انرژی خورشیدی در سایه بی مهری

این اتفاقات در شرایطی رقم می‌خورد که اکثر استان‌های ایران ظرفیت تولید برق ازانرژی خورشیدی را دارند و با یک برنامه ریزی درست و سرمایه گذاری حساب شده می‌توانند نه تنها برق مورد نیاز کل کشور را تامین کنند بلکه نیم نگاهی هم به صادرات داشته باشند. هرچندمشاور مدیرعامل توانیر گفته که می‌توانیم درقالب یک برنامه میان‌مدت نیمی ازمصرف برق بخش خانگی کشور را از طریق انرژی خورشیدی تامین و سالانه ۱۸میلیاردمتر مکعب درمصرف گاز صرفه جویی کنیم وکارشناسان هم معتقدند ایران با حدود ۲۵۰۰ ساعت تابش خورشید درسال و فقط با بهره مندی از ۱.۱درصد از مساحت خود می‌تواند تمام برق مورد نیاز کشور را از انرژی خورشید تامین کند. اما اینها همه در حد حرف و دلخوش کنی باقی مانده و هنوز هیچ سازمان و نهادی نه خودش پا پیش گذاشته و نه مسئولیت حمایت از سرمایه گذاران در این عرصه را اعلام کرده است.
ناترازی در تولید و مصرف برق کشور کاملا مشهود است و دیگر نمی‌توان با آمار و جدول و چند گزارش شرایط را عادی جلوه داد. کمبود تولید و وجود مشکلات عدیده کاملا مشهود است اما این‌که برای چنین موضوع مهمی چاره ای جز قطعی برق صنایع اندیشیده نمی‌شود نگران کننده و برای تولید کنندگان بسیار درد آور و به همراه ضرر است. مسئولان سنگ تولید را به سینه می‌زنند اما در عمل از هیچ راهکاری که باعث توقف تولید شود دریغ نمی‌کنند.آنطور که کارشناسان می‌گویند، ایجاد نیروگاه در جوار شهرک‌های صنعتی می‌تواند یکی از راهکارهای تامین برق به شمار بیاید. ضمن این‌که در سال گذشته نیز حدود۵۰ درصد از نیروگاه‌هایی که در سطح کشور روی مدار آمدند توسط صنعت سرمایه گذاری شدند. اما این موضوع نمی‌تواند چاره کار باشد و ایران باید در زمینه تولید برق پایدار برای کلیه مصارف سرمایه گذاری کند.یکی از دلایلی که برای عدم استقبال سرمایه گذاران از ایجاد نیروگاه مطرح است تعلل در پرداخت و یا پرداخت با قیمت‌های غیر واقعی به بخش خصوصی در ازای تولید برق است. چندی پیش عباس علی آبادی، وزیر صمت نیز اظهار کرده بود تصمیم گیری در خصوص قطع برق صنایع به عهده وزارت صمت نیست اما اگر من تصمیم گیرنده بودم قطعا اولویتم تامین برق صنایع بود.
   
قطع برق پرمصرف ها
هر چند شهروندان حق ندارند با این منطق که «پولش را می‌دهیم»، بی محابا و به هر صورت و میزان که می‌خواهند از انرژی‌ها مصرف و به عبارت دیگر آن را هدر بدهند، اما کمبود برق باعث شده اینبار از دریافت جریمه صرف نظر و قطع برق در دستور کار قرار بگیرد. بطوری‌که مدیرعامل توانیر اعلام کرده: «تعداد اندکی از مشترکان خانگی مصارف بالای ۲ تا ۳ برابر الگو دارند که به دلیل جلوگیری از تضییع حقوق دیگر مشترکان ناگزیر به محدودسازی و در صورت لزوم نسبت به قطع برقشان اقدام خواهد شد.»اگر از این تعارفات بگذریم باید اذعان کنیم مصرف برق در ایران به حدی بالاست که طبق ارزیابی‌های صورت‌ گرفته، اوج مصرف برق ۶ کشور همسایه با جمعیت ۳۵۰ میلیون نفر با اوج مصرف برق ایران ۸۵ میلیون نفری برابر است.مصرف انرژی در ایران به شدت ناکارآمد است و این مسأله را می‌توان بر اساس داده‌های بین‌المللی ثابت کرد. جایی که اعلام شده ایران به لحاظ شدت مصرف انرژی در جایگاه ششم قرار دارد. ضمن این‌که میزان مصرف انرژی در ایران دست کم ۶۰ درصد از میانگین جهانی برای تولید کالا و خدمات مشابه بیشتر است.به استناد آمار و ارقام رسمی، شاخص مصرف انرژی در بخش خانگی ایران چیزی حدود ۴۶۰ کیلووات ساعت در سال به ازای هر متر مکعب است که اگر این داده به واحد مگاژول تبدیل و با آمارهای جهانی سایر کشورها مقایسه شود، میزان ناکارآمدی مصرف انرژی در بخش خانگی ایران را بیش از پیش نمایان می‌کند.آمارهای شرکت توانیر می‌گوید، تعداد مشترکان بخش خانگی در انتهای سال۱۴۰۲به بیش از۳۲میلیون مشترک رسیده و در۵سال آینده نیز این رقم به حدود ۳۶ میلیون مشترک می‌رسد.با این اعداد وارقام،ضرورت برنامه‌ریزی ویژه برای پاسخ به نیاز مصرف برق مشترکان بخش خانگی در سال‌های آینده بیش از پیش نمایان می‌شود و یکی از راه‌های تأمین برق مورد نیاز مشترکان خانگی، استفاده از پنل‌های خورشیدی است. 
   
تولید برق با حفاظت از محیط زیست
یک پنل خورشیدی با ظرفیت یک کیلووات در اغلب نقاط جغرافیایی ایران سالانه می‌تواند ۱۵۰۰ کیلووات ساعت و به مدت ۲۰ سال، برق تولید کند. این میزان برق به طور متوسط برابر با نیمی از برق مصرفی مشترکان خانگی در کشور است.نیاز ایران به تولید انرژی‌های پاک آن‌قدر زیاد است که هیچ مسئولی نمی‌تواند آن را کتمان کند. چندی پیش هم مشاور مدیرعامل توانیر هم به آن اشاره کرده و گفته که می‌توانیم در قالب یک برنامه میان‌مدت نیمی از مصرف برق بخش خانگی کشور را از طریق انرژی خورشیدی تامین کنیم و سالانه ۱۸ میلیاردمتر مکعب در مصرف گازصرفه جویی کرد.مجید فرمد تاکید کرده: «در صورت تخصیص یک کیلووات پنل خورشیدی به ۳۶ میلیون مشترک خانگی درکشور، ظرفیت این نوع نیروگاه‌ها به ۳۶۰۰۰ مگاوات می‌رسد؛ با این روش می‌توان حداقل ۵۴ میلیارد کیلووات‌ساعت برق درسال تولید کرد.»بااین‌که بارهاوبارها گفته شده ایران با بیش از۳۰۰روزآفتابی یکی ازبهترین نقاط دنیابرای تولید انرژی از نور خورشید است اماسوء مدیریت‌ها و بی توجهی به این موهبت الهی باعث شده تا هنوز کار خاصی در این زمینه صورت نگیرد. 

برق خورشیدی در حد صفر
با این‌که کارهایی در راستای نصب پنل‌های خورشیدی در استان‌های مختلف صورت گرفته، اما این کار آن‌قدر کم است که باید گفت در حد صفر باقیمانده است.به عنوان مثال، سال گذشته و در راستای مصوبه هیات دولت در خصوص تأمین۲۰ درصد برق مصرفی ساختمان‌های دولتی از منابع انرژی‌های تجدیدپذیر، اولین نیروگاه برق خورشیدی در شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه زاهدان به بهره‌برداری رسید.این نیروگاه با همکاری واحد برنامه‌ریزی و خدمات مهندسی منطقه، با توان ۱۵ کیلووات و با اعتباری بیش از پنج میلیارد ریال به مرحله بهره‌برداری رسید.برق تولید شده توسط این نیروگاه به منظور تأمین بخشی از برق مصرفی ستاد منطقه وصرفه‌جویی درهزینه‌های مصرف برق بااستفاده ازانرژی سبزدرراستای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر صورت گرفته است.در آن زمان هدف از راه‌اندازی این نیروگاه و نیروگاه‌های مشابه در کشور، کمک به تأمین منابع انرژی، کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی، کاهش آلودگی محیط زیست، کاهش تلفات انرژی در سطوح انتقال و توزیع و کمک به تنوع‌بخشی منابع انرژی با هدف توسعه پایدار و پدافند غیرعامل عنوان شد اما مشخص نشد چرا این کار ادامه پیدا نکرد.