تفکر خلاق در نوجوانان

یکی از پیچیده‌ترین و عالی‌ترین جلوه‌های اندیشه انسان، تفکر خلاق است. تفکر خلاق همان تفکر ابتکاری و مناسب است. باید توجه داشت که تفکر خلاق، نوعی تفکر است که بتواند از یک چیز عادی، محصولی جدید به وجود آورد. کسی که تفکر خلاق دارد، الزاما یک فرد استثنایی یا باهوش به معنی خاص آن نیست بلکه کسی است که با کار زیاد و تمرکز فراوان و سخت‌کوشی روی یک مساله به نتایج جدیدی می‌رسد.

پیش‌شرط‌های تفکر خلاق

• خلاقیت در تلقیق با میل و آمادگی زیاد رخ می‌دهد. این عبارت به این معنی است که تفکر خلاق با انگیزه قوی، درگیر شدن در یک مساله، کار سخت و عزم راسخ انجام می‌گیرد.
• خلاقیت مستلزم فعالیت در کنار قابلیت شخص است به جای مرکز آن. صرفا تکیه بر هوش و قابلیت‌های فرد در موضوع تفکر خلاق، امر نادرستی است. هسته مرکزی تفکر خلاق، فعالیت‌ها و کوشش‌های مداوم فرد است و نه صرفا هوش او.
• لازمه خلاقیت، بیشتر موضوع ارزشیابی درونی است تا بیرونی. افراد خلاق صرفا به خاطر پاداش‌های بیرونی دست به مخاطره نمی‌زنند بلکه ارزش‌ها، علائق و انگیزه‌های درونی آن‌ها سبب تحرک آن‌ها می‌شود.
• خلاقیت شامل تنظیم دوباره اندیشه‌ها است. تنظیم دوباره اندیشه‌ها یعنی بر‌هم‌زدن طرح و ایده‌ها یا الگوهایی که قبلا مرجع یادگیری ما بوده‌اند.

ویژگی‌های افراد دارای تفکر خلاق

*ایده‌هایی را جست‌و‌جو می‌کنند که از طریق آن بتوانند فکر خود را به سوی ایده‌های نو و تازه هدایت نمایند.

*به همه جوانب یک موضوع و مساله توجه دارند.

*در حل مساله تمرکز و حواس بیشتری از خود نشان می‌دهند.

*فکرهای بکر و دست نخورده را بیشتر از دیگران از خود نشان می‌دهند.

*به راه‌حل‌هایی می‌اندیشند که ممکن است از دید دیگران اهمیت چندانی نداشته باشند.

*از روابط ایده‌ها و تجربیات مختلف، نتایج جدیدی می‌گیرند.

*خود را محدود به نظرات دیگران نمی‌نمایند.

*معمولا برای هر سوال، آمادگی ارائه پاسخ های مختلف را دارند.

توصیه‌هایی برای نوجوانان برای پرورش تفکر خلاق

*اطلاعات و تجارب خود را بر موقعیت‌های مختلف گسترش دهید.

*از دیگران سوال‌هایی بپرسید که پاسخ‌های متعدد داشته باشد.

*اگر سوال‌های غیر‌معمولی از سوی دیگران مطرح می‌شود، سعی کنید تا با همکاری خودشان پاسخ‌های جدید و نو را کشف کنید.

*رفتارها و الگوهای افراد خلاق را سرمشق زندگی قرار دهید.

*از فنون ویژه تفکر خلاق مانند بارش فکری به خوبی استفاده نمایید.

*هر فکر جدیدی که به ذهن‌تان می‌آید را روی کاغذ بیاورید.

*تصورات ذهنی خود و دیگران را تقویت کنید زیرا تصویرسازی به شما  کمک می‌کند تا اطلاعات در حافظه بلند‌مدت بیشتر ذخیره شوند.

*بازی‌های فکری، ساخت اشیا با گل، مجسمه‌سازی، نقاشی و داستان‌نویسی موجب شکوفایی ذهن و خلاقیت می‌گردد.

*هر سوالی را که از شما می‌پرسند جدی بگیرید.

*هر فکر جدیدی که به ذهن‌تان می‌رسد را روی کاغذ بیاورید.

*مهم‌ترین نکات آن‌چه را که می‌بینید و می‌شنوید را یادداشت کنید.

*سعی کنید پاسخ‌های شما در مقابل سوال‌های دیگران به گونه‌ای باشد که آن‌ها را به سوال‌های جدیدتری هدایت کند.

*احساس امنیت، شادی و آرامش از عوامل شکوفایی تفکر خلاق است. سعی کنید آن عوامل را از خود و دیگران دریغ نکنید.