰۰ الی ۱۱۰میلیارد تومان پیش‌بینی می‌شود.
تکمیل ابرپروژه ریلی کشور تا پایان سال جاری
جبارعلی ذاکری، مدیر عامل شرکت راه‌آهن ایران در رابطه با پروژه ریلی چابهار به زاهدان گفت: این پروژه که تا پایان امسال به بهره‌برداری خواهد رسید از اهمیت بالایی در کریدور شرق کشور برخوردار است و نقش مهمی در تقویت حمل‌ونقل بار، توسعه سواحل مکران و اتصال بندر اقیانوسی چابهار به شبکه سراسری راه‌آهن ایفا می‌کند. پروژه‌های شلمچه به بصره و آستارا به رشت نیز در اولویت طرح‌های بین‌المللی ریلی قرار دارند که با هدف افزایش ترانزیت کالا و تقویت دیپلماسی حمل‌ونقل در حال اجرا هستند. کریدورهای ریلی شمال_جنوب و شرق_غرب به‌عنوان شریان‌های حیاتی در توسعه صادرات، واردات و ترانزیت منطقه‌ای، مورد توجه ویژه دولت هستند که در این راستا، خطوطی مانند سرخس_بندرعباس، اینچه‌برون_امیرآباد و قزوین_بندر کاسپین در حال توسعه و بهسازی هستند. بندر امام خمینی(ره) از ابتدا با رویکرد ریلی طراحی شده و بندر شهیدرجایی نیز دارای ظرفیت مناسبی در این زمینه است. با اتصال چابهار به زاهدان، بندر چابهار نیز به جمع بنادر ریلی کشور افزوده خواهد شد.
اعتبار تخصیص داده شد!
محمدمهدی زارعی، سرپرست اداره‌کل راه‌آهن جنوب شرق کشور با بیان این‌که اعتبار تکمیل ساخت راه‌آهن زاهدان به چابهار تخصیص داده شده، عنوان کرد: مسیر ریلی زاهدان به خاش از لحاظ کیفیت فنی در سطح بالایی قرار دارد و در پیگیری صورت گرفته، در صورت موافقت سازمان برنامه و بودجه، ۲هزار میلیارد تومان برای حل مسأله شن‌های روان مسیر زاهدان به بم اختصاص خواهد یافت و باعث توسعه این استان و بندر چابهار خواهد بود.بهره‌برداری از این مسیر نه‌تنها منافع اقتصادی ایران را از طریق افزایش ترانزیت کالا تأمین می‌کند بلکه امنیت ملی و نقش ژئوپلیتیک کشور را در منطقه ارتقا خواهد داد و چابهار را به قطب تجاری شرق کشور تبدیل خواهد کرد.
