بشین، پاشو، راه برو

شاید کمترین تأثیرش این باشد که بدانیم گاهی لازم است بلند شویم، بایستیم، قدم بزنیم و کمی صاف‌تر بنشینیم و به کارمان ادامه بدهیم. آن‌وقت است که در دوره بازنشستگی، احتمال این‌که وقت‌مان را در مطب متخصصین ارتوپدی بگذرانیم، کمتر از هر وقت دیگر می‌شود‌؛ موضوعی که دکتر کوروش فاتح، متخصص ارتوپدی هم بر آن تاکید دارد. 

نشستن بر روی صندلی‌های محل کار، چقدر می‌تواند برای ‌فرد آسیب‌زننده باشد؟
واقعیت این است که نشستن طولانی‌مدت روی صندلی در محل کار و تحصیل، اگر در حالت ارگونومیک نباشد، می‌تواند باعث آسیب‌های شدیدی به عضلات و استخوان‌های ‌فردشود.این خطر زمانی از اودورمی‌شود که شخص درزمان نشستن طولانی‌مدت، در حالت ارگونومیک کامل باشد. 
 
ارگونومیک نشستن یعنی چه؟
یعنی به‌گونه‌ای که به استخوان مفاصل آسیب نرسد و کمترین فشار بر روی استخوان مفاصل باشد که معمولا تعریفش براساس نوع کار و نشستن‌ فرد متفاوت است. مثلا یکی از توصیه‌های ارگونومی فیزیکی در هنگام نشستن این است که زاویه کمر ۱۰۵ تا ۱۱۰ درجه باشد. علاوه بر آن، حفظ حالت s یا گودی کمر در هنگام نشستن، خم نکردن کمر در هنگام برداشتن چیزی از زمین، حفظ حالت طبیعی گردن، تغییر حالت در هنگام نشستن طولانی‌مدت، از دیگر مثال‌های ارگونومیک است. 
 
و اگر این‌گونه صحیح از نشستن رعایت نشود، چه اتفاقی برای ‌فرد خواهد افتاد؟
بدیهی است که نشستن طولانی‌مدت دروضعیت نامناسب باعث این می‌شودکه استخوان و مفاصل دریک فشار نامناسب و نامتقارن قرار بگیرند‌؛ فشاری که می‌تواند باعث بیماری‌هایی مانند آرتروز،دفرمیک‌های استخوانی و هم‌چنین اختلالات عضلانی شود. از‌طرف دیگر، این‌گونه نادرست از نشستن و البته زمان طولانی آن، می‌تواند گردش عروقی بدن را هم دچار اختلال کند و در‌این صورت، هم فشار به عضلات مفاصل وارد می‌شود و هم گردش عروقی به‌هم‌ریخته می‌شود. 
 
چاره مقابله با چنین عارضه‌هایی را در چه می‌بینید؟
در قدم اول آموزش است که می‌تواند مانع بروز چنین آسیب‌هایی شود. عمیقا توصیه می‌کنم که افراد شاغل و کسانی که شغل پشت‌میز نشینی دارند، حتما آموزش را به‌طور جدی پیگیری کنند و با تماشای فیلم‌های آموزشی و خواندن بروشورهای ارتوپدی، آگاهی خودشان را نسبت به نحوه صحیح نشستن و از آن مهم‌تر، نشستن ارگونومیک بالا ببرند. در قدم بعدی هم لازم است که به نسبت یک‌به‌پنج، یعنی هر یک ساعت نشستن، پنج دقیقه بلند شوند و راه بروند. انجام ورزش صبحگاهی و تغییر وضعیت در زمان طولانی هم می‌تواند به جلوگیری از وقوع این عارضه‌ها کمک کند.  در این میان، فراموش نکنید که تمرین‌هایی سبک و مخصوص به زمان نشستن بر روی صندلی هم وجود دارد که لازم است ‌فرد هر‌‌ چند‌ساعت یک‌بار، برای استراحت و رفع خستگی، آنها را انجام بدهد. 
 
و در‌صورتی که این رفتارها انجام نشود، شما با چه مراجعینی روبه‌رو هستید؟
اگر همین رعایت‌ها و مراقبت‌های کوتاه و ساده انجام نشود، ما با افرادی مواجه خواهیم بود که با دردهای شدید و بیرون‌زدگی‌ دیسک به مطب مراجعه می‌کنند. 
 
این اتفاقات تا به این اندازه حاد، در چه مدت‌زمانی ممکن است رخ بدهد؟
البته که در هر شخص متفاوت است و بستگی به وزن‌ فرد، نوع کار، زمان فعالیت و انحناهایی که ‌فرد به خودش می‌دهد مربوط است؛ اما طبیعتا زمان‌های کوتاه‌کوتاه نمی‌تواند آسیب‌هایی این‌چنین عمیق به‌وجود بیاورد و چنین آسیب‌هایی متعلق به زمان‌های طولانی فعالیت است. 
 
نخستین تجویز درمانی شما برای چنین بیمارانی چیست؟
اولین توصیه یا همان تجویز، تمرینات ورزشی و آب‌‌درمانی است‌؛ در‌صورتی که تأثیری نداشته باشد، لازم است که عکس و‌ ام‌آر‌آی انجام شود تا علت درد و آسیب مشخص و روند درمانی جدی‌تری آغاز شود. 
 
و اگر کسی بعد از۳۰ سال اشتغال و به‌شکل نادرست نشستن، به شما مراجعه کند، هم‌چنان امیدی برای درمان کامل دردش وجود‌ دارد؟
اگر بیرون‌زدگی شدید دیسک و ساییدگی استخوان نداشته باشد، هم‌چنان جای امیدواری برای درمان کامل وجود دارد. در‌واقع ما همه این فعالیت‌ها و تمرینات اصلاحی و درمانی را باید انجام بدهیم تا کار استخوان‌ها و مفاصل‌مان به درمان‌های باریک و حساس کشیده نشود.