خزیدن روی هفت سین!

مهم‌ترین تفاوتش که البته بیشترین آسیب را هم رسانده جایگزینی ترقه با جای آتش است. اما سفره هفت‌سین ایرانی هم دارد آرام‌آرام به چیزی دیگر شبیه می‌شود. حالا چندسالی است که پای حیوانات دیگری در کنار ماهی قرمز هم به سفره آیینی ایرانی‌ها باز می‌شود! عجیب‌تر این‌که نظریه‌پرداز‌هایی هم همزمان پیدا شده‌اند تا ردی از این تحریف در تاریخ پیدا کنند و البته که در تاریخ چنین مواردی وجود ندارد اما تاویل آنها از آیین‌ها قرار است جیب آنها را پرپول‌تر کند که می‌کند.

اگر نگاهی به آلبوم خانوادگی‌تان بیندازید و در آن عکس رنگ و رخ رفته‌ای از سفره هفت‌سین پیدا کنید، متوجه تغییرات بسیار و البته عجیب و غریب‌تری هم خواهید شد. اگر در گذشته پرستوهای مهاجر نمادی از فصل بهار بودند، این روزها پرستوها جای‌شان را به جوجه‌های رنگ‌شده یکروزه و مریض داده‌اند، این‌که ماهی قرمز در کجای فرهنگ باستانی نوروز قرار داشته است هم هنوز هم بر کسی معلوم نیست (به عقیده کارشناسان، قدمت حضور ماهی قرمز در سفره‌های هفت‌سین به ۱۰۰ سال هم نمی‌رسد)، چه برسد به این‌که لاک‌پشت و مار هم در این روزها به بهانه نوروز معامله می‌شود، آن‌قدر که نهادهای دولتی برای خرید و فروش آنها اطلاع‌رسانی می‌کنند و حالا هم که چند سالی است بازار سمندر داغ است! سمندر لرستان که یکی از گونه‌ها نایاب در جهان است آرام آرام به سمت سفره‌های هفت‌سین و آیین‌های نوروزی می‌خزد.

هر سال نزدیک عید نوروز، چهره معابر تغییر می‌کند و فعالیت‌های اقتصادی حاشیه‌ای آغاز و خیابان‌ها پر می‌شود از آکواریوم‌های کوچک ماهی قرمزهایی که نماد مهر، پیروزی، شادی، سرزندگی و برکت محسوب می‌شود. اخیرا نیز در کنار ماهی، حیوانات خزنده‌ دیگر برای فروش دیده می‌شوند تا بلکه به زور و قدم این حیوانات بی‌زبان، شانس و ثروت در سال جدید به خریداران آنها روی آورد.اما خریداری این گونه‌های جانوری علاوه‌بر این‌که دور از فرهنگ ایرانی است و به سفره هفت‌سین و ثروت و برکت و... ربطی ندارد، مشکلات زیست‌محیطی بسیار زیادی نیز به همراه دارد؛ به طوری که به گفته کارشناسان یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که قرار دادن گونه‌هایی مانند سمندر لرستانی و سنبل آبی در سفره هفت‌سین ایجاد می‌کند رونق بخشیدن به تجارت غیرقانونی حیات وحش است و باعث می‌شود افراد سودجو یک گونه در معرض انقراض مانند «سمندر لرستانی» را جمع‌آوری و از زیستگاه‌شان جدا کنند و جمعیت آن را مورد تهدید قرار دهند تا آن را بفروشند.

روزنامه جام جم