موضوع اقتصاد و کلان سرفصل بررسی راهبردها و راهکارهای پویاسازی فضای کسب‌وکار تشریح شد

گزارش جام جم آنلاین از روابط عمومی معاونت صدا، سعید لیلاز با بیان این‌که ما راهی جز رفتن به سمت مردم نداریم، گفت: سه هزار سال مدیران ایرانی کشور را با رانت توزیع آب اداره کردند، ۱۲۰ سال هم با رانت توزیع نفت ایران را اداره کردیم. از سال‌های ۱۳۹۶ به بعد، اقتصاد ایران با چاپ و رانت توزیع پول بدون پشتوانه اداره شده است.

وی افزود: نفت دیگر نقش اصلی و تعیین‌کننده را در اقتصاد ایران ندارد و نمی‌تواند ایفا کند. پول بدون پشتوانه‌ها هم تأثیر بسیار بدی گذاشته به‌طوری‌که به‌قدری تورم ساختاری وحشتناک در شش سال گذشته به اقتصاد ایران تحمیل کرده که دیگر کارد به استخوان طبقات فرودست رسیده است. نماینده ستاد مسعود پزشکیان با اشاره به این‌که تا دهه آینده ما سالانه به یک میلیون شغل جدید احتیاج داریم، اظهار کرد: ایجاد این یک میلیون شغل در سال، جز از طریق مراجعه به مردم و فضای عمومی کسب‌وکار شدنی نیست؛ بنابراین جز از طریق آشتی ملی و به‌دست‌آوردن دل مردم نمی‌توانیم. وی با اشاره به این‌که بخش حمل‌ونقل در ایران در دست بخش خصوصی است، متذکر شد:، چون دولت در ارکان تصمیم‌گیری و مباحث اقتصادی دخالت می‌کند و با سرکوب‌کردن قیمت بلیط‌ها کل سرمایه‌گذاری در این حوزه مختل می‌شود.

منظور از مشارکت مردم، حمایت دولت نیست

لیلاز اظهار کرد: وقتی می‌گوییم نمی‌توانیم دیگر بدون مشارکت مردم ایران را اداره کنیم، منظورمان حمایت دولت نیست. دولت‌ها اگر در اقتصاد دخالت نکنند و عناصر اصلی اقتصاد را سرکوب نکنند، مردم می‌دانند چگونه سرمایه‌گذاری انجام دهند. وی متذکر شد: تأمین منابع موضوع اصلی در بخش مسکن است، اگر بناست نرخ رشد نقدینگی مثل سابق ادامه پیدا کند و توده مردم زیر بار تورم ۴۰ تا ۵۰ درصدی له شوند، سبب می‌شود ساختار اجتماعی هم به هم بریزد. اگر بناست منابع را طوری مدیریت کنیم که نرخ رشد نقدینگی را کاهش دهیم و تورم را کم کنیم آن‌وقت توصیه‌ها و تجویز‌هایی که پیشنهاد داده می‌شود، می‌تواند عملیاتی شود. ما باید زیرساخت‌هایی که اتفاقاً در اختیار دولت است اگر فراهم کنیم نه در حوزه دیجیتال، نه در حوزه کسب‌وکار سنتی، مردم نیاز به کمک دولت ندارند. دولت هم چیزی ندارد که به کسی بدهد.

با دونرخی بودن ارز مخالفیم 

نماینده ستاد مسعود پزشکیان با بیان این که وقتی نتوانیم نرخ ارز را کنترل کنیم همانند سال‌های قبل پیش خواهیم رفت، گفت: ما باید کنترل نقدینگی کنیم. چیزی که خیلی مهم است دونرخی بودن ارز اهمیت ندارد البته اگر مدت‌زمانش مشخص باشد. جایی مسئله ایجاد می‌شود که بخواهید این ارز دونرخی را به فساد اختصاص دهید.

کشور بدون سرمایه‌گذاری می‌میرد

وی با تأکید بر این‌که موتور ایجاد ناتزاری بین مصرف و تولید را باید خاموش یعنی چاپ پول بدون پشتوانه را توقیف کنیم، اظهار کرد: چاپ پول بدون پشتوانه، ناترازی مصرف بین بنزین و گازوئیل، برق و گاز را پدید آورده است. با ادامه این روند ناترازی بدون تشکیل سرمایه و سرمایه‌گذاری جدید ادامه حیات کشور ناممکن است.

نفت؛ مانع توسعه‌یافتگی درون‌زای اقتصاد ایران

در ادامه سعید لاریجانی ضمن بیان این‌که نفت عامل بسیاری از زیرساخت‌هایی است که در کشور ایجاد شده است، گفت: نفت به شیوه اشتباهی وارد فعالیت‌های اقتصادی کشور شده و مانع توسعه‌یافتگی درون‌زای اقتصاد ایران شده است. وی از پیچیدگی شرایط در عصر حاضر گفت و بیان کرد: به علت مداخله‌های متعددی که دولت سالیان سال در اقتصاد کرده است و شرایط بی‌ثباتی که در تعامل با جهان بیرون که از ملزومات رشد اقتصاد است باعث شده تا در شرایط گره‌خورده اقتصادی هستیم. نماینده ستاد پورمحمدی از بی‌ثباتی محیط اقتصاد کلان و مداخله‌های دولت گفت و اظهار کرد: دلیل چرایی ساخته‌نشدن مسکن، تأمین منابع مالی است. هر جا که دولت نتوانسته تأمین مالی کند مشکن جدید ساخته نشده است و جا‌هایی هم که توانسته تأمین مالی کند، خارج از مسئله بهینه‌سازی داشته این کار را انجام می‌داده است.

عرضه زمین به قیمت بازار

وی افزود: تأمین مالی به معنای سرمایه‌گذاری منابع به‌قصد کسب منافع بیشتر در آینده است. مسکن یکی از حوزه‌هایی است که سرمایه‌گذاری در آن بلندمدت است. در دنیا وام‌های رهنی را داریم. دلیل این‌که چرا ما نمی‌توانیم مانند آن‌ها دست به این اقدام بزنیم، مسئله پیش‌بینی پذیر بودن تورم است. مشکل عدم عرضه واحد‌های ساخته‌شده نیز به علت تورم پیش‌بینی‌ناپذیر بودن تورم است. لاریجانی تأکید کرد: دولت با عرضه زمین‌ها به قیمت‌های بازار می‌تواند قیمت زمین را بر مکانیسم عرضه و تقاضا تأثیر بگذارند و در کوتاه‌مدت بخشی از این مشکل عدم عرضه حل خواهد شد. وی با بیان این‌که وظیفه دولت در تسهیل فضای کسب‌وکار، کاهش هزینه‌های مبادله و کمک به ایجاد جریان آزاد اطلاعات است، اظهار کرد: یک پلتفرم اینترنتی در دنیا شده است ما به جای ظرفیت دهی آن را بسته‌ایم و فیلتر کرده‌ایم و شرایط را سخت کرده این و استفاده از آن را برای کسب‌وکارهایمان سخت کرده‌ایم.

بسیاری از توزیع رانت‌ها به‌صورت قانونی اتفاق می‌افتد 

نماینده ستاد پورمحمدی متذکر شد: بیشتر وقت‌ها دولت‌ها ادعا می‌کنند می‌توانیم برای بنگاه‌های اقتصادی حساب کنیم نرخ ارز تا چه حدی مطلوب است و همچنین می‌توانیم حساب کنیم، چون یارانه ارزان به آن تعلق گرفته با چه نرخی عرضه کند و سیستم را برهم می‌زنیم. نتیجه‌اش این می‌شود افرادی که به این منابع دسترسی دارند و می‌توانند از ارز‌های ترجیحی استفاده کنند، بهره می‌برند و بعد ارقام و اعداد فساد‌هایی را می‌بینیم که اتفاق می‌افتد.

وی افزود: به رفتار عوامل اقتصادی در چارچوب مقررات نمی‌توان عنوان فساد گذاشت و بسیاری از توزیع رانت‌ها به صورت قانونی اتفاق می‌افتد و حتی قوه قضائیه هم نمی‌تواند ورود کند. لاریجانی ریشه معضل در مسئله ارز را تورم دانست و گفت: اگر نتوانستیم مشکل تورم را حل کنیم، سیاست ارزی‌مان را متناسب با تورم بالا تعیین کنیم و اگر بازهم دچار شک‌های ارزی شدیم چاره‌ای نداریم که سیاست ارز تک‌نرخی را در همان ارز‌های بالایی که در بازار محقق شده بپذیریم.

تا گلوگاه‌های اقتصادی برطرف نشوند، توسعه در اقتصاد اتفاق نخواهد افتاد

در ادامه سعید فتحی سارانی با بیان این‌که در شرایط اقتصاد کشور شاهد گلوگاه‌هایی هستیم که تا آن‌ها برطرف نشوند، توسعه در اقتصاد اتفاق نخواهد افتاد، گفت: یکی از این گلوگاه‌ها حکمرانی ریال است که خروجی آن خیلی از مشکلات اقتصادی را برطرف می‌کند. وی به مشکلات در بازار ارز اشاره کرد و متذکر شد: مشکلاتی که در بازار ارز شاهد هستیم، همگی ناشی از تحریم و یا بخش تجاری نیست بلکه به خاطر نحوه رفتاری است که اقتصاد ما در مواجهه با مشکلات پیش رو دارد. نماینده ستاد سعید جلیلی کرد: زمانی که یک گلوگاه را برطرف کنیم، فرصت جهش اقتصادی در کشور به وجود خواهد آمد.

تداوم مالیات بر سوداگری در دولت آینده

وی مسکن را مسئله‌ای چندوجهی و نه صرفاً اقتصادی خواند و گفت: در کشور عرضه و تقاضا تعادل وجود ندارد و برای به تعادل رسیدن نیاز است تا حداقل عرضه مسکن افزایش بیابد. فتحی سارانی با بیان این‌که دارایی می‌تواند به سه انگیزه توسط سرمایه‌گذار خریداری شود، عنوان کرد: در انگیزه سرمایه‌ای، مسکن خریداری می‌کنیم و یا می‌سازیم تا از اجاره‌اش استفاده کنیم. در انگیزه مصون‌سازی، مسکن خریداری می‌کنیم تا از تورم مصون شویم و در انگیزه سوداگری، مسکن خریداری می‌کنیم تا از تغییر قیمت در کوتاه‌مدت استفاده کنیم. ما باید حداقل سوداگر را از بازار دارایی خارج کنیم. مالیات بر سوداگری که در مجلس تصویب شد، باید در دولت آینده به قوت و قدرت ادامه پیدا کند.

بخش عمده بهبود فضای کسب‌وکار مربوط به مشکلات کلان اقتصادی است

وی با اظهار به این‌که بخش عمده بهبود فضای کسب‌وکار مربوط به مشکلات کلان اقتصادی است، تصریح کرد: قوانین متعددی در این فضا وجود دارد که باید بازبینی و یا کم شوند. فاصله تولید تا بازار زنجیره‌ای وجود دارد و نیاز به بازاریاب خوب داریم. نیاز است تا شرکت‌های دولتی و تعاونی‌ها این نواقص را رفع کنند. نماینده ستاد سعید جلیلی با بیان این‌که ما در بلندمدت باید به این سمت برویم که بازار رسمی ما به یک بخش تقسیم شود، درعین‌حال گفت: این مهم مرحله گذار دارد و نمی‌توان نرخ ارز ترجیحی را به یکباره حذف کنیم، چون از لحاظ سیاست‌گذاری امکان‌پذیر نیست.

ایجاد فرصت درآمدزایی و کسب درآمد و رشد تولید برای آحاد جامعه

در ادامه علیرضا خزایی با اشاره به رابطه مستقیم تولید و درآمد گفت: اگر بتوانیم تولید را افزایش دهیم، کسب‌وکار‌ها را افزایش دهیم می‌توانیم فضای بهتری را برایشان فراهم نماییم. این الگو در خیلی از کشور‌ها عملیاتی شده و خیلی به دنبال سیاست‌های حمایتی نیستند و صرفاً فرصت‌های درآمدزایی و کسب درآمد و رشد تولید را برای آحاد جامعه‌شان فراهم می‌کنند. وی رتبه وضعیت کسب‌وکار در کشور را صد و بیست و هفتم در جهان مطرح و اظهار کرد: ما در شاخص شروع یک کسب‌وکار، رتبه صد و هفتاد و هشتم، در شاخص دسترسی به برق، رتبه صد و سیزدهم، در شاخص دسترسی به اعتبار، رتبه صد و چهارم و در شاخص حمایت از سرمایه‌گذاران خرد، رتبه صد و بیست و هشتم و در شاخص پرداخت مالیات‌ها رتبه صد و چهل و چهارم را داشته‌ایم. نماینده ستاد علیرضا زاکانی افزود: در واقع عملکرد خوبی در قبال کسب‌وکارهایمان نداریم و می‌توانیم فرصت‌هایی را ایجاد کنیم که آن‌ها عملکرد بهتری داشته باشند تا بتوانند بعد درآمدزایی خودشان را تقویت کنند.

ضرورت جهت‌دهی اقتصاد به سمت قاعده‌پذیری

وی با یادآوری این‌که در مدیریت کلان کشور در ادوار اخیر، همواره انفعال سیاست‌گذاری داشتیم، گفت: با این راهکار هیچ‌وقت نمی‌توانستیم اقتصاد را به سمت پیش‌بینی پذیری منطقی حرکت و سوق دهیم. ما در اقتصادمان قاعده کلان نداریم که بر اساس آن بنگاه‌های اقتصادی و عوامل اقتصادی بتواند به‌درستی برنامه‌ریزی کند. خزایی اظهار کرد: اگر بتوانیم در اقتصادمان ظرفیتی را به وجود بیاوریم که روند‌ها و فرآیند‌ها در امتداد آینده به‌طور کامل قابل پیش‌بینی باشد، دولت می‌تواند خودش را از دخالت مستقیم خارج کند و صرفاً به ایجاد زیرساخت‌ها و نظارت بر اجرای درست فعالیت‌ها در بازار‌ها بپردازد. وی با اشاره به این‌که دولت‌ها در ادوار اخیر به سمت خانه‌دار شدن پیش می‌روند و سعی می‌کنند مردم را مالک کنند، گفت: این سیاست برای کسانی که توانایی مالی دارند پاسخگو است. در بسته مسکن دکتر زاکانی، به دنبال این هستیم که ما به سمت اجاره‌داری هم پیش برویم. نماینده ستاد علیرضا زاکانی تصریح کرد: برخی از خانوار‌های ما توانایی پرداخت هزینه‌های مسکن را ندارند و باید به آن‌ها فرصت‌هایی را بدهیم که در اجاره‌داری بتوانند هزینه‌های مسکن خود را تعدیل کنند. این از سیاست‌های انعطاف‌پذیر قابل پیش‌بینی به سمت روبه‌جلو می‌آید که ما بتوانیم به‌درستی تصمیم‌گیری کنیم و عوامل اقتصادی‌مان در بی تکلیفی و نا به سامانی قرار نگیرند. وی در خصوص ارز تأکید کرد: سیاست اجرایی دکتر زاکانی در برنامه پیشنهادی خودشان، تهیه نقشه منابع و مصارف ارزی و کاهش نوسانات ارزی از محل مدیریت این موارد است. این یکی از نکاتی است که در طول تاریخ اقتصاد ایران مغفول مانده است.

به دنبال توزیع ثروت هستیم

در ادامه حسین ایزدی با اظهار به این‌که دولتی که آقای قاضی‌زاده هاشمی مدنظر دارند دارای چند اصل است که باید رعایت شوند، عنوان کرد: در این دولت قصد داریم به علم اقتصاد و اصول آن پایبند باشیم. به مردم و مدیریت اقتصادی احترام خواهیم گذاشت. به سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاران ایرانی در داخل و خارج از کشور احترام خواهیم گذاشت. به فضای کسب‌وکار احترام خواهیم گذاشت. همچنین در دولت به دنبال توزیع ثروت هستیم و به‌جای ماهی دادن، ماهی گیری را یاد خواهیم داد. وی با بیان این‌که سیاست‌گذاری در بخش مسکن در خصوص تأمین و احداث مسکن است و باید برنامه هفتم در آن دیده شود، گفت: نیاز است تا هزینه‌های بخش مسکن کاهش پیدا کند. الگوی ساختمان نیاز دارد تا تغییر کند. سیاست‌ها و قوانینی که در خصوص ساخت و اجاره مسکن است باید بازبینی شود. نماینده ستاد سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی با تأکید بر این‌که ما به دنبال تصحیح عرضه هستیم درعین‌حالی که تقاضا هم باید مدیریت شود، گفت: ما باید در‌ها را هم به روی سرمایه‌گذار خارجی و هم به روزی ایرانیان خارج از کشور باز کنیم و از طرفی کمک کنیم سرمایه از ایران خارج نشود.

گفتنی است برنامه پاستور شماره ۱۴، که مناظره میان نمایندگان نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری است در معاونت صدا و هر روز از یک شبکه رادیویی از ساعت ۱۳ تا ۱۶:۳۰ به روی آنتن می‌رود.

رادیو اقتصاد روی موج fm ردیف ۹۸ مگاهرتز شنیده می‌شود.