فرماندار مرکز حوزه انتخابیه تهران اعلام کرد:
اشاره: برگزاری انتخابات از مهم‌ترین ابزار‌های کاربردی در پیشرفت مسالمت‌آمیز اهداف و از شاخص‌های نظام‌های مردمسالار و همچنین افزایش مشارکت مردم و تاکید بر جمهوریت از مهم‌ترین اهداف برگزاری انتخابات در سیستم‌های سیاسی است تا بدین‌ترتیب مردم در تعیین سرنوشت خود و انتخاب مسئولان کشور شرکت کرده و نظام‌های از یک‌صدایی و دیکتاتوری فاصله بگیرند. برپایی و حضور در انتخابات اقدامی جمعی و مدنی مبتنی بر عقلانیت است تا خواست‌ها و مطالبات مردم در انتخاب رئیس قوه مجریه، وکلای ملت، اعضای مجلس خبرگان رهبری و نمایندگان شورا‌های اسلامی شهر و روستا لحاظ و اراده و حاکمیت مردم در اداره کشور متجلی شود. مجلس شورای اسلامی محور بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها، قانونگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های نظام جمهوری اسلامی ایران است و به دلیل گره خوردن بسیاری از امور جاری و آینده کشور به خانه ملت، چینش نمایندگان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ چراکه غفلت در انتخاب نمایندگان و سهل‌انگاری برای حضور افراد شایسته در پارلمان خسارات زیادی را به کشور وارد می‌کند، مسأله‌ای که متاسفانه در مقاطع مختلف تجربه آن را داشتیم و اثرات منفی آن در رخداد‌ها و تصمیمات نادرست به مردم و کشور تحمیل شد که برخی از آنها همچنان ادامه دارد. از همین رو همواره از مردم برای حضور در این کنش اجتماعی ـ سیاسی دعوت می‌شود. «مشارکت بالا» یکی از شاخصه‌های انتخابات در کشور است که همواره مورد تاکید ویژه رهبر انقلاب قرار داشته است. البته توجه به شاخصه‌ها، اعداد و ارقام میزان شرکت واجدین شرایط در رأی‌گیری‌های مختلف یکی از مهم‌ترین سنجه‌های انتخاباتی که در رسانه‌های خارجی نیز منعکس می‌شود از همین رو تحریم انتخابات و کاهش رغبت مردم برای حضور در آن از تاکتیک‌های دشمنان در مواجهه با هر جامعه دموکرات است. مسأله‌ای که در انتخابات ایران نیز مشهود است و عوامل داخلی و خارجی همسو با معاندان تمام تلاش خود را معطوف به این می‌کنند تا با ترفند‌های مختلف، مردم را نسبت به آینده خود مایوس کنند. خالص‌سازی حربه‌ای که در انتخابات دوازدهم شورای اسلامی مطرح می‌شود و می‌خواهد این گزاره را به افکار عمومی القا کند که فیلتر‌های حاکمیتی نقش بیشتری در گزینش نمایندگان دارند و حضور مردم حرکت در پازل حاکمیت است نه در راستای تقویت جمهوریت. برای بررسی این موضوع، میزبان فرماندار تهران بودیم تا ضمن بررسی آمار و ارقام داوطلبان حضور در دوازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی، درخصوص حواشی مرتبط با ثبت‌نام الکترونیکی و موضوع روند احراز صلاحیت‌ها که این روز‌ها در محافل سیاسی و رسانه‌ای داغ شده است، گفتگو کنیم. مشروح گفت‌و‌گوی تفصیلی جام‌پلاس با احمد قیومی، فرماندار تهران در ادامه از نظرتان می‌گذرد.
شما می‌توانید فیلم‌های مرتبط با جام پلاس را در اینجا مشاهده کنید.
اولین سؤال را به موضوع انتخابات اختصاص می‌دهیم. با توجه به فرآیندی که طی شده‌است، روند انتخابات پیش‌رو را تشریح کنید به‌ویژه که با نزدیک شدن انتخابات، معمولا موضوعات جانبی و حواشی وجود دارد که در این دوره برچسب خالص‌سازی مطرح شده‌است. موضوع دیگری که بیان می‌کنند این است که بین احراز‌صلاحیت و تایید‌صلاحیتی که شورای نگهبان باید انجام دهد، تفکیکی وجود دارد که به این نکته هم اشاره کنید و در ادامه هم بفرمایید که برنامه‌های فرمانداری برای برگزاری انتخابات باشکوه و پرشور در پایتخت چیست؟
انتخابات دوازدهمین مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان ۱۱ اسفند برگزار می‌شود. حوزه انتخابی تهران هم تقریبا یک حوزه انتخابی خاص است و اگر از نظر تعداد داوطلبانی را که برای حضور در رقابت‌های انتخاباتی از این حوزه ثبت‌نام کرده‌اند بخواهیم با داوطلبان کل کشور مقایسه کنیم، نسبت تهران، نزدیک به یک‌پنجم کل کشور است و در هر انتخابات مجلس شورای اسلامی، ۳۰ نماینده خود را در معرض ارزیابی و انتخاب قرار می‌دهند به‌علاوه این‌که ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس نیز مشمول حوزه انتخابی تهران هستند. این حوزه در بخش نمایندگان اقلیت‌های مذهبی وسیع‌تر است و محدود به تهران و این چند شهرستان نیست و فرمانداری دیگر استان‌ها را در اینجا درگیر می‌کند، ولی حوزه انتخابیه متعلق به تهران است و طبیعتا هیأت اجرایی آنها در تهران است. اقلیت‌های مذهبی دارای چهار نماینده زرتشتیان، کلیمیان، مسیحیان ارامنه شمال ایران و مسیحیان آشوری کلدانی هستند که هر یک از این اقلیت‌ها یک نماینده در مجلس شورای اسلامی دارند و در این دوره ۲۸ نفر داوطلب حضور در بخش اقلیت‌های دینی شدند که برای هرکدام از آنها یک هیات اجرایی تشکیل می‌شود.
روند بعد از ثبت‌نام الکترونیکی به چه صورت بود؟
بعد از این‌که پیش‌ثبت‌نام‌ها به‌صورت الکترونیکی انجام شد، بررسی مدارک اولیه داوطلبان در دستور کار قرار گرفت تا ثبت‌نام قطعی صورت گیرد که در این مرحله تعداد زیادی فاقد شرایط ثبت‌نام تشخیص داده شدند و برخی نیز مدارک لازم را بارگزاری نکرده‌بودند، در نتیجه از ۱۱ هزار و ۲۸۰ نفری که برای حضور اعلام آمادگی کرده‌بودند ۵۵۹۱ نفر موفق به ثبت‌نام قطعی شدند که این عدد یک رکورد است و پیش از این سابقه نداشت که این تعداد برای نمایندگی مجلس شورای اسلامی ثبت‌نام کنند. از نظر ترکیب جنسیتی نیز ۴۶۲۱ نفر از داوطلبان مرد و ۹۷۰ نفر از ثبت‌نامی‌ها را زنان تشکیل می‌دادند. هیات اجرایی حوزه تهران جداگانه است و آن چهار اقلیت در چهار هیات اجرایی و با حضور ۳۰ نفر از معتمدین حضور پیدا می‌کنند و هشت نفر را از بین خود انتخاب می‌کنند و این تعداد اجرای انتخابات را در تمام مراحل عهده‌دار می‌شوند و در تهران هم همین‌طور است که در این دوره آقای صدیقی تشریف آوردند و هشت نفر از ۳۰ نفری که می‌خواستند در فرآیند اجرا حضور داشته‌باشند کاندیدا و انتخاب شدند و به این ترتیب پس از تشکیل هیات اجرایی، فرآیند انتخابات رسما آغاز می‌شود.
ترکیب سنی جوانی هم وارد این عرصه شدند
بله، ترکیب سنی شرکت‌کنندگان در انتخابات پیش‌روی مجلس شورای اسلامی نیز جالب بود و سن اکثر داوطلبان بین ۳۵ تا ۵۰ سال بود. در سنین ۳۵ تا ۴۰ سال، ۹۶۶ نفر، بین ۴۰ تا ۴۵ سال ۱۲۲۷ نفر و بین ۴۵ تا ۵۰ سال، ۹۶۲ نفر ثبت‌نامی داشتیم که جمع این‌ها بیش از نیمی از کل را تشکیل می‌دهد و نزدیک به ۶۵ درصد از کل ثبت‌نام‌کنندگان در بازه سنی ۳۵ تا ۵۰ سال بوده و بیشترین آنها در بازه سنی ۴۰ تا ۴۵ سال هستند. این آمار نشان می‌دهد که جوانان داوطلب نمایندگی شده و خود را در معرض رای مردم شهرشان قرار داده‌اند که این نکته بسیار حائزاهمیت و قابل‌تحلیل است و حکایت از این دارد که نگاه به انتخابات جوانانه، بانشاط و امیدوارانه است. درخصوص شرایط تحصیلی داوطلبان هم اکثریت داوطلبان که تعداد آنها ۴۲۷۱ نفر می‌شود، مدرک کارشناسی‌ارشد دارند و ۹۸۳ نفر صاحب مدرک دکتری هستند و همین‌طور که عرض کردم این تعداد تاکنون در هیچ حوزه انتخابات سابقه نداشته و در طول انتخابات این عدد را نداشتیم. حالا صلاحیت همه این افراد باید در هیات‌های اجرایی احراز شود و روند به این صورت است که بعد از قطعی شدن ثبت‌نام‌ها استعلام افراد از سوی مراجع پنجگانه که شامل دادستانی، ثبت احوال، ناجا، فراجا و سپاه می‌شود، صورت می‌گیرد و طبق قانون، این نهاد‌ها موظف به پاسخگویی درخصوص استعلام این افراد هستند. پاسخ استعلام‌ها نیز در یک بازه زمانی مشخصی انجام شده و نتیجه آن در سیستم بارگزاری می‌شود وقتی به این عدد و ارقام که بی‌سابقه است مراجعه می‌کنید، کاملا مشخص می‌شود که چقدر زمان می‌برد تا مبادی قید شده این کار را انجام دهند. بعد از این‌که پاسخ استعلام‌ها رسید هیات‌های اجرایی تشکیل شده و استعلاماتی که برای هر یک از افراد آمده مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و در این مرحله تایید یا عدم احراز داوطلبان با استناد به مفاد قانونی ۳۱، ۳۲ و ۳۳ صورت می‌گیرد. خیلی از افرادی که ثبت‌نام نهایی کرده‌بودند، یکسری از الزامات قانون جدید را نداشتند یا فاقد تاییدیه پنج سال سابقه کاری مفید در حوزه‌های آموزشی، پژوهشی، قضایی یا خدماتی که در قانون جدید قید شده‌است، بودند. البته برخورداری از این تاییدیه در قوانین قبلی مد نظر نبود و این مورد در قانون جدید مورد توجه قرار گرفته که برخی در این مورد دچار اشکال بودند یا این تاییدیه را تهیه نکرده یا مدارک مرتبط با آن را بارگذاری نکرده‌بودند.
فکر می‌کنم بیشترین مورد هم مربوط به این بند بود؟
بله بنابراین این‌که می‌گوییم خیلی‌ها احراز نشدند منظورمان این نیست که این‌ها عدم تایید دارند بلکه احراز نشدند و باید این بخش را اصلاح کنند یا قسمتی به این برمی‌گردد که انجام نشده‌است. قسمت‌های بعدی هم به استعلام‌ها برمی‌گردد که به آن اشاره کردم. این موارد تازگی ندارد و همیشه هم بوده‌است. در دوره قبل یعنی یازدهم، از ۳۴۷۷ نفر داوطلب ۶ درصد آنها یعنی ۲۰۶ نفر عدم تایید گرفتند. قاعدتا این رقم در دوره دوازدهم تغییر پیدا می‌کند، چون تعداد داوطلب تغییر کرده و ۵۵۹۱ نفر شده‌است. در حال حاضر فقط ۲/۵ درصد داوطلبان عدم احراز صلاحیت دارند که این آمار از دوره قبلی کمتر است، اما عدد خود را بزرگ‌تر نشان می‌دهد به این خاطر که داوطلبان بیشتر شدند. وگرنه از نظر قیاس با دوره‌های مختلف، تغییر خاصی رخ نداده و حتی کمتر هم شده به نحوی که تعداد عدم تایید‌ها یک درصد کمتر از دوره قبل و دوره مشابه خود است. بحث احراز‌ها هم به همین شکل است. این‌که در این دوره می‌گوییم احراز نشده، یعنی احراز نکردیم و متوجه نشدیم و اگر نقصی دارد باید آن را اصلاح و برطرف کند، چون اگر ایراد خاص و ویژه‌ای مد نظر باشد، مشمول عدم تایید می‌شود یعنی ایشان اصلا تایید نشده، اما این‌که احراز نشده به این معنی است که به تایید نزدیک‌تر از عدم تاییدند و این افراد در بازه زمانی که برای اعتراض در نظر گرفته شده، می‌توانند موارد خود را لحاظ کرده و با ورود به سایت ثبت‌نام، اعتراض‌شان را اعلام کنند تا مورد بررسی قرار گیرد. امکان این‌که عدم احراز به تایید تغییر کند در این مرحله وجود دارد؛ بنابراین هیچ‌کدام از مواردی که در روز‌های اخیر عنوان می‌شود که برخی میگویند عدم احراز آنها تایید شده یا ردصلاحیت شده‌اند، وجود نداشته و اگر قرار بود کسی تایید نشود، جزو کسانی بود که تایید نشده‌است.
مگر رد صلاحیت هم با هیأت اجرایی است؟
خیر.
یکی از چیز‌هایی که باب شده همین است.
این حرف‌ها بیشتر به‌دلیل ایجاد فضایی است که برخی دوست دارند به آن دامن بزنند که میگویند ما ردصلاحیت شدیم. کجا رد صلاحیت نوشته شده؟ چنین نکته‌ای وجود ندارد. اصلا مگر رد صلاحیت توسط ما انجام می‌شود؟ رد صلاحیت از اختیارت شورای نگهبان است که در مرحله آخر و بر اساس ضوابطی که دارند، صورت می‌گیرد. در این مرحله نهایتا برای آنها نوشته‌ایم که شما احراز نشدید، یعنی ما صلاحیت آنها را احراز نکردیم و باید برخی موارد را اصلاح کنند مثلا ممکن است یکی از مدارک دچار نقص باشد که باید آن را بارگذاری کرده و قید کنند که این موجود است ازجمله پنج سال سابقه کار یا چیز‌های دیگر.
مدرک تحصیلی و ...
مثلا موضوعی است که می‌توانند بپرسند. همه موارد نوشته شده‌است. برخی احکام قضایی داشتند که ما برای این دسته افراد نیز عدم احراز را اعلام کرده‌ایم این افراد می‌توانند این موضوعات را پیگیری کنند. مرجع نیز توضیحات آنها را می‌شنود و احتمال این‌که تایید شوند، حتما وجود دارد. این فرآیند کاملا متفاوت از رد صلاحیت‌هاست. در خصوص موضوعی هم که در ابتدای فرمایشتان مبنی بر خالص سازی و ... بیان کردید، اصلا درست نیست. دوستان خبرنگار می‌گفتند اسامی ۲۹۵ نفری را که احراز یا تایید نشدند، اعلام کنید، ولی ما هرگز این کار را انجام نخواهیم داد، چون جزو اطلاعات محرمانه است و خود داوطلبان از این موضوع مطلع هستند و اگر تمایل داشته‌باشند، می‌توانند آن را اعلام کنند و ما نیازی نمی‌بینیم این مسأله را عمومی کنیم. ما فضا را به‌صورت کامل رصد می‌کنیم و شرایط اصلا به سمت موضوع خالص سازی که مطرح کردید، نرفته‌است.
پشت‌پرده چیست؟ چند سال است انتخابات برگزار می‌شود و روند آن مشخص است، این حرف‌ها از سوی کسانی مطرح می‌شود که در دوره‌های مختلف انتخابات حضور داشتند و قطعا می‌دانند هیات اجرایی چیست و شورای نگهبان کدام است و تفاوت آنها با یکدیگر را کاملا درک می‌کنند. موضوعاتی نظیر تایید صلاحیت، عدم احراز، عدم تایید صلاحیت و... برای آنها محرز و مشخص است؛ بنابراین زمانی که این فضاسازی‌ها می‌شود، حتما پشت‌پرده و عقبه‌ای دارد. تحلیل شما در این خصوص چیست؟
به نظرم بهتر است صحبت در این خصوص را به تحلیلگران این حوزه بسپارید. شاید من به‌عنوان فرماندار تهران و فرماندار حوزه انتخابیه تهران، هر حرفی که بزنم طور دیگری برداشت شود.
اتفاقا مسأله ما همین است که در حال حاضر ادعایی در این خصوص مطرح شده‌است و شما به‌عنوان فرماندار باید از آن دفاع کنید.
آنها مدعی شدند و آن که مدعی شده‌است باید پاسخ بدهد، ولی شما رسانه‌ای هستید و بهتر می‌دانید که اگر کسی در این حوزه حرف راست بزند نمی‌تواند توجه کسی را جلب کند؛ بنابراین تلاش می‌کند که موضوع را قدری پررنگ‌تر کند وگرنه بعید می‌دانم کسی که سال‌ها در حوزه‌های اجرایی کشور کار کرده‌است و پیشینه‌ای دارد، نمی‌تواند بر مبنای این‌که اطلاع ندارد اعلام کند رد صلاحیت شده‌ام. حتما دلایلی دارد و باید از او بپرسید نیتش چیست. قاعدتا این موضوع به ذهن متبادر می‌شود که دنبال ایجاد هیجان منفی در سطح جامعه است تا از این منظر خود را بیشتر نشان دهد. به هر حال به این قسمت کار نداریم، اما آن قسمتی که به ما مربوط است، آنها مسئول حرف‌هایی هستند که بیان می‌کنند. طبق قانون هیات‌های اجرایی در انتخابات موظف به این کار هستند، ضمن این‌که در قانون جدید که قبلا در قانون لحاظ نشده بود و امسال به آن اضافه شده، آمده‌است این هیات‌ها می‌توانند درباره آدم‌ها تحقیق کنند. مثلا این فرد حسن شهرت دارد یا خیر و بند‌هایی که به خود فرد مربوط می‌شود مورد توجه است، چون به هر حال قرار است حوزه قانون‌گذاری کشور به او سپرده شود، لذا در این مرحله بحث ردصلاحیت نداشتیم و هیچوقت هم نبوده و اصلا قانون‌گذار این موضوع را در اختیار هیات اجرایی نگذاشته‌است که بخواهد صلاحیت کسی را کلا رد کند. در تمام مصاحبه‌هایی که انجام شده، به این مسأله تاکیده و نکات طرح شده‌است. حتی برای فردی که اطلاع ندارد هم کفایت می‌کند تا آنها مطلع شوند. راه دیگر هم این است که قانون را مطالعه کنند.
پس می‌توان گفت ادعای عدم تایید صلاحیتی که این روز‌ها مطرح می‌شود، دروغ است؟
قاعدتا اصلا چنین عبارتی به کار نرفته‌است کسی بگوید که برای من نوشته‌اند شما ردصلاحیت شده‌اید. اصلا جایگاه این مسأله در هیات اجرایی نیست. گفته شده شما احراز نشدید، موارد مستند هم قید شده‌است که مثلا صلاحیت شما به استناد فلان موضوع احراز نشد. وقت هم دارید و می‌توانید موارد ذکر شده را در سیستم لحاظ و بارگذاری کنید. این موارد حتما بررسی و نتایج آن به داوطلبان اعلام می‌شود. ضمن این‌که صلاحیت همه نمایندگانی که دوره قبل از حوزه انتخابیه تهران در مجلس حضور دارند و مجددا برای نمایندگی مجلس ثبت‌نام کرده‌اند، احراز شده‌است. در تهران که روند به این شکل است، شاید در بقیه جا‌ها نماینده‌ای باشد که احراز صلاحیت نشده‌باشد.
تمام نماینده‌های فعلی در تهران احراز صلاحیت شدند؟
بله.
همه ثبت‌نام کرده‌بودند؟
دو نفر از نمایندگان فعلی مثل آقای میرسلیم به خاطر شرایط سنی که از ۷۵ سال گذشته‌بودند، اصلا ثبت‌نام نکردند؛ بنابراین صلاحیت همه نمایندگانی که این دوره در مجلس حضور دارند و برای شرکت در انتخابات پیش رو ثبت نام کرده‌اند، احراز شده‌است و باید مراحل مرتبط با شورای نگهبان را طی کنند. این فرآیند واضح و شفاف است و از روز اول هم اعلام کردیم که صلاحیت همه داوطلبان حوزه انتخابیه تهران که در کسوت نمایندگی هستند، تایید شده‌است نمی‌دانم این مطالبی که بعضا خلاف این را مطرح می‌کند توسط چه کسانی نوشته می‌شود شاید با این کار می‌خواهند حوزه خبری خودشان را جذاب کنند، ولی باید دقت کرد ممکن است اشتباه فاحشی در خبری که بدون منبع موثق در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد، رخ دهد همین‌طور هم شد با این‌که به‌عنوان مرجع رسمی این خبر را اطلاع دادیم، اما همچنان برخی رسانه‌ها مطلب دیگری را عنوان می‌کنند. این مطالبی که دوستان بیان می‌کنند بیشتر داغ کردن فضای خبری است و توجهی به آبرو و حیثیت مردم ندارند و تهمت می‌زنند که فلانی ردصلاحیت شده‌است. اصلا ردصلاحیت در جایگاه ما نیست. در نهایت می‌توانیم فرد را ثبت‌نام کنیم و بگوییم مدرک یا استعلام شما دچار ایراد است. خیلی جالب است که این دوره دقت هم داشتیم.
اشاره داشتید که شرایط قانونی اجازه انتشار اسامی افرادی که صلاحیت آنها احراز نشده‌است را نمی‌دهد با توجه به روند الکترونیکی ثبت‌نام‌ها امکان این‌که اسامی افرادی که صلاحیت آنها احراز شده‌است وجود دارد و ممکن است این فهرست را در پایگاهی منتشر کنید؟
این امکان وجود دارد و مسأله پیچیده‌ای نیست، ولی دلیلی برای این کار نیست. در مرحله احراز صلاحیت هستید و هنوز به تایید صلاحیت نرسیدید. فرض کنید شما اسم نوشتید، ثبت‌نام کردید و ثبت‌نام قطعی کردید و احراز شدید. تازه وارد مرحله تایید و تعیین صلاحیت‌ها می‌شوید که در شورای نگهبان پیگیری می‌شود. شاید نمی‌خواهید کسی بداند که شما تا این مرحله رفتید. اسامی معمولا بعد از این‌که شورای نگهبان صلاحیت این دوستان را بررسی می‌کند، اعلام و نامزد‌های راه یافته به انتخابات مجلس شورای اسلامی معرفی می‌شوند. به نظرم آن زمان درست‌تر است، مگر این‌که کسی خود تمایل داشته‌باشد و بگوید احراز شدم یا نشدم. همین چیز‌هایی که این چند روز منتشر شد را خود دوستان اعلام می‌کردند. برخی دوستان عکس متن نامه‌ای که محرمانه به آنها ابلاغ می‌شود را در شبکه اجتماعی گذاشته و زیر آن نوشته‌بود که صلاحیتم رد شده‌است در حالی‌که این مطلب در تصویری که به اشتراک گذاشته بود نوشته نشده‌است؛ بنابراین این اقدام از نظر امکان شدنی است، اما مرسوم نیست و شاید درست نباشد پیش از تایید صلاحیت شورای نگهبان این موضوع اعلام شود.
زباله‌گرد‌ها و متکدیانی که سر چهارراه‌ها و جا‌های مختلف کاسبی می‌کنند یکی از معضلات گریبانگیر تهران است. فرمانداری تهران چه برنامه مشخصی برای حل این معضل دارد؟ آیا کار ویژه‌ای برای این موضوع تعریف شده‌است؟
آسیب‌های اجتماعی نظیر کودکان کار، معتادان متجاهر، افراد بی‌خانمان و ... در همه کلان شهر‌ها وجود دارد و در تهران هم شاید بیشتر خودنمایی می‌کند. این‌ها از قبل ساماندهی داشتند و در حال حاضر نیز تلاش ما در فرمانداری تهران معطوف به این است که با ساز و کار‌های نظارتی شرایط را بهبود ببخشیم. معاونت سیاسی و اجتماعی ما کمیسیون‌های ویژه‌ای را به حوزه آسیب‌های اجتماعی اختصاص داده و وظایف و تکالیفی را به دستگاه‌های مرتبط محول کرده‌است شهرداری تهران و بهزیستی از جمله این نهاد‌ها هستند که در این خصوص فعالیت می‌کنند و گزارش‌های را ارائه می‌دهند علاوه بر این کارگروه بسیار خوبی تشکیل شده و الان نیز پیگیری می‌شود. بنده نیز با بازدید از ۹-۸ مجموعه، گزارشات مرتبط را دریافت کردم و مراکزی که متعلق به شهرداری، سپاه و بهزیستی هستند و در این حوزه خدمات می‌دهند، موفق هم بودند، اما با توجه به این‌که این پدیده تبدیل به یک امر خاص و ویژه در شهر تهران شده‌است و از سوی دیگر نیز شهردار محترم تهران توسط ریاست محترم جمهور به عنوان دستیار ریاست جمهوری در حوزه‌های آسیب‌های اجتماعی هستند و مطمئنا کار‌های خاصی را در این خصوص انجام می‌دهند. فرمانداری هم که راهبری این کار را بر عهده گرفته‌است بر تمام مراحل اقدامات مورد نظر نظارت دارد و کار‌های مربوط به این حوزه را پیش می‌برد.
تاکید کردید که قیمت نان افزایش پیدا نکرده‌است و نمی‌کند، اما واقعیت این است که وقتی مردم به برخی از نانوایی‌ها مراجعه می‌کنند با چندگانگی قیمت روبه‌رو می‌شوند. راهکار مرسوم هم این بوده که مردم تماس بگیرند و تخلفات را گزارش کنند چه تدبیری در این خصوص دارید؟ آیا راهکار دیگری وجود دارد؟
تغییری در نوع آرد نانوایی‌های تهران رخ داد و همین موضوع دستمایه‌ای برای این شد که برخی از نانوایی‌ها به سمت این بروند که نان را به بهانه‌های مختلف گران بفروشند. اما واقعیت این بود که این تغییر تاثیری روی قیمت نان نداشت، چون یارانه آنها به صورت مرتب توسط دولت پرداخت می‌شود. در حال حاضر ما قدمی فراتر از تماس برای گزارش تخلف گرانی برداشته‌ایم و با اعزام اکیپ‌های بازرسی تعزیرات و نهاد‌های مشترکی که در این حوزه موظف هستند کار‌هایی را برای پیشگیری از گرانی نان انجام داده‌ایم البته برخی از تماس‌ها ناظر بر کیفیت نان و کم‌فروشی بود و برخی از گلایه‌ها نیز مربوط به هزینه‌هایی می‌شد که در کنار نان از مردم دریافت می‌شود بنابراین متناسب با تخلفی که انجام شده‌بود با این واحد‌های صنفی برخورد صورت گرفت و برخی از آنها پلمپ شدند، برخی تذکر می‌گرفتند و برخی تعزیر شدند و اگر تکرار کنند قطعا باید منتظر برخورد‌های جدی‌تری باشند بنابراین اصناف یارانه بگیر نمی‌توانند بدون مصوبات خاص و بر اساس صلاحدید خود تغییراتی را اعمال کنند با سیستم جدید فروش نان همه چیز کاملا رصد و دقیقا مشخص می‌شود که دقیقا چه تعداد نان فروخته‌اند و سهمیه‌ها نیز بر همین مبنا تعیین و تخصیص داده می‌شود از همین رو نظم بسیار خوبی بر سیستم حاکم است و یقیناً محاسباتی برای قیمت نان صورت گرفته‌است. اگر لازم باشد که نرخ نان به دلایل مختلف تغییر یابد حتما مصوبه‌ای برای آن صادر خواهد شد. البته این مصوبه در استان شکل می‌گیرد و قیمت نان در کل شهر‌ها و استان‌های مربوط متفاوت است.
این فرمایش متناظر بر روند قانونی افزایش قیمت نان است. متاسفانه نرخ نان هم مانند مثل کرایه تاکسی متغیر شده‌است، روزی میگویند امروز بارانی است و افزایش قیمت داریم، در یک منطقه می‌روید یک نانوایی همان نان را با یک قیمت می‌دهد و نانوایی دیگر با قیمت دیگری عرضه می‌کند. در یک محدوده سه نانوایی سه قیمت متفاوت دارند.
بله، این اتفاق به بهانه‌های مختلف در حال رخ‌دادن است شاید به بهانه کنجدریختن باشد یا نایلون‌دادن و ... به‌هرحال این کار از نظر ما ممنوع است و با هر موردی که اطلاع داده شود برخورد می‌کنیم. در ماه قبل تیم تعزیرات و بازرسی با بیش از صد نانوایی برخورد کرد البته در خیلی از نانوایی‌ها شاهد این مسائل نیستیم و افراد متشخص و دقیقی در آنجا حضور دارند و اصلا در این وادی نیستند و خدمات آنها در راستای توجه و افزایش رضایت مشتری انجام می‌شود. فرض کنید نان ویژه‌ای را با توجه به درخواست مشتری آماده می‌کند، اما کیفیت و وزن نان مصوب شده‌است و بقیه آن بر پایه توافقاتی است که صورت می‌گیرد. در برخی جا‌ها نه‌تن‌ها نارضایتی نیست بلکه رضایتمندی هم وجود دارد و خیلی از نانوا‌ها قوانین مصوب را رعایت می‌کنند و اهل گران‌فروشی و کم‌فروشی نیستند. غالبا نانوایی‌های اجاره‌ای دستخوش این گرفتاری‌ها هستند و کسی که آن واحد صنفی را اجاره کرده، تلاش می‌کند سود بیشتری را نصیب خود نماید.
بحث نمایشگاه بین‌المللی تهران یکی از مباحثی است که همواره در بحث ترافیک تهران مطرح بود و مدت‌هاست که تبدیل به معضل و بحران شده‌است. تدبیر و راهکار شما در این خصوص چیست؟
هفته قبل مهمان صحن شورای اسلامی شهر تهران بودیم تا گزارش‌ها را بشنویم و علاوه بر آن یکسری از موارد را به دوستان بیان کردیم تا در دستورکار قرار دهند و موضوعات را پیش‌ببرند. دوستان ما در شورای اسلامی شهر تهران مصوبه‌ای را برای اجرا پیشنهاد داده‌بودند که کمیته تطبیق فرمانداری آن را مغایر با قوانین دانست. روال کار اینطور است که مصوبات شورا‌های شهر توسط کمیته‌های تطبیق بررسی می‌شود و پس از تایید فرماندار به اجرا می‌رسد. یکی از نکاتی که باید در شهر تهران که پایتخت و ام‌القرای کشور است، مورد توجه قرار گیرد این است که بحث تولید و اشتغال از بحث‌های مهم در این حوزه است. از سوی دیگر نیز نمایشگاه بین‌المللی مرکزیتی برای حضور صنعتگران، تبادل آنها، شناسایی ظرفیت‌های کشور و نحوه بهره‌مندی از امکانات و توانمندی‌های موجود در این زمینه است؛ بنابراین مسأله تعطیلی و جابه‌جایی نمایشگاه بین‌المللی تهران و نقش این مرکز در شدت حجم ترافیک باید به‌صورت جامع و کامل مورد بررسی قرار گیرد تا ببینیم ترافیک منطقه‌ای که در مجاورت نمایشگاه بین‌المللی در ایامی که نمایشگاه برگزار نیست چقدر روان‌تر است؟ آیا تغییری در ترافیک محدوده چمران، پارک‌وی و سئول رخ می‌دهد؟ پاسخ به این سؤالات نیازمند مطالعات مستند و پژوهش است و نمی‌توان فقط به طرح مسأله اکتفا کرد. باید ببینیم زمانی که نمایشگاه برقرار است آنجا شلوغ می‌شود یا این‌که آن منطقه به دلایل هندسی، خیابان‌ها و بن‌بست‌هایی که در آن ایجاد شده شلوغ است؟ نمی‌گویم نیست و نمی‌توانیم بگوییم هست. همه این‌ها نیازمند بررسی است. نکته بعدی این است که ما برای آنجا چه کردیم؟ نمایشگاه بین‌المللی نقش بسزایی در بحث اقتصاد مقاومتی و انتقال فناوری به داخل کشور دارد. در اینجا باید به مصوبه‌ای که مجلس شورای اسلامی دارد اشاره کنیم که نمایشگاه را به شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی واگذار کرده‌است. نمایشگاه بین‌المللی با سابقه تقریبا ۵۰ ساله برای این کار تعبیه شده و عضو اتحادیه‌های بین‌المللی است. متراژ زمین و عرصه و اعیانی که به آن اختصاص داده شده گواه این مسأله است.
در ادامه موضوع نمایشگاه شهر آفتاب را بیان کردند که من گفتم من نه موافق و نه مخالف این تعطیلی بودم. چون برخی عنوان می‌کردند برویم شهر آفتاب. مگر شهر آفتاب آماده است که بخواهیم به آنجا برویم؟ از این گذشته شهر آفتاب یک‌پنجم مساحت و عرصه و اعیان نمایشگاه بین‌المللی را دارد و از نظر امکانات اصلا قابل قیاس با آنجا نیست و شرایط آنها متفاوت است. البته این مطالب کاملا صحیح است. در نمایشگاه شهر آفتاب یک مشابه‌سازی صورت گرفته و امکانی تسهیلی برای برپایی نمایشگاه هست، اما کاملا متفاوت از نمایشگاه بین‌المللی است. آیا زمانی که آنجا نمایشگاه برگزار می‌شود با معضل ترافیک روبه‌رو نمی‌شویم؟ آیا فرق می‌کند ترافیک در جنوب تهران باشد یا شمال آن؟ همان‌طور که گفتم ما از این موارد مطلع نیستیم و همه این موارد باید مورد مطالعه قرار گیرد. اگر هم دوستان در این خصوص بررسی انجام داده‌اند، نتایجش را به ما ارائه کنند. در هر صورت تصمیم‌گیری در این خصوص در حیطه اختیارات شورای اسلامی شهر تهران نیست.
آیا موارد دیگری هم در این باره وجود دارد؟
موارد بسیاری قابل طرح است، به عنوان شهروند بیان می‌کنم مگر قرار نبود خط ۷ مترو به نمایشگاه بیاید، چرا این اتفاق نیفتاد و خط عوض شد؟ خیلی‌ها خواستار جابه‌جایی نمایشگاه بین‌المللی هستند، اما پاسخ به این ابهامات مهم است. باید بدانیم این نظر فلانی است که نمایشگاه تعطیل شود یا کار کارشناسی در این خصوص صورت گرفته و مشخص شده‌است اگر برود اتفاقات بهتری می‌افتد، رونق بیشتری می‌گیرد و آلودگی هوا یا ترافیک کم می‌شود؟ همه این موارد را باید دید و بررسی کرد و مرجع تصمیم‌گیر را به این نتیجه رساند که با این دلایل مستند اگر نمایشگاه در اینجا برگزار نشود و فلان جا برگزار شود، چنین ثمراتی را به دنبال دارد. در حال حاضر از این جنبه به موضوع پرداخته نشده‌است، شاید هم وجود دارد و من ندیدم.
علت ایراد کمیته تطبیق فرمانداری از مصوبه‌ای که مطرح شد، چه بود؟
مصوبه‌ای که مطرح شد و کمیته تطبیق فرمانداری از آن ایراد گرفت، متفاوت از این بود و الان به آن اشاره می‌کنم؛ بحث این بود شورای اسلامی شهر در مصوبه خود خواستار تعطیلی نمایشگاه شده بود. ما با استناد به بند ۲۰ ماده ۵۵ اعلام کردیم صراحت قانونی وجود دارد که این فضا مبحث قانونی بالادستی دارد و مرجع تصمیم‌گیر آن مربوط به یک فضای دیگری بوده و هست. بر همین اساس ما نیز نظر صریح و کارشناسی درباره نمایشگاه بین‌المللی ارائه کردیم و گفتیم تعطیلی نمایشگاه به استناد این ماده قانونی و قانون رفع موانع تولید باید به این شکل انجام شود. مصوبه بعدی در خصوص ممنوعیت اجرای تبلیغ برای نمایشگاه بین‌المللی بود. طبق این مصوبه عنوان شده بود حالا که ما نمی‌توانیم نمایشگاه بین‌المللی را تعطیل کنیم، پس در صورت برپایی نمایشگاه، اجازه نمی‌دهیم تبلیغات انجام شود. این موضوع در کمیته تطبیق مطرح شد و طبق بند ۲۰ ماده ۵۵ یا مواد قانونی که سال ۱۳۹۲ در باب رفع موانع تولید مصوب و ابلاغ شده، این مصوبه مغایر تصمیمی است که در شورای اسلامی شهر تهران اتخاذ شده‌است؛ بنابراین ما این مصوبه را تایید نکردیم و گفتیم باید اصلاح شود. در خصوص مسأله نمایشگاه بین‌المللی تهران شورای شهر، مسئولان نمایشگاه و وزارت مربوط یک نکاتی را مطرح می‌کنند، نگاه ما این است که به صورت فی‌البداهه موافقت و مخالفتی با این مسأله نداریم و حرفمان این است که باید نگاهی جامع و کامل باشد. اگر هم در نهایت قرار بر این شد نمایشگاه برگزار نشود و به دلایل منطقی به جای دیگری انتقال یابد، باید در وهله نخست زیرساخت‌های جای جدید فراهم و این جابه‌جایی در گام بعد انجام شود. قطعا ایجاد نمایشگاه، ترافیک منطقه را بالا می‌برد. این طبیعی است؛ چون تعداد خودرویی که به آنجا می‌رود، شرایط را به هم می‌ریزد، اما تنها راه حل این مشکل، تعطیلی نمایشگاه است. آیا با ناوگان حمل و نقل مثل مترو نمی‌توان این معضل را حل کرد؟ نمی‌شود تدابیری اندیشید کسی که می‌خواهد به نمایشگاه بیاید، با خودروی شخصی تردد نکند و خودرو را در فلان ایستگاه مترو پارک کند. این موارد باید بررسی شود یا این‌که با تغییرات هندسی، شرایطی فراهم کرد مسیر باز شود و حرکت را روان‌تر می‌کند. اگر همه این‌ها بررسی شد و به این نتیجه رسیدند که این گره با این تدابیر باز نمی‌شود باید آماده‌سازی در مکانی جدید که در شان نمایشگاه بین‌المللی جمهوری اسلامی باشد، در دستور کار قرار گیرد. نمایشگاه بین‌المللی، تولیدات داخل را به سایر کشور‌ها معرفی می‌کند و به فضای تولید، فروش و صادرات رونق می‌بخشد؛ پس باید مراقبت کنیم همه جوانب مورد بررسی قرار گیرد و در دام تصمیمات شتاب‌زده و عجولانه نیفتیم. البته تصمیم‌گیری در این خصوص کلان و فراتر از شورای شهر تهران و فرمانداری است؛ بنابراین اتخاذ تصمیم درست نیازمند تحقیق و مطالعه است و اگر شدنی بود که در همین محل دائمی نمایشگاه بین‌المللی خدمات ارائه می‌شود و اگر نبود باید در جای دیگری به این مسأله مهم توجه شود.
اگر نکته‌ای باقی مانده بفرمایید.
خیلی متشکرم. از این وقتی که در اختیار ما دادید تشکر می‌کنم و امیدوارم مفید بوده باشد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
