افق‌های روشن روابط ایران و الجزایر

نگاهی به تاریخ روابط میان ایران و الجزایر حاكی از آن است كه این دو كشور از زمینه‌های خوبی برای گسترش همكاری برخوردارند. الجزایر در میان كشورهای جهان اسلام و جهان عرب بیش از هر كشور دیگری با انقلاب اسلامی ایران پیوند مشترك داشت. زمانی كه انقلاب در ایران شكل گرفت برای بسیاری از مبارزان، مقاومت انقلابیون الجزایری در برابر استعمار الگو و سرمشق بود. 

در حوزه بین‌المللی هم با توجه به دیپلماسی قوی الجزایر، این كشور در برخی از تحولات و رخدادهای تاریخی و سیاسی موثر بود و بواسطه همین تاثیرگذاری بود كه قرارداد الجزایر كه به امضای محمدرضا پهلوی و صدام حسین رسید باعث حل و فصل اختلافات مرزی میان ایران و عراق شد و البته مفاد آن بعدها از سوی دیكتاتور بغداد نادیده گرفته شد.

اتفاق دیگر در حوزه دیپلماسی نقش آفرینی الجزایر در راه اندازی جنبش عدم تعهد بود و ایران هم در اولین سال‌های بعد از پیروزی انقلاب به این سازمان پیوست و در كنار الجزار و سایر كشورها جبهه مشتركی را علیه سیاست‌های یك جانبه گرا براه انداخت.

روند رو به رشد تعامل میان دو كشور بعد از وقوع جنگ تحمیلی و براه انداختن جو تبلیغاتی مسمومی كه تلاش داشت جمهوری اسلامی را به عنوان دشمن اعراب در اذهان عمومی جا بیندازند تا حدودی دستخوش تغییر شد. 

اتفاق تاثیرگذار دیگری كه در روابط میان تهران و الجزیزه در دهه اول انقلاب باعث كندی تعاملات میان دو كشور شد گسترش فعالیت‌ها گروه‌های اسلام گرا و مخالف شاذلی بن جدید رئیس جمهور پیشین الجزایر بود كه در آن زمان مقامات دولتی این كشور سعی در القای این موضوع بودند كه جمهوری اسلامی ایران در پی تحریك گروه‌های اسلامی است و به همین خاطر سطح روابط میان دو كشور كاهش یافت.

در آن موقع برخی از كشورهای حاشیه خیلج فارس كه تلاش داشتند ایران را به ضدیت با كشورهای عربی متهم كنند بواسطه سفارت خود در الجزایر این شایعه را مطرح كردند كه جمهوری اسلامی صدور شیعی گری به شمال آفریقا است و مقامات سیاسی الجزایر هم تا حدودی تاثیر این القائات قرار گرفته بودند. مجموعه این عوامل باعث تنش در روابط دو كشور شده بود اما بعدها با شفاف سازی جمهوری اسلامی و همچنین تدبیر مقامات بعدی الجزایر كم كم موانع برای گسترش روابط برطرف شد و تلاش مجددانه‌ای صورت گرفت تا تهران و الجزیره تاكید و توجه بیشتری روی پیوندهای سیاسی، بین‌المللی و فرهنگی داشته باشند. 

از جمله این پیوندها موضوع فلسطین بود. بعد از شكست رژیم صهیونیستی از جریان مقاومت و عقب نشینی این رژیم از جنوب لبنان و همچنین تحمیل شكست‌های پی در پی مقاومت فلسطین و لبنان و حمایت جمهوری اسلامی از گروه‌های فلسطینی توجه افكار عمومی به نقش ایران برای ایجاد همگرایی در بین جهان اسلام علیه رژیم اشغالگر قدس جلب شد. طبعا با توجه به حمایت مردم الجزایر از وحدت میان ملت‌ها و دولت‌های اسلامی و همچنین هواداری از مقاومت فلسطین، تلاش ایران برای مقابله با توطئه‌های رژیم صهیونیتسی مورد توجه مردم و دولت این كشور قرار گرفت و همین مساله هم زمینه را برای تجدید روابط فراهم كرد. این نكته هم حائز است كه الجزایر مقاومت جانانه‌ای را در برابر روند عادی سازی روابط میان برخی از كشورهای عربی و آفریقایی با رژیم صهیونیستی در پیش گرفت و با تلاش‌های این كشور و راه اندازی یك جبهه آفریقایی علیه رژیم اشغالگر قدس، زمینه اخراج این رژیم از اجلاس سران اتحادیه آفریقا فراهم شد. 

علاوه بر این وجود این پیوندهای مشترك میان تهران و الجزیره در حوزه بین‌المللی، دو كشور از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بالایی هم در عرصه اقتصادی برخوردارند. هر دو كشور صادركننده بزرگ نفت و گاز هستند و سال‌های در اوپك با هم همكاری داشتند و اتخاذ سیاست مشترك نفتی و گازی از سوی ایران و الجزایر می‌تواند باعث تقویت بازار عرضه شود.

همچنین مجاورت الجزایر در كنار دریای مدیترانه ظرفیت بسیاری خوبی است تا جمهوری اسلامی بتواند فعالیت كشتیرانی خود را در این منطقه تقویت كند.