به گزارش جام جم آنلاین از پایگاه خبری تحلیلی رادیو گفتوگو، از زمان ظهور رسانههای اجتماعی پلتفرمهای مختلف با اهداف متفاوت برای مخاطبان در جهان راهاندازی شدند، یکی از این رسانهها تیک تاک است که از سال 2016 کار خود آغاز و در مدت زمان اندکی توانست به جمع غولهای رسانههای اجتماعی بپیوندد اما این پلتفرم چینی با وجود کابران میلیاردی همواره در دنیا بحث برانگیز بوده است.
استفاده از این پلتفرم در بسیاری از کشورها ممنوع است و برخی کشورها نیز محدودیت موقت برای استفاده از این پلتفرم ایجاد کردند.
یکی از اصلی ترین انتقادات به تیک تاک بی توجهی مدیران این پلتفرم به محتوای منتشر شده از سوی کاربران است موضوعی که مورد توجه پارلمان آمریکا فرار گرفته است.
در این چند سال اخیر کاربران تیک تاک چالش های خطرناکی اجرا کردند که حتی بسیاری از آنها منجر به مرگ کاربر شده است اما هیچ کدام از این پست ها از سوی تیک تاک محتوای نامناسب تشخیص داده نشده تا از این طریق حذف شود؛ یکی از مرگ بار ترین این چالش ها آب داغ، فشردن گلو و شکستن جمجمه بود.
هر زمانی که کشورها تشخیص دهند پلتفرمی امنیت ملی و جان شهروندان را تهدید میکند به راحتی حکم به فیلترینگ آن می دهند و فیلتر شدن پلتفرم موضوعی نیست که مختص به جغرافیای خاص باشد.
شبکه ارتباطات در آمریکا به عنوان امنیت ملی است
دكتر علیرضا داودی، كارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی پیرامون استانداردهای دوگانه رسانهای در غرب در خصوص پیامرسانها گفت: در آمریکا موضوع ارتباطات ذیل مجموعه امنیت ملی تعریف شده و هر چند در ایالتهای مختلف ضرایب متفاوت دارد اما قانون جدی است که حتی کنگره به عنوان یکی از مراکز جهت دریافت پاسخ و بازخواست ورود دارد.
وی با بیان اینکه مسئله تیک تاک موضوع جدید نیست و قبل از آن با فیسبوک نیز همین رفتار را داشتند افزود: مسئله شبکه ارتباطات در آمریکا به عنوان امنیت ملی است و در ایران نیز به عنوان مسئله امنیت ملی تلقی میشود اما جنس مواجهه قانون مدارانه در این زمینه از سمت کارگزار و حاکمیت نشاندهنده ضریب ورود رسانه ها به این حوزه را تعیین می کند.
كارشناس ارشد رسانه ضمن تشریح اینکه رسانه های بیگانه از خلا رفتاری در مواجهه با این مسئله در کشور استفاده می کنند اظهار کرد: تیک تاک در جنبش ضد نژادپرستی و انتخابات در آمریکا و اروپا خوب عمل کرد و مطرح شد و نهایتا آمریکاییها بر اساس قانون سند امنیت ملی آمریکا به صراحت اعلام کرد هر نوع موضوعی که باعث ایجاد اختلال در روند حاکمیتی در آمریکا و ارزش های آمریکایی شود برخورد میشود و از این نظر بستن تیک تاک صحیح است.
وی افزود: همین مسئله در ایران نسبت به چیزی که رسانههای بیگانه تصویر کردند منظور دریافت حداکثر پتانسیل و ظرفیت اطلاعاتی از داخل ایران است پس مسئله میزان خلأ بین اراده در اجرای قانون تا فاصله روانی و میزان پذیرش برای مخاطب تلقی میشود که بر این اساس به معادله استاندارد مرکب توسط رسانههای بیگانه خواهیم رسید.
کارشناس علوم شناختی با اشاره به اینکه اساسا فضایی تحت عنوان فضای رسانه درست است که در اختیار مخاطب است اما تا جایی که امنیت ملی به مخاطره نیفتد ادامه داد: اولین مسئله این است که هر پدیدهای که در آمریکا و اروپا رسانه تلقی شود تا جایی که خدمت عرضه میکند در اختیار افراد است از جایی که به هر دلیل خارجی و داخلی ایجاد اختلال دارد موضوع امنیتی است و حزبی نیست و این مسئه پذیرفته شده بین کارگزار، رسانه و مردم است.
وی افزود: رسانه بیگانه وقتی قرار باشد در این زمینه صحبت کند از بی ثباتی و نبود قانون در فضای موجود استفاده دارد ولی قانون در حوزه فضای مجازی تعارف بردار و دارای تعارض نیست؛ آمریکایی ها در برخورد با تیک تاک از آینده حذر می دادند و نسبت به آنچه تجربه شده و نسبت به فرایندی که احتمال دارد در آینده رخ دهد نسبت قانونی و متقاطع ایجاد میکند و در برخورد نکردن ریسک نمی کند.
تلاش رسانههای بیگانه برای ادامه فعالیت پلتفرم های خارجی در ایران
داودی تصریح کرد: آمریکا قرار نیست اجازه دهد مدل حکمرانی چینی بر مدل آمریکایی مسلط شود چراکه خروج اطلاعات و مدلینگ دارد و جامعه آمریکایی در اختیار رقیبش قرار میگیرد لذا رسانه های بیگانه تمام تلاش خودشان را بر این گذاشتند که پلتفرم های خارجی بسته نشود چراکه خروج اطلاعات از این طریق صورت می گیرد.
وی افزود: اینستاگرام و توییتر دارای خروجی بیگ دیتا است و تیک تاک به دلیل توازن در این زمینه باعث شده بود اقدامات پیش دستانه برای هدف از دست برود و جالب است رسانه های بیگانه راجع به پلتفرم ها در داخل انواع مباحث را مطرح می کنند ولی راجع به فیلترینگ در کشورهای بزرگ دنیا بحث نمی کنند.
كارشناس ارشد رسانه خاطرنشان کرد: رسانه های بیگانه در حوزه مخاطب بین حاکمیت با کلیدواژه فیلترینگ و پلتفرم بازی می کنند چراکه حکمرانی و اطلاعات خودش را در این زمینه نشان می دهد.
وی افزود: رسانههای بیگانه در پی کاهش اقتدار و افزایش آسیبپذیری حکمرانی داخلی با کلیدواژههای مختلفی مانند فیلترینگ هستند چراکه خط ارتباط ایجاد اختلال در ذهنیت و هر نوع فرایند شناختی، شبکههای اجتماعی هستند که قدرت بالاتری از رسانه ها دارند.
این کارشناس علوم شناختی گفت: از حدود هشت سال گذشته شبکه منوتو مرتبا راجع به سرد و مأیوس کردن ذهن مخاطب نسبت به حوزه فضای مجازی داخلی فعال شده است و نهادهایی مانند مرکز ملی فضای مجازی و شورای عالی فضای مجازی هدف قرار داشت.
وی ضمن اشاره به اینکه اینترنشنال به فضای گرم و وادار کردن مخاطب به بروز واکنش در فضای سرد ورود دارد افزود: بخش قابل توجهی از خسارات ملی و فرامرزی کشور توسط تلگرام در سال 96 صورت گرفت، تلگرام بسته می شود و طلاگرام و ... فعال می شوند و کمک به ایجاد تثبیت ریل دریافت داده در داخل کشور پیگیری می شود.
داودی اظهار کرد: رادیو فردا و بی بی سی در فضای متعادل ورود می کنند و روی مفهوم متعادل، تعاریف تعادل در نحوه سرویس گیری از فضای مجازی را تعریف کنند و تقابل با تصمیم برای صیانت از حقوق شهروندان صورت می گیرد.
وی با بیان اینکه حاکمیت آمریکا برای صیانت از حقوق شهروندان از مردم اجازه نمی گیرند و مردم باید این مدل صیانت را بپذیرند افزود: بیبیسی میگوید جنس تعادل در ایران به مثابه پذیرش صیانت حکمرانی نیست بلکه به مثابه اعتراض به هر نوع صیانتی که تصور دارید غلط است تعریف میشود و مفهوم چندپارگی در تصمیم بروز و ظهور و اجرا می شود.
كارشناس ارشد رسانه ادامه داد: علیرغم آمریکا در ایران برای بستن نوعی پلتفرم به از بین رفتن مشاغل و کسب و کار اشاره شد در حالیکه وقتی اغتشاشات در ایران اتفاق افتاد مشاغل فضای مجازی نیز نمیتوانند ادامه فعالیت دهند و البته در آمریکا نیز پیرامون ضربه به کسب و کارها اشاره نمی شود.
وی افزود: رسانه های بیگانه ایجاد مدل تقابل است نسبت به هر آنچه که در غرب استاندارد صیانتی است اما در ایران مفهوم تقابلی است لذا باید چگونگی مهندسی ارتباطات و صیانت از حقوق شهروندی در قواره حکمرانی اتفاق بیفتد.
داده های ملی هر کشوری به نوعی مرزهای آن کشور است
دكتر حسین مطلبی، رئیس پژوهشگاه فضای مجازی مركز ملی فضای مجازی پیرامون استانداردهای دوگانه رسانهای در غرب در خصوص پیامرسانها گفت: دوگانه پلتفرم – محتوا طرح میشود و در سالهای گذشته در بالاترین سطوح حاکمیت افرادی بودند که این را به صورت تئوریک منتشر میکردند و این دوگانه را مطرح کرد و باید برای پلتفرم گوناگون، محتوا ساخته شویم و نیازی به ساخت پلتفرم نداریم و همچنان این فهم وجود دارد چون متوجه اهمیت مسئله پلتفرم نیستیم.
وی افزود: تصور داریم اگر پلتفرمی در اختیار ما گذاشته میشود به این معنا است که امکان فعالیت و خدمتی برای ما ایجاد شده است در صورتی که پلتفرم را در اختیار ایرانیان میگذارند تا از این طریق بتوانند محتوا را مدیریت کنند.
رئیس پژوهشگاه فضای مجازی مركز ملی فضای مجازی با بیان اینکه هر پلتفرم و خدمتی که وجود دارد در درون آن ارزشهایی نهفته است و این ارزشها میتواند به محتوا جهت دهد اظهار کرد: به صورت خاص تیک تاک تلاش برای تسلط بر اذهان دارد و سیاست مداران آمریکایی از نفوذ افکار حزب کمونیست بر مردم آمریکا ابراز نگرانی دارند.
وی افزود: سیاست روشنی در آمریکا وجود دارد و در مورد مسئله امنیت ملی و حکمرانی فضای مجازی و حکمرانی آینده، اقدام خارج از چاچوب در مورد پلتفرم بیگانه وجود ندارد اما در ایران در زمینه چنین مسائلی در دوران انتخابات، کسب آرا و منافع شخصی معامله اتفاق می افتد و استفاده شعاری از پلتفرم ها صورت میگیرد.
مطلبی ادامه داد: آمریکا در سند امنیت ملی خود در کنار سه حوزه زمین، هوا و دریا امروز اعلام می کند در حوزه فضای مجازی نیز اگر تهدید شویم مقابله حتی با ابزارهای سخت خواهیم داشت.
وی با اشاره به اینکه گاهی داده های ملی هر کشوری به نوعی مرزهای آن کشور و جزو دارایی های آن کشور است افزود: دادهها برای توسعه هوش مصنوعی استفاده میشود و کشوری میتواند در این حوزه پیشرفته باشد که دادههای بیشتری دارد و صرفا بحث سرعت پردازش نیست.
رئیس پژوهشگاه فضای مجازی مركز ملی فضای مجازی با تشریح اینکه برخی فضای مجازی را ابزاری برای انتقال محتوا و اثرگذاری میدانند و این نگاه، نوع حکمرانی را تعیین میکند تصریح کرد: برخی فضای مجازی را ابزار ارائه خدمات دولت الکترونیک میدانند و لازم است ابزارهای ملی داشته باشیم که در این نگاه به سمت تولید ابزارهای بومی می رویم ولی اگر دیگران این ابزارها را برای مردم ارائه دادند نگرانی خاصی ایجاد نمی شود و بهترین خدمات اهمیت می یابد.
وی افزود: برخی به فضای مجازی نگاه تمدنی دارند و از این مفهوم به عنوان فرصت تمدنی قلمداد میکنند لذا رهبر معظم انقلاب فرمودند اهمیت فضای مجازی به اندازه انقلاب اسلامی است و این نگاه تمدنی آینده بشریت است و در این رویکرد فضای مجازی با عرصه ای مانند خودروسازی مقایسه نمی شود.
مطلبی خاطرنشان کرد: زمانی که شبکه اجتماعی مسدود میشود ادبیات ایجاد محدودیت و مسدودسازی دسترسی مطرح میشود اما در مورد تیک تاک، رسانه ها خداحافظی با تیک تاک را طرح می کنند.
وی افزود: پلتفرم های بومی قدرتمند در برابر یکه تازی پلتفرم های آمریکایی مقاومت کردند و چین و روسیه نیز به این فهم رسیدند و آینده ای در فضای مجازی نیاز داریم که رویکرد فعال برای اقتدار و حکمرانی ملی داشته باشد.
برنامه «امواج شبهه» گفتگویی تخصصی پیرامون ماهیت شناسی و رفتارشناسی رسانههای فارسی زبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیکهای رسانهای است، روزهای یكشنبه و سهشنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبكه به نشانی موج افام ردیف ۱۰۳,۵ مگاهرتز پخش می شود.
علاقمندان میتوانند نظرات خود را از طریق سامانه پیامكی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ و شماره ۰۹۰۳۹۱۳۴۷۴۴ در پیام رسان های مجازی به اشتراک بگذارند.
این برنامه به سردبیری دكترعلیرضا داودی، نویسندگی و تهیه كنندگی سیده فاطمه شعار، اجرا و کارشناسی مصطفی صادقی به روی انتن می رود همچنین در این برنامه فائزه مقدم مسئول دعوت از مهمانان، وحید فکری خبرنگار برنامه امواج شبهه و فاطمه عبدالوند و احمد یوسفی به عنوان آیتم ساز فعالیت می کنند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد