رونمایی از حقیقت

رشد و استقبال بیشتر فیلمسازان و رسانه‌ها برای مشارکت درجشنواره امسال نسبت به دوره‌های قبل، حضور پررنگ‌تر بانوان، تنوع و تکثر استانی و حضور برجسته فیلم‌ها و فیلمسازانی از شهرستان‌های مختلف، مشارکت جدی مشاوران برای انتخاب آثار این دوره، گوناگونی بسیار خوب در ترکیب فیلم‌های مسابقه ملی، آوینی و بخش‌های مختلف، نوزایی محتوایی و دگرگونی در ساختار و محتوا و کشف چهره‌های جدید، تدارک بخش ویژه‌ای برای غزه، وجود مهمانانی از نقاط مختلف دنیا، بازگشت اکران آنلاین، برپایی دو بزرگداشت و یک نکوداشت، احیای دوباره بخش شهید آوینی و... ازجمله ویژگی‌های هفدهمین جشنواره سینماحقیقت است که به دبیری محمد حمیدی‌مقدم از ۲۷ آذر تا ۲ دی‌ماه در پردیس چارسو برگزار می‌شود.

مشارکت حداکثری
هفدهمین جشنواره سینماحقیقت، شاهد رشد واستقبال درحوزه فیلم‌ها بود. حدود ۶۴۰فیلم‌ متقاضی حضور در جشنواره امسال بودند که بیش از چهار برابر سال گذشته بود. دربخش آوینی ۲۲۳فیلم متقاضی حضور در جشنواره بودند که نشان‌دهنده رشد در این بخش مهم جشنواره سینماحقیقت هم است. در این بین ۶۰فیلم از بانوان فیلمسازان و۳۸۰فیلم از شهرستان‌ها درخواست حضور داشتند که آن هم شاهدی بر رشد جشنواره است. این تنوع و تکثر استانی فقط هم منحصر به عدد و رقم نخواهد بود و ثمره این گوناگونی در آثار هم نمایان خواهد بود. خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، فارس، اصفهان، مازندران، تهران، یزد، کرمان، بوشهر، خوزستان، کردستان، گیلان، البرز، سمنان، قم، آذربایجان‌شرقی، قزوین، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و مرکزی، ۲۰ استانی هستند که در قالب فیلم و فیلمساز در جشنواره امسال سینما حقیقت حضور دارند. ضمن این‌که رشد سینماحقیقت فقط هم منحصر به فیلمسازان نیست و درخصوص اصحاب رسانه هم اتفاق افتاد و رسانه‌ها درخواست بیشتری برای حضور در جشنواره داشتند. نکته قابل اشاره دیگر گوناگونی در ترکیب فیلم‌های مسابقه ملی، آوینی و بخش‌های مختلف و همچنین تنوع مضمونی بسیار خوب در این دوره است. ۲۶فیلم اجتماعی، ۱۹فیلم مقاومت، انقلاب و دفاع مقدس، ۱۸ فیلم پرتره، ۱۱فیلم سیاسی، سه فیلم حیات وحش، ۹فیلم زیست محیطی، ۹فیلم تاریخی- میراث فرهنگی، سه فیلم اقتصاد و کارآفرینی، سه فیلم ورزشی، شش فیلم با موضوع جمعیت و دو فیلم با موضوع آب در هفدهمین جشنواره سینماحقیقت حضور دارند.

نقش مهم مشاوران
یکی از تفاوت‌های امسال جشنواره سینماحقیقت با سال گذشته، نقش مهم مشاوران است. این رویداد با عبور از هیات‌های انتخاب، بنای انتخاب آثار را در گعده‌های مشاوران گذاشت، جایی که این افراد کارشناس حوزه سینما و مستند، همراه با دبیر جشنواره نظرات خود را برای انتخاب یا رد فیلم‌های متقاضی مطرح می‌کردند. این تصمیم البته از سال قبل در جشنواره سینماحقیقت اجرایی شده بود اما امسال شکل جدی‌تر و موثرتری به خود گرفت و ۲۵ مشاور در انتخاب آثار بخش‌های مختلف مسابقه یاریگر دبیر جشنواره بودند. طبق شنیده‌ها و سخنان محمد حمیدی‌مقدم، دبیر هفدهمین جشنواره سینماحقیقت، امسال یک نوزایی محتوایی و دگرگونی هم در ساختار و محتوا و کشف چهره‌های جدید اتفاق افتاده که در کنار فیلمسازان پیشکسوت و قدیمی که اعتبار سینماحقیقت هستند، در جشنواره دوره هفدهم حضور خواهند داشت.

بزرگداشت و نکوداشت
امسال دو بزرگداشت برای اصغر بختیاری، فعال حوزه سینمای دفاع‌مقدس و مهرداد زاهدیان از فیلمسازان پیشکسوت و یک نکوداشت برای مرتضی پورصمدی مستندساز و فیلمبردار فقید در هفدهمین جشنواره سینماحقیقت برگزار خواهد شد. جشنواره با یک فیلم ماندگار در سینمای مستند آغاز خواهد شد؛ «تاراز» ساخته فرهاد ورهرام که با یاد فیلمبردار فقید مرتضی پورصمدی همراه خواهد بود. این فیلم حاصل همکاری احمد ضابطی‌جهرمی، ورهرام و پورصمدی است. این فیلم پلان‌های دیده‌نشده‌ای دارد که در این جشنواره برای نخستین بار به نمایش درخواهد آمد.

بازگشت اکران آنلاین
همه شور و حال جشنواره‌ای مثل سینماحقیقت، حضور فیزیکی و نفس به نفس فیلمسازان، اصحاب رسانه و علاقه‌مندان سینمای مستند در محل برگزاری این رویداد است اما در این چند سال اخیر و کرونایی، این جشنواره سراغ اکران آنلاین هم رفت که باعث رضایت مخاطبان به‌ویژه آنهایی شد که فاصله دوری از مرکز دارند و از امکان حضور در پایتخت و دیدن آثار محروم هستند. درحالی‌که امسال انتظار می‌رفت و حتی بنا هم بود به دلیل پایان دوران پاندمی، جشنواره سینماحقیقت اکران آنلاین را از دستور کار خود خارج کند، این اتفاق نیفتاد و از آنجایی که نظر برخی فیلمسازان و شرکت‌های فیلمسازی مستند بهتر دیده شدن مستندهای این دوره بود، دبیر جشنواره سینماحقیقت به دلیل اهمیت انعکاس پیام به هر طریقی، تصمیم گرفت در این دوره هم در کنار اکران فیزیکی که در اولویت است و نمایش همه آثار را دربرمی گیرد، برخی فیلم‌ها - آثاری که خود صاحبان آثار علاقه به نمایش آنلاین دارند - را به‌صورت برخط برای علاقه‌مندان به نمایش بگذارد. این نمایش البته با امتیازاتی چون پرداخت هزینه حقش پخش به این گروه از فیلمسازان است.

احیای جایزه شهید آوینی
جایزه شهید آوینی با موضوعاتی چون مقاومت، دفاع مقدس، انقلاب اسلامی، مطالبه‌گری و روشنگری از مهم‌ترین بخش‌های جشنواره سینماحقیقت است. این جایزه در طول دوران برگزاری این جشنواره فراز و نشیب‌هایی در توجه داشته است، در دوره‌ای جداگانه برگزار می‌شد و از دوره‌ای به بعد وارد فاز اصلی شد. البته فعالان سینمای دفاع‌مقدس و مقاومت و علاقه‌مندان این عرصه همواره گله داشتند و دارند که جایزه آوینی در جشنواره سینماحقیقت جزو اولویت‌های اصلی نیست و زیر سایه بخش اصلی قرار دارد. باوجود این‌که کماکان این جایزه به‌صورت بخشی جداگانه در این رویداد به حیات خود ادامه می‌دهد اما از سال گذشته توجه ویژه‌تری به این بخش شد. توجهی که البته بیش از این‌که ماحصل تصمیم دبیر و برگزارکنندگان باشد، به افزایش کمی و کیفی فیلم‌های این بخش برمی‌گشت. نمایش ۱۲ فیلم خوب در دوره قبلی به حضور پررنگ‌تر این بخش در جشنواره امسال منتج شده و به گفته حمیدی مقدم، دامنه این جایزه بازتر شده و فیلم‌هایی با محوریت مطالبه‌گر و عدالتخواه هم وارد رقابت این بخش می‌شوند.

مستندنگاری مظلومیت
محمد حمیدی مقدم، مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی در هفدهمین نشست رسانه‌ای این رویداد که صبح روز گذشته برگزار شد، ضمن عرض تسلیت به مناسبت ایام فاطمیه و گرامیداشت نام و یاد مردم غزه اظهارامیدواری کرد که دوربین‌ها این لحظات را ثبت کنند و این‌ مظلومیت را به مردم‌جهان نشان دهند.
دبیر هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران دراین خصوص گفت: امسال در هفدهمین جشنواره سینماحقیقت بخشی به نام غزه تدارک دیده شده که در بخش نمایش آثار این بخش پنج مستند روی پرده می‌روند. مستند «آر۲۱ نامی مستعار برای همبستگی»، ساخته مهند یعقوبی ۷۱ دقیقه زمان دارد و محصول سال ۲۰۲۲ فلسطین، بلژیک و قطر، مستند «غزه» به کارگردانی اندرو مک‌کانل و گری‌کین، ۸۶ دقیقه زمان دارد و محصول سال ۲۰۱۹ ایرلند، کانادا و آلمان، مستند «اشک‌های غزه» ساخته ویبکه لوکه برگ با ۸۰ دقیقه زمان محصول سال ۲۰۱۰ نروژ، مستند «نوار غزه» به کارگردانی جیمز لانگلی ۷۴ دقیقه زمان دارد و محصول کشور آمریکا و تولید سال ۲۰۰۲، مستند «جاده سامونی» ساخته استفانو ساوونا ۱۲۹ دقیقه و محصول سال ۲۰۱۸ ایتالیا و فرانسه به نمایش درمی‌آیند. همچنین دو پنل ویژه در این حوزه خواهیم داشت.

رقیبان مستند
فهرست ۲۱مستند بلند بخش مسابقه ملی هفدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت اعلام شد. «قوی‌دل» به کارگردانی علی فراهانی صدر، «خانواده خلج» به کارگردانی مشترک مریم الهامیان و مصطفی حاجی قاسمی، «تکثیر در اسارت» به کارگردانی مهدی ایمانی شهمیری، «پدگر» به کارگردانی محمدرضا خوش‌فرمان، «راز عیسی» به کارگردانی آبتین شمیلی، «رزیدنت» به کارگردانی امیرمحمد کوچک‌زاده، «ستار الکلاسیکو» به کارگردانی هادی شریعتی، «سونوگرافی» به کارگردانی هایده مرادی، «عیدوک» به کارگردانی امیر عسکری، «بحران خاموش» به کارگردانی محمدحسن حقیقی، «آخرین کوسه نهنگ» به کارگردانی رامتین بالف، «بی‌قرار» به کارگردانی محمدعلی فارسی، «رویای بزرگ» به کارگردانی احسان مشکور، «عراق چگونه اراک شد» به کارگردانی سعید شاه‌حسینی، «آذر آبادگان» به کارگردانی حامد کلجه‌ای، «آوار» به کارگردانی عبدالخالق طاهری، «فراموشی مزمن» به کارگردانی عباس وهاج، «پرونده تمرد من» به کارگردانی مسعود دهنوی، «ددرس» به کارگردانی مشترک صادق داوری‌فر و نفیسه ظهیری ثانی، احمد به کارگردانی مصطفی رزاق کریمی و «زیبا، لذیذ، مبتذل» به کارگردانی امیررضا جوادی، ۲۱ فیلم بلند بخش مسابقه ملی هستند.

آثار بخش نیمه بلند
نفس به کارگردانی علیرضا باغشنی، بچه دزد به کارگردانی علی پورمومنی بلورچی، مایکا به کارگردانی محمدهادی نعمت‌اللهی، دوئل بوکمال به کارگردانی محمدرضا ابوالحسنی، جمال الدین به کارگردانی مشترک امیر روئینی و علی کوشا، کنج به کارگردانی اردوان زینی سوق، به شکوه نگاه می‌کنم به کارگردانی پیام میرتبریزیان، می‌مات به کارگردانی محمدعلی رخشانی، هفت سال اینجا به کارگردانی سید مصطفی سیدالحسینی، آقای خاص به کارگردانی سجاد ترابی، اندوه جنگل به کارگردانی مریم رزاقی، داریک به کارگردانی سید علی غمخواری، آب‌بندان به کارگردانی رضا اکبریان گالشکلایی، دنده چپ به کارگردانی امیرمحمد احمدی، اسلحه مادری به کارگردانی سیده زهرا موسوی ازغندی، جویندگان به کارگردانی مجید فتحی، می‌۱۹۶۸ به کارگردانی احسان امی، من محمدحسن را دوست دارم به کارگردانی سید محمد محمدی‌سرشت، مقدس نما به کارگردانی امیرعباس کنعانی هرندی، هولاین در ایران به کارگردانی هادی آفریده، چه کسی پنیر من را جابه‌جا کرد؟ به کارگردانی عزت‌الله پروازه، مهدکودک به کارگردانی حانیه یوسفیان، همنوایی عاشقانه به کارگردانی آذر مهرابی ۲۳ فیلم بخش نیمه بلند مسابقه ملی هستند.

مستندهای کوتاه
۲۰مستند کوتاه مسابقه ملی جشنواره سینماحقیقت امسال هم عبارتند از: ناخدا به کارگردانی علی ارکیان، ترانه‌های رود به کارگردانی مهدی رخشانی، سقف سنگی به کارگردانی رویا ربانی، هزار ویک شب بلدیه به کارگردانی احمد صراف یزد، معشوق من کویر به کارگردانی محسن عسکری زاده، پورزال به کارگردانی مشترک احسان فرخی فرد و ماریا ماوتی، آخرین خداحافظی به کارگردانی احسان صبوری، بازگشت به لوگا به کارگردانی محسن شیرزایی، کر کوهستان به کارگردانی امیرحسین اسیوند چمعالی، «حبیب ا...» به کارگردانی عدنان زندی، اقرار به کارگردانی مصطفی صبوری، فرشته‌ها به کارگردانی مهدی زمانپور کیاسری، محمد قاضی به روایت گوستاو دوره به کارگردانی حنیف شهپر راد، تیمو به کارگردانی رضوان بوستانی، گیریشمن به کارگردانی پژمان مظاهری پور، در پناه نیزار به کارگردانی حبیب علوانی، ارجنا به کارگردانی عباس رفیعی مرغملکی، دختر کوه نور به کارگردانی جابر بادیاد، سگ‌خور به کارگردانی مشترک فتح‌ا...امیری و نیما عسگری وآن هفت روز به کارگردانی احسان شادمانی.