رقابت برای رام کردن اژدهای سینما

چین پرجمعیت‌ترین کشور دنیاست که مردمش اشتیاق فراوانی برای پرکردن سالن‌های تاریک سینما دارند. اهل فن عقیده دارد جنب و جوش اهالی سینمای آسیا چندان هم بی‌دلیل نیست: بازار اکران عمومی فیلم‌ها در چین به شکل گسترده‌ای ادامه دارد و مسئولان‌شان درهای کشور را روی تولیدات خارجی گشوده‌اند و تماشاگران بومی هم استقبال بسیار زیادی از محصولات روی پرده سینماها می‌کنند.سیاست درهای باز که چند سالی است در چین اجرا می‌شود و رفع ممنوعیت و محدودیت از نمایش عمومی تولیدات خارجی (حتی هالیوود)، سالن‌های نمایش فیلم را در این کشور به‌عنوان مکانی برای فروش بیشتر و بالاتر تولیدات سینمایی درآورده و بازار متنوع و پرسود جذابی برای صنعت سینمای دیگر کشورها فراهم کرده است.حالا با حضور بازار چین، تهیه و تولیدکنندگان محصولات سینمایی می‌توانند روی سود بیشتر خود دراین بازار جدید حساب کنند.این درحالی است که نوع استقبال تماشاگران چینی از فیلم‌ها هم متفاوت از بقیه جهان است و آنها در صورت لذت بردن و پسندیدن فیلم‌ها، توانایی دارند که این تولیدات را به بلاک باسترهایی بسیار پرفروش تبدیل کنند. 
 
موفقیت عجیب ژاپنی
جدیدترین نمونه از این دست، انیمیشن تازه هایائو میازاکی «پسر و مرغ ماهیخوار» است که نوع برخورد تماشاگران چینی با آن، این کارتون تحسین شده را به یکی از موفق‌ترین محصولات صنعت سینمای ژاپن تبدیل کرده است. فیلم که ۳آوریل در چین اکران شد، چند هفته است که صدرنشین جدول گیشه فروش سینماهای این کشور است و تاکنون به رقم فروش عالی ۹۴ میلیون دلاری دست یافته است. منتقدان چینی از فیلم به‌عنوان یک اثر دوستانه خانوادگی اسم می‌برند که محبوب تماشاگران بومی و از آن دسته کارهایی است که کاملا به دل مردم چین می‌نشیند. تحلیلگران اقتصادی در این مکان هم به این نکته بسیار مهم اشاره می‌کنند که با این رقم فروش، پسر و مرغ ماهیخوار، بالاترین رقم فروش را در میان تمام کشورهایی کسب کند که آن‌ را به نمایش عمومی گذاشته‌اند. یعنی این انیمیشن در چین فروشی بالاتر از سرزمین مادری‌‌اش، ژاپن داشته است! فروش کلی ساخته جدید میازاکی در ژاپن ۶۱میلیون دلار بوده است.بی‌دلیل نیست که توزیع کنندگان سینمایی در ژاپن، سخت در تلاشند تا زمانی برای اکران عمومی فیلم‌های‌شان در سالن‌های سینمای چین پیدا کنند. به گفته تحلیلگران اقتصادی سینما، موفقیت در این زمینه به معنی دستیابی به یک گنج بزرگ است که هیچ‌گاه تمام نمی‌شود. این درحالی است که همین تحلیلگران به توزیع کنندگان ژاپنی و غیرژاپنی هشدار می‌دهند که برای کسب بازار سینمایی در چین به‌دنبال توزیع هر نوع فیلمی نباشند و تلاش خود را معطوف به درام‌های خانوادگی و جوان پسند و اکشن‌های پرتنش اجتماعی با پیام‌هایی روشن و مردم پسند کنند. براین اساس، تماشاگران چینی، میانه چندان خوبی با تولیدات ژانر چاقوکشی و قلع و قمع کردن آدم‌ها و لت و پار کردن دست و پا و این‌گونه چیزها ندارند. این نکته به معنی آن است که بخش مهمی از تولیدات ژاپنی که اختصاص به قطع کردن اعضای بدن و به راه انداختن خون و خونریزی روی پرده می‌شود، جایی روی پرده سینماهای چین ندارند و به‌جای آن، باید سراغ انیمیشن‌های خود بروند که محبوبیت بالایی در میان تماشاگران چینی دارد. 
     
«برقراری ارتباط» متفاوت کره‌ای
کره جنوبی کشور دیگری است که با وجود موانع سیاسی موجود بین روابط دو کشور و سردی این روابط، تلاش دارد از سینما به‌عنوان وسیله آشتی بهره‌‌گیری کرده و جایگاه ویژه‌ای برای خود در سالن‌ سینماهای چین فراهم کند. طی چند هفته گذشته سازندگان درام ترسناک «برقراری ارتباط» تلاش کرده‌اند تا امکان اکران عمومی آن را درچین فراهم کنند. این فیلم با داستانی که می‌تواند مورد پسند عموم تماشاگران چینی باشد و به فرهنگ بومی‌شان بسیار نزدیک است، یکی ازموفق‌ترین تولیدات سال جاری میلادی کره جنوبی بوده و تاکنون توانسته رقم فروش عالی ۸۲میلیون دلاری را در سرزمین مادری از آن خود کند.داستان فیلم درباره تلاش گروهی از افراد برای نبش قبر یکی از عزیزان درگذشته خود است تا پرده از رمزورازی بردارند که زندگی همه آنها را تحت تأثیر خود قرار داده است. محصولات کره‌ای در سینماهای داخلی معمولا با استقبال بالای تماشاگران قرار می‌گیرد و حالا هنرمندان کره‌ای به دنبال دومین بازار بزرگ و وسیع برای تولیدات‌شان  هستند. 
     
تلاش سینمایی «دوازدهم ردی» هندی
هند کشور دیگر قاره آسیاست که چشم امید زیادی به سالن‌های نمایش چین دارد و آن‌را ظرفیتی بزرگ برای تولیداتش تصور می‌کند. ویدهو وینود چوپرا، تهیه کننده و فیلمساز قدیمی هند بعد از موفقیت فراوان درام خانوادگی و اجتماعی خود «دوازدهم ردی» در هند، حالا امیدوار به تکرار این موفقیت بالا در سینماهای چین است. فیلم که با نگاهی به رمانی پرخواننده ساخته شده، داستان واقعی جوانی فقیر از یک دهکده دور را تعریف می‌کند که با سماجت در امتحانات ورودی اداره پلیس شرکت و در آن قبول می‌شود. او که دل خوشی از افسران فاسد اداره پلیس ندارد، می‌خواهد افسری شرافتمند و مدافع حقوق مردم فقیر باشد. داستان فیلم که با زبانی ملودرام تعریف می‌شود از آن دسته داستان‌هایی است که به قول رسانه‌های چینی خوراک تماشاگران بومی است!
به گفته چوپرا:«داستان فیلم و نوع ساخت آن به‌گونه‌ای است که کاملا موردرضایت مخاطبان چینی هم خواهدبود.همیشه داستان‌هایی که وجوه مشترک فراوانی با کشورهای همسایه و به‌ویژه چین دارند، می‌تواند مورد توجه آنها قرار ‌گیرد. دوازدهم ردی در اصل برای مخاطب هندی ساخته شده اما تماشاچی چینی هم می‌تواند به اندازه بیننده هندی ار دیدن آن لذت ببرد. علت را باید در مشابهات فرهنگی و اجتماعی دوطرف جست‌وجو کرد.هردوملت هندوچین دارای خصوصیات فرهنگی خانوادگی همسانی هستند که داستان‌های‌شان را به یکدیگر نزدیک می‌کند ومرزهارادرهم می‌شکند.»دوازدهم ردی تا کنون نزدیک ۹ میلیون دلار در هند فروش کرده که سه برابر رقم هزینه‌های تولید آن است و چوپرا امیدوار است بتواند همین رقم موفقیت فروش را در چین هم تجربه کند. او دلیل خوبی هم برای این خوشبینی دارد. سه تولید قبلی او «سه احمق»، «پی کی» (هر دو با بازی عامر خان) و «مونا بهای» با بازی سانجی دات نمایش عمومی بسیار موفقیت آمیزی در جدول گیشه نمایش سینماهای چین داشته‌اند. 

دورخیز حسابگرانه آسیایی
دورخیز صنعت سینمای سه کشور بزرگ قاره آسیا برای فتح جدول گیشه سینماهای چین در شرایطی است که اعداد و ارقام خبر از افت بسیار شدید موفقیت تولیدات هالیوودی در سینماهای چین در دو سال اخیر می‌دهد. عدم استقبال تماشاگران این کشور از بلاک باسترهای هالیوودی، باعث شکست تجاری شدید اکثر این محصولات شده و تولید و توزیع کنندگان هالیوودی در کمال حیرت شاهد آن هستند که فیلم‌های‌شان از سوی بخش بسیار بزرگی از تماشاگران پس زده می‌شود. در دورانی که بلاک باسترهای هالیوودی از چشم چینی‌ها افتاده‌اند و تولیدات کره‌ای، هندی و ژاپنی قرابت و نزدیکی‌های بیشتری با فرهنگ و سنن چینی‌ها دارند، طبیعی است که هنرمندان این کشورها به‌دنبال کسب جایگاه ویژه خود در سالن‌های سینماهای این کشور باشند. با چنین اوضاع و احوالی، این پرسش مطرح است که تولیدات سینمای ایران در کجای این معادله قرار می‌گیرد و سهم محصولات ایرانی در سالن‌های انبوه نمایش فیلم چین (که روز به‌روز گسترش بیشتری یافته و بر تعدادشان افزوده می‌شود) چقدر است.