بانگاهی به محورهای توسعه درکشورهای پیشرفته ملاحظه میشود که دانش،فناوری و صنعت ستون اصلی توسعه محسوب میشوند. از اینرو بسیاری از کشورهای مترقی تلاش کردهاند که زمینههای لازم را برای ترویج علم و فناوری از طریق سیاستگذاریهای عملی دنبال کنند. سیاستگذاری در حوزه علم و تکنولوژی، بیانگر نگرشی است که دولت و جامعه مدرن نسبت به روابط و تعامل بین تغییرات این حوزهها با توسعه اجتماعی و اقتصادی دارد.ترویج علم کلید دستیابی به توسعه علمی پایدار در جوامع محسوب میشود. جوامعی که برای ترویج علم برنامهریزی کرده و از نقش سازنده آن در توسعه جوامع خودآگاه بودند بهراحتی توانستهاند خود را به مرحله بالاتر توسعه برسانند.در راستای جامه عمل پوشاندن به سیاستها و اهداف مذکور، در سازمان انرژی اتمی،ایران اقدامات زیادی در حوزه تحقق دیپلماسی مبتنی بر علم و فناوری، توسعه و ترویج دانش هستهای و همچنین توسعه کاربردهای صلحآمیز فناوری هستهای در کشور صورت پذیرفته است. ازجمله آخرین اقدامات، حمایت همهجانبه از سیامین کنفرانس ملی و اولین کنفرانس بینالمللی علوم و فنون هستهای بود که با حضور بیش از ۶۰ دانشمند و متخصص خارجی حوزههای هستهای و بیش از ۸۲۰ نفر از متخصصان و استادان دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و صنعت هستهای کشور در اصفهان برگزار شد. رئیس مرکز ملی نظام کیفیت و استانداردهای اتمی سازمان انرژی اتمی ایران که ریاست انجمن هستهای ایران را نیز برعهده دارد بهعنوان رئیس اولین کنفرانس بینالمللی هستهای هدایت این رویداد مهم بینالمللی را بر عهده داشت. دکتر جواد کریمیثابت که موفق به دریافت نشان ملی پژوهش از ششمین رئیسجمهور ایران شده است درخصوص نخستین کنفرانس بینالمللی علوم و فنون هستهای بیان کرد: دنیای امروز با چالشهای بسیار بزرگی روبهروست. شاید هیچ زمانی همانند اکنون دچار چالشهای خودساخته نبوده و با آنها درگیر نشده است.جهان کنونی با چالشهایی مانند محیطزیست، تغییرات اقلیمی و بحث اسیدی شدن آب اقیانوسها و نیز سایر ابرچالشها و موضوعات مهمی نظیر امنیت انرژی و امنیت تأمین غذا، آب و بهعبارتدیگر مسائل مرتبط با حیات بشر مواجه شده است.اندیشمندان معتقدند پاسخ آنی به چالشها یک پاسخ جهانی است. چالشهای جهانی، نیازمند پاسخهای جهانی هستند؛ بنابراین برگزاری کنفرانسها و نشستهای بینالمللی بستر مناسبی برای طرح این موضوعات و یافتن راهحلهای صحیح و مناسب است.بدون شک فناوری هستهای بهعنوان یکی از فناوریهای کاملا اثباتشده قادر است به شکل بسیار خوب و دقیق به برخی چالشهای جهان کنونی پاسخ دهد.اکنون تمامی کشورهایی که درگیر توسعه این فناوری هستند، پس از برگزاری اجلاس جهانی کاپ ۲۸ تصمیمات مهمی اتخاذ کردند و این یعنی جهان دوباره با سرعت بیشتری هستهای میشود. براساس بیانیه آخر این نشست، کشورهای شرکتکننده تصمیم گرفتند تا سال ۲۰۵۰ تولید برق هستهای را سه برابر کنند؛ این مسأله نویددهنده آن است که دنیا با استفاده از فناوری هستهای میتواند از مزایا و شرایط بهتری در حوزه انرژی بهرهمند شود.
انجمن هستهای ایران در چارچوب دکترین جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر اینکه «فناوری صلحآمیز هستهای برای همه، سلاح هستهای برای هیچکس» و نیز با شعار «فناوری هستهای برای توسعه پایدار»، این کنفرانس را برنامهریزی و اجرا کرده است.به اعتقاد بنده رشد و توسعه، نیازمند نگاه به نیازهای نسل آینده است که بحث توسعه پایدار به این مسأله مهم اشاره دارد. میدانیم که بیش از نیمی از اهداف ۱۷گانه توسعه پایدار فناوری هستهای قابلیت تسهیل و دسترسی آسان دارد. در همین راستا کشور ما تولید۲۰ هزار مگاوات برق هستهای را در دستور کار قرار داده و همچنین برگزاری چنین کنفرانسهایی در این راستاست.نگاه مسئولان ایران به مسائل زیستمحیطی و رشد اقتصادی کشور،باعث شده که تمرکز روی فناوری هستهای و تولید ۲۰هزار مگاوات برق هستهای جدی باشد.این کنفرانس در ۱۶ پنل و ۱۳محور برگزارشد وواقعیت این است که با ارائه مقالات و مطالبی که عرضه شد،میتوانیم این نکته را اذعان کنیم که فناوری هستهای در کشور ما به بلوغ رسیده است و این بلوغ را در ارائه مقالات، سخنرانیها و برپایی نمایشگاهها مشاهده کردیم. برگزاری این کنفرانس بدون حمایت ریاست محترم سازمان انرژی اتمی ایران و همکاران این سازمان مقدور نبود. ایده این کنفرانس توسط مهندس اسلامی و در چارچوب سیاستهای سازمان با عنوان سیاست «درهای باز، نوآوری باز» عنوان و تاکنون بهخوبی محقق شده است.این کنفرانس، نشاندهنده بلوغ فناوری هستهای در کشور است؛ سال گذشته در جریان دیدار کارکنان صنعت هستهای با مقام معظم رهبری، ایشان بر گسترش همکاریهای بینالمللی با کشورهای همسو تأکید کردند که این موضوع در سازمان انرژی اتمی ایران هدفگذاری شد.با توجه به برنامهریزیهایی که انجام شد، انجمن هستهای ایران پس از ۲۹دوره کنفرانس هستهای در سطح ملی؛ شرایط را برای برگزاری نخستین کنفرانس بینالمللی علوم و فنون هستهای مهیا ساخت که در این زمینه شاهد استقبال بسیار خوب داخلی و خارجی برای حضور در این کنفرانس بودیم.حدود ۵۸۰ مقاله به دبیرخانه کنفرانس ارسال شد که با داوریهای دقیق توسط استادان بیش از ۵۰ دانشگاه کشور، این آثار بررسی شدند. حدود ۴۲۰ مقاله پذیرفته شد که بهصورت شفاهی و پوستر ارائه شدند.۵۰ دانشمند از پنج قاره جهان مهمان نخستین کنفرانس بینالمللی علوم و فنون هستهای بودند. بیش از۸۰ سخنران از دانشگاهها، صنعت هستهای ایران و نیز خارج از کشوردر۱۶میزگرد علمی و پنلهای تخصصی به ارائه سخنرانی پرداختند؛ سطح استقبال از سایر کشورها بسیار خوب بود بهطوریکه بیش از ۵۰ نفر از سخنرانان را افراد خارجی تشکیل دادند.این کنفرانس در ۱۳ محور برگزار و نیز محتواها در ۴ چارچوب ارائه شد بهطوریکه چارچوبهای در نظر گرفته شده برای این کنفرانس شامل سخنرانیهای علمی، ارائه مقالات بهصورت سخنرانی و ارائه مقالات بهشکل پوستر بود و در حاشیه این کنفرانس نمایشگاه آخرین دستاوردهای فناوری هستهای برپا شد و به ارائه آخرین دستاوردهای صنعت هستهای پرداخت.مواردی نظیر چرخه سوخت، کاربرد پرتوها، تغییرات اقلیمی بهعنوان موضوعی جدید و حکمرانی هستهای به محورهای این کنفرانس افزوده شده است.این کنفرانس بستر مناسبی را برای حضور صنعت هستهای و نیز دانشجویان حوزه هستهای فراهم آورد و مجالی ایجاد کرد تا دانشجویان دانشگاهها، استادان صنعت هستهای و نیز علاقهمندان با آخرین پژوهشهای هستهای ایران آشنا شوند.دو سال پیش و در حاشیه کنفرانس ملی هستهای، موضوع برگزاری این کنفرانس در حضور مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و با همکاری این آژانس مطرح شد که آیین گشایش نخستین کنفرانس بینالمللی علوم و فنون هستهای با حضور مسئولان داخلی و نیز مدیرکل این آژانس برگزار شد.وظایف آژانس بینالمللی انرژی اتمی، حمایت از رخدادهای بینالمللی برای توسعه علوم هستهای است؛ بنابراین آژانس از برگزاری این رویداد استقبال گستردهای داشت و حضور رافائل گروسی در مراسم افتتاحیه مهر تأییدی بر حمایت آژانس از رخدادهای علمی بینالمللی بود. مشکلات کنونی جهانی نیازمند راهحلهای جهانی است و برگزاری رخدادهای بینالمللی یکی از راهحلها محسوب میشود. موضوع برگزاری نخستین کنفرانس بینالمللی علوم و فنون هستهای دو سال قبل و در حاشیه برگزاری بیستونهمین کنفرانس ملی هستهای ایران به مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیشنهاد شد که مورد استقبال قرار گرفت و وعده و قول همکاری از سوی آژانس داده شد.کشور ما با ۵۰ سال سابقه در حوزه هستهای و نیز طی کردن فرازونشیبهای فراوان، اکنون از نظر علم و فناوری به جایگاهی رسیده که کاملا قادر است با بسیاری از کشورهای دنیا مراوده علمی در زمینه هستهای داشته باشد.نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد؛ کشورهای همسو و عضو آژانس بینالمللی انرژی اتمی است که از نظر فناوری هستهای یا از کشور ما عقبتر بوده یا اصلا به این عرصه ورود نکردهاند. با توجه به نگاهی که جمهوری اسلامی همیشه نسبت به تعهدات بینالمللی خود داشته و نیز همکاری با کشورهای همسو، مقرر شد تا کنفرانس بینالمللی محلی برای آشنایی و آگاهی از آخرین دستاوردهایی که در کشور ما بهدستآمده، باشد تا شبکه علمی که مورد نیاز است، شکل بگیرد و به کار بپردازد.