عوارض جبران‌ناپذیر مصرف مکمل‌های استروئید آنابولیک برباروری

دکترسعید آراسته، متخصص اورولوژی و ناباروری مردان و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا دراین‌خصوص به جام‌جم گفت: تستوسترون هورمون اصلی جنسی درمردان است که درایجاد و حفظ ویژگی‌های جنسی آنها نقش دارد. فرم ساخته‌شده یا مصنوعی این هورمون، استروئید آنابولیک نام دارد و درمواردی که نقص واقعی و طبیعی در تولید این هورمون وجود داشته باشد، در حوالی بلوغ یا پس از آن ممکن است ازسمت پزشک متخصص به‌طور درمانی تجویز شود.آراسته به استفاده‌ نابجا از این هورمون اشاره کرد و توضیح داد: متأسفانه در سال‌های اخیر استفاده نابجا از استروئیدهای آنابولیک رواج یافته است، به‌ویژه در مردانی که ورزش‌های بدنسازی انجام می‌دهند. علت استفاده از استروئیدهای آنابولیک دراین موارد این است که باعث افزایش حجم عضلات یا عضله‌سازی و افزایش قدرت عضلانی می‌شود. اما این عضله‌سازی باعوارض جدی‌ای همراه است که ممکن است دائمی و جبران‌ناپذیر باشند:«استفاده نابجا از استروئیدهای آنابولیک با عوارض متعددی همراه است، از جمله مشکلات پوستی، افزایش فشارخون، افزایش سطح چربی خون، به‌ویژه کلسترول، اختلالات کلیوی، اختلالات کبدی وافزایش خطربروز برخی سرطان‌ها. افزون بر اینها، مصرف این مکمل‌ها عوارضی جدی برای عملکرد جنسی و باروری مردان به‌دنبال دارد.»
در واقع، درحالت طبیعی یک نظم هورمونی در بدن وجود دارد که به تولید میزان مناسب تستوسترون و اسپرم در بیضه‌ها منجر می‌شود. مصرف استروئیدهای آنابولیک این نظم هورمونی را برهم می‌زند و باعث می‌شود چرخه‌ تولید تستوسترون و فرآیند اسپرم‌سازی دچار اختلالات جدی و گاه جبران‌ناپذیر شود. یعنی این استروئیدهای آنابولیک می‌توانند هم به‌لحاظ کیفی و هم کمی تولید اسپرم را دچار اشکال کنند، یعنی هم تعداد اسپرم را کاهش دهند، حتی تا حد آزواسپرمی یا عدم تولید اسپرم و هم شاخص‌های کیفی مانند شکل و حرکت نرمال اسپرم را کاهش دهند.عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا بر قطع به‌موقع این داروها تاکید کرد و گفت: اگرچه در بسیاری موارد با قطع به‌موقع مصرف این فرآورده‌ها و درمان مناسب می‌توان این عوارض را برطرف کرد اما گاهی ممکن است این عوارض به‌طور کامل بهبود نیابند یا کاملا غیرقابل بازگشت باشند. درواقع، حدود ۲۰درصد از افراد ممکن است با استفاده‌ نابجا از این مکمل‌ها به‌طور کامل و غیرقابل بازگشت دچار اختلال تولیداسپرم (آزواسپرمی) شوند. بنابراین، استروئیدهای آنابولیک فقط در موارد بسیارمحدود و طبق نظر پزشک متخصص قابل‌تجویز است و ورزشکاران عزیز باید درباره‌ محتویات مکمل‌های بدنسازی کاملا آگاه و هوشیار باشند و بدانند مصرف مکمل‌هایی که باعث عضله‌سازی سریع و غیرعادی می‌شود، می‌تواند به قیمت ناباروری آنها تمام شود.