آیا کلسترول بالا ارثی است؟

کلسترول بالا از جمله مواردی است که ممکن است ما در کنار رنگ چشم، گروه خونی و... از پدر و مادرمان به ارث ببریم. نوعی بیماری ارثی به نام هیپرکلسترولمی خانوادگی(FH) می‌تواند خطر ابتلا به کلسترول بالا و بیماری قلبی را در سنین پایین افزایش دهد به‌طوری‌که ممکن است فرد در ۱۸سالگی به‌دلیل ابتلا به این عارضه دچار حمله قلبی شود.

کد خبر: ۱۴۱۱۳۱۷

نویسنده یاسمین مشرف - گروه دانش و سلامت

از هر ۲۵۰ نفر یک نفر با سطوح بالای لیپوپروتئین با چگالی کم یا LDL (کلسترول نوع بد)، متولد می‌شود. خبر خوب این است که اگر به کلسترول بالای ارثی مبتلا باشید، انتخاب‌های سبک زندگی و داروها می‌توانند به کنترل کلسترول شما کمک کنند. نکته کلیدی این است که بدانید دچار این عارضه هستید؛ تخمین زده می‌شود ۹۰درصد افراد مبتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی از ابتلا به آن آگاهی ندارند.

بیشتر افراد، کلسترول ژنتیکی بالایی ندارند. دکتر لزلی چو، متخصص قلب و عروق در این باره می‌گوید در اغلب موارد کلسترول بالا به‌دلیل رژیم غذایی ناسالم، ورزش نکردن و افزایش سن ایجاد می‌شود. با این حال هیپرکلسترولمی خانوادگی وجود دارد و باید جدی گرفته شود. او می‌گوید در صورت امکان، جمع‌آوری سوابق سلامت خانوادگی شما اولویت اول است. اگر والدین بیولوژیک شما مبتلا به اف‌اچ هستند، احتمال ابتلای شما هم وجود دارد. افراد مبتلا به این عارضه نوعی پروتئین خاص ـــ یک گیرندهLDL ــ ندارند که کلسترول بد را از خونشان خارج می‌کند(گیرنده معیوب LDL هم می‌تواند باعث اف‌اچ شود). این مشکل نوعی بیماری ژنتیکی است که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. جدی‌ترین شکل این بیماری هیپرکلسترولمی خانوادگی هموزیگوت نام دارد. این اتفاق زمانی می‌افتد که پدر و مادر هردو، دی‌ان‌ای دارای نقص در ژن تولیدکننده این گیرنده دارند که باعث اف‌اچ می‌شود و آن را به فرزندان خود منتقل می‌‌کنند. نوع دوم اف‌اچ یا هیپرکلسترولمی خانوادگی هتروزیگوت، شایع‌تر است و زمانی اتفاق می‌افتد که فقط یکی از والدین بدون گیرنده LDL باشد.

علائم و نشانه‌های هشداردهنده اولیه
از دلایلی که بسیاری از مردم نمی‌دانند کلسترول بالایی دارند این است که این مشکل اغلب، علائم ساده و کوچکی از خود بروز نمی‌دهد. بدون غربالگری، سکته تنها علامت کلسترول بالاست. با این حال در موارد شدید، علائم اف‌اچ قابل مشاهده است. این علائم عبارتند از:
برجستگی‌های پوستی ناشی از تجمع کلسترول روی تاندون آشیل، آرنج، زانو یا دست (گزانتوم)
رسوب کلسترول زرد در اطراف پلک (گزانتلاسما)
ایجاد یک حلقه سفید در اطراف قرنیه (قوس قرنیه)

چه زمانی باید به انجام آزمایش اقدام کرد؟
آکادمی کودکان آمریکا توصیه می‌کند اولین غربالگری کلسترول در سنین ۹ تا ۱۱ سالگی انجام شود. اگر سطح خطر بالا باشد، آزمایش می‌تواند از دو سالگی شروع‌شود.
دکتر چو می‌گوید: «این کار به یافتن افرادی که در معرض خطر بالاتری هستند، کمک می‌کند. می‌توان این افراد را با دقت بیشتری تحت نظر گرفت و رژیم‌غذایی آنها را تنظیم کرد.»
درصورتی که این آزمایش را در سنین کودکی انجام نداده‌اید کالج قلب و عروق آمریکا توصیه می‌کند غربالگریص سطح کلسترول را در ۲۰سالگی انجام دهید. اگر عوامل خطر بالایی دارید، غربالگری باید سالانه انجام شود. درغیر این صورت، حداقل هر پنج سال یک بار به دنبال انجام آزمایش باشید.