به همین دلیل هم با آغاز امتحانات ازاواخر اردیبهشت ماه انگارهمه اعضای خانواده امتحان دارند و فضای خانوادهها اغلب اوقات به شکلی عجیب خاص وحتی امنیتی میشود! دراین فصل تلویزیون کمتر روشن میشود وامتحانات بچهها حتی میتواند روی رفت و آمدهای فامیلی و خانوادگی هم تأثیرات عمیقی داشته باشد.به گونهای که درفاصله یکی دوهفته مانده به آغاز امتحانات تا روزی که آخرین امتحان برگزارمیشود،تقریبا به جزاعضای اصلی خانواده هیچکس حق رفتوآمدوورودبه خانه خانوادههایی که بچه مدرسهای دارند را ندارد!با پایان آخرین امتحان اما بیشتر ازاینکه بچهها نفس راحتی بکشند، این والدین هستندکه نفس راحت میکشندو میتوانند زندگی عادی خودشان را ازسر بگیرند!
امتحانات دانشآموزان یا والدین؟!
شاید در ظاهر اینطور به نظر برسد که خرداد ماه فصل امتحان دانشآموزان است اما اگر پای درددل والدین دارای بچه مدرسهای بنشینید، متوجه خواهید شد امتحانات خرداد ماه بیشتر از آنکه دانشآموزان را درگیر کند، والدین را درگیر میکند! پدر و مادرها در چنین روزهایی خیلی جدی اززندگی عادی فاصله میگیرند وپا به پای فرزندانشان درتلاش و تکاپو هستند تا بچهها بتوانند با دغدغه کمتری برای درس و امتحان آماده شوند. حتی بسیاری از والدین بیشتر از فرزندانشان روی درسها و کتابها تسلط دارند و مانند یک معلم خصوصی دلسوز لحظه به لحظه در کنار فرزندانشان میمانند و درسها را برای آنها توضیح میدهند تا خیالشان از نتیجه امتحانات بچهها راحت شود اما آیا چنین رفتارهایی درست است؟ در فصل امتحانات بچهها، وظیفه والدینچیست؟
امتحان وظیفه دانشآموز است، نه والدین
اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که در فصل امتحانات پا به پای بچهها یا حتی بیشتر از آنها درس میخوانید، باید بگویم اشتباه میکنید! امتحان دانشآموز، وظیفه دانشآموز است،نه وظیفه والدین. والدین مسئولیتهای خودشان رادارند و دانشآموز مسئولیتهای خودش.امتحان جزو وظایف اوست. این وظیفه فرزند شماست که به موقع درس بخواند، تمرین حل کند و خود را برای امتحان کلاس و امتحان ثلث آماده کند. شما وظایف دیگری دارید؛ بهتر است هر کسی به وظایف خودش بپردازد.
به اضطراب بچهها دامن نزنید
فصل امتحانات خودش به اندازه کافی استرس دارد اما گاهی اوقات پدر و مادرها به جای کمک به کاهش اضطراب بچهها خودشان هم دچار استرس شده و این اضطراب را به فرزندانشان هم انتقال میدهند. والدین باید با خونسردی و آرامش اما با عزمی راسخ و مصصم، با مسأله امتحانات فرزندان خود مواجه شوند. از این رو ازپرسشهای مکرر و تذکرات زیاد در مورد وضعیت فرزند خود در امتحان باید اجتناب کنند. گاهی سختگیری بیش از حد والدین و شیوه انضباطی خشک و انعطافناپذیر آنها، علت اساسی ایجاد اضطراب در دانشآموزان است.
برقراری آرامش
برقراری آرامش درخانواده کلیدیترین وظیفهای است که شما پدر ومادرهای عزیز درتمامی ایام سال وبهخصوص درفصل امتحانات بهعهده دارید. این آرامش میتواند اضطراب فرزند شما را برای دوره امتحانات به میزان قابل توجهی کاهش دهد و موجب شود تا با تمرکزبیشتری درسهایش رامطالعه کند ویادگیریاش به مراتب بیشترخواهد شد. درایام برگزاری امتحانات درخانه فضای آرامبخش، شورآفرین و اطمینانبخش ایجاد کنید زیرا بیشتر پژوهشها نشان دادهاند که استرس بیجا، کارآمدیفرد را تحتتأثیر منفی قرار میدهد و باعث کاهش میزان کارآمدی میشود. مشکلات و درگیریهای خانوادگی را کاهش داده و مشکلات به وجود آمده را حتیالامکان به فرزندانتان منتقل نکنید.
نظارت و همراهی
اینکه میگوییم شما نباید پا به پای فرزندانتان برای امتحانات درس بخوانید و آماده شوید به این معنا نیست که بچهها را کاملا به حال خودشان رها کنید! لازم است تا در کنار همراهی و همدلی با فرزندانتان بر عملکرد آنها نظارت کلی داشته باشید. بهخصوص اگر با شناخت قبلی از فرزندتان میدانید به قول خودمانی سربه هواست واگرسراغش رانگیرید،ممکن است لای کتاب راهم باز نکند. پس گاهی وقتها به آنها سر بزنید و به بهانه اینکه ببینید چیزی لازم دارند یا نه، درباره روند مطالعهشان هم پرس و جو کنید.
بچهها را مقایسه نکنید
مقایسه شدن بادیگران بدترین اتفاقی است که میتواند برای هرکدام ازما اتفاق بیفتد. باوجود این،برخی والدین عادت کردهاند فرزندان خودرا با همدیگر یا با فرزندان دوستان و آشنایان مقایسه کنند. فرزندان خود را از نظر نمرههای امتحانی با دوستان و همسالان و فرزندان بستگان و همسایگان مقایسه نکنید. چراکه این مقایسه موجب ایجاد ذهنیت منفی در او نسبت به امتحان شده، به تدریج اعتماد به نفس او را نیز از بین میبرد.
پرهیز از تنشها
درهر خانوادهای تنشهایی هم وجود دارد و اعضای خانواده اعم از زن و شوهر یا بچهها ممکن است گاهی وقتها در روابطشان با همدیگر دچار چالشهایی شوند. سعیکنید در ایام امتحانات این تنشها را به حداقل برسانید و تنشهای میان خودتان و فرزندانتان را به خوبی کنترل کنید.
نظارت و همراهی
اینکه میگوییم شما نباید پا به پای فرزندانتان برای امتحانات درس بخوانید و آماده شوید به این معنا نیست که بچهها را کاملا به حال خودشان رها کنید! لازم است تا در کنار همراهی و همدلی با فرزندانتان بر عملکرد آنها نظارت کلی داشته باشید. بهخصوص اگر با شناخت قبلی از فرزندتان میدانید به قول خودمانی سربههواست و اگر سراغش را نگیرید، ممکن است لای کتاب را هم باز نکند.پس گاهی وقتها به آنها سر بزنید و به بهانه اینکه ببینید چیزی لازم دارند یا نه، درباره روند مطالعهشان هم پرس و جو کنید.
توجه به خورد و خوراک
درایام امتحانات مراقب خورد وخوراک بچهها باشید. آمادگی جسمی دانشآموز برای شرکت درجلسه امتحان به اندازه آمادگی روحی او اهمیت دارد. گرسنگی، خوردن غذاهای سنگین و حتی پوشیدن لباسهایی که نتواند دانشآموز را در مقابل سرما یا گرمای محل امتحان حفظ کند نیز در کاهش توان تحلیل علمی و به هم ریختن قوای ذهنی و افزایش استرس او در جلسه امتحان مؤثراست.
فرزندتان را تشویق کنید
با تشویق و تأیید فرزندتان در فرصتهای مناسب، حس عجیبی در وی رشد میکند. او احساس میکند قدرت عجیبی پیدا کرده است؛ قادر است بیشتر مطالعه کند، تمرین کند، یاد بگیرد، یادگیری برایش جالب و شورانگیز خواهد شد. درس خواندن و تلاش او را به هرصورت ممکن تشویق کنید.
توقف مهمانی و رفت و آمدها
یکی ازچیزهایی که امتحانات بچهها روی آن تأثیر جدی میگذارد،رفت و آمدها ومهمانیهای خانوادگی و فامیلی است.بدیهی است برگزاری مهمانی در ایام امتحانات میتواند از تمرکز بچهها بکاهد.پس بهتراست رفت وآمدهای فامیلی ومهمانیها باید درمدت زمان برگزاری امتحانات کنترل و محدود شود و برگزاری مهمانیها را به روزهای دیگری غیر از شب امتحان فرزندانمان منتقل کنیم.
ایجاد امید و اطمینان در فرزندان
به فرزندانتان امید دهید و این مطلب را یادآوری کنید که آنها تاکنون از سد امتحانات متعددی گذشتهاند و این بار نیز مانند امتحانات گذشته میتوانند این دوران را پشتسر بگذارند. علاوه براین به آنها اطمینان بدهیدصرفا بایک نمره یاامتحان قرار نیست قضاوتشان کنید و آنچه برای شما مهم است تلاش آنهاست حتی اگر این تلاش گاهی وقتها به نتیجه دلخواه نرسد.
انتظارات واقعبینانه
هر پدر و مادری دلشان میخواهد فرزندشان بهترین باشد اما این رابه خاطر داشته باشید همانطور که خود ما همهفنحریف نیستیم، فرزندانمان هم در همه زمینهها استعداد ندارند وممکن است در برخی درسها ضعیفتر و در برخی دیگر قویتر باشند. پس ضمن اینکه باید به آنها کمک کنیم تا نقاط ضعفشان را برطرف کنند، باید انتظاراتمان در سطح توانایی فرزندمان باشد و از آنها توقع نمره۲۰و عالی نداشته باشیم. خیلی وقتها انتظارات بالای والدین میتواند اضطراب بچهها را بیشتر کرده و نتیجه معکوس بدهد.
بچهها را تنها نگذارید
نمیخواهم بگویم هیچگاه نباید فرزندانتان را تنها بگذارید اما در ایام امتحانات سعی کنید بچهها را تنها نگذارید و حتما در این دوران ودرلحظاتی که بچهها مشغول درس خواندن وآماده شدن برای امتحانات هستند، درکنارشان حضورداشته باشیدچرا که صرف حضور شما، باعث ایجاد آرامش و اطمینان در بچهها میشود. توجه داشته باشید که مسافرت والدین و تنها گذاشتن دانشآموزان در موقع امتحانات، آرامش آنها را بر هم میریزد.
تمرکز بر یادگیری، نه نمره
توجه داشته باشید که میزان وسطح یادگیری مطالب درسی توسط فرزندمان،دارای اهمیت است، نه نمرات بالای او درامتحان. چهبسا فرزندانی که نمرات بالایی درامتحانات آوردهاند اما مطالب درسی را پس ازگذشت چندروزفراموش کردهاند وچه بسیار دانشآموزانی که در امتحان نمره بالایی نیاوردهاند ولی مقدارقابل توجهی ازمطالب درسی رابه خوبی آموخته وآن را بهطور عملی تجربه کردهاند.