تزریق‌امید به صنایع‌ایرانی

یکی از این محصولات استراتژیک برای تولید فناوریهای پیشرفته، «آلومینای ذوبی سفید» است که محققان، متخصصان و صنعتگران کشورمان به تازگی موفق به ساخت و راهاندازی اولین مدار تولید این محصول شدهاند. تولید بومی آلومینای ذوبی سفید به دلیل کاربرد گسترده در تولید محصولات فناورانه یکی از عناصر لازمه جهانی شدن اقتصاد کشور و تولید محصولات با فناوری پیشرفته است که این روزها به پویایی هرچه بیشتر اقتصاد کشورها منجر میشود. همگامی با جریان جهانی در تولید این ماده اولیه باارزش میتواند تأثیر بهسزایی در رشد اقتصادی و خودکفایی کشور ایجاد کند. در گفتوگو با مدیرعامل شرکت دانشبنیانی که موفق به توسعه این فناوری برای اولینبار در کشور شده است، اهمیت تولید این محصول و جزئیات آن را جویا شدهایم. اکسید آلومینیوم سفید محصول مورد نیاز محصولات با فناوریهای پیشرفتهای در حوزههایی مثل پزشکی و هوافضا است. آلومینای ذوبی سفید به طور گسترده به عنوان ماده خام در مواد نسوز، مواد سرامیکی، چرخهای سنگزنی، کاغذ سنباده، فرآیندهای فلزکاری، پوششها، پرداخت، سرامیکهای مهندسیشده و صدها مورد دیگر کاربرد دارد. این محصول، خالصترین شکل آلومینا است که در کورههای قوس الکتریکی با دمای حدود ۲۰۰۰ درجه سانتیگراد تولید میشود. آلومینای ذوبی سفید، دارای خواص عالی مانند سختی، خلوص، پایداری شیمیایی و نقطه ذوب بالا است. بر اساس پیشبینیها، تخمین زده میشود که استفاده از این محصول در دنیا به سرعت در حال گسترش است. این را میتوان در درجه اول به همین عملکردهای بالا و افزایش کشف کاربرد آلومینای ذوبی سفید در کاربردهای مختلف نسبت داد. چرا تولید این محصول مهم است؟ علیرضا زمانی، مدیرعامل شرکتی که فناوری تجهیزات این کارخانه را توسعه داده، درباره اهمیت تولید این محصول به جامجم میگوید: «ماده اولیه این کارخانه، آلومینا است که در ایران هم تولید میشود اما به دلیل نبود فناوری کوره قوس الکتریکی برای ذوب این ماده، سالانه نزدیک به ۳۰ هزار تن از آن وارد کشور میشود و باعث خروج حدود ۴۰ میلیون دلار ارز از کشور میشود. اما با تولید این محصول، در مرحله اول موضوع خروج ارز حل میشود.» وی با بیان این که دسترسی به این ماده سخت است، میافزاید: «علاوه بر بحث خروج ارز، نوسانات قیمت ارزی و مشکلات واردات، همیشه در محدودیت این ماده در کشور تاثیر داشته است؛ یعنی با وجود این که صنعت کشور در شرایط مختلف میتوانسته از آن استفاده کند اما به خاطر سختی در تهیه، صنعتگران سراغ محصولات درجه دوم یا مواد جایگزین این ماده رفتهاند که طبیعتا منجر به کاهش کیفیت محصولات آنها میشود.» مدیرعامل شرکت توسعهدهنده این فناوری، به لزوم اطمینان صنایع برای دسترسی این ماده اشاره میکند و میافزاید: «با وجود این اتفاق صنایع میتوانند خط تولید خود را بر این ماده تولیدشده در ایران تعدیل دهند. از این پس به دلیل این که تولید این ماده در کشور صورت میگیرد و دسترسی آن بسیار آسانتر خواهد شد، نیاز بازار تنها محدود به ۳۰هزار تن نبوده و میتواند تا ۱۰۰هزار تن در سال هم افزایش یابد.» از چالشهای تولید تا بومیسازی علیرضا زمانی در خصوص چالشهای تولید این محصول میگوید: «به دلیل پیچیدگی فرآیند واردات کورههای قوس الکتریکی، خریداری آنها سخت است. حتی کسانی که در ایران این کوره را خریداری کردند، خودشان نتوانسته بودند آن را راهاندازی کنند و به خاطر حمایتنشدن از طرف تولیدکنندگان، تولید این محصول تا امروز مسکوت مانده است. شرکت ما به عنوان گروهی دانشبنیان، طراحی این کوره را خودش انجام داده و تجهیزات را هم تولید و به طور کامل بومیسازی کرده است؛ از این پس هیچ گونه وابستگی به شرکت یا کشورهای خارجی وجود نخواهد داشت.» چشمانداز آتی تولید آلومینای ذوبی سفید زمانی درباره برنامهها و اهدافی که این شرکت دانشبنیان در پیش رو دارد، خاطرنشان کرد: «واحد اول ما ۱۵آذر افتتاح شد و به طور کامل به بهرهبرداری رسید و در حال حاضر توانایی تولید ۶۰۰۰ تن آلومینای ذوبی سفید در سال را دارد. ما هم اکنون ۲۵ تا ۳۰ درصد از نیاز کشور را برطرف میکنیم اما هدف اصلی ما گسترش فوری این فناوری است. به طوری که امروز، صنایع نسوز را هدف گرفتیم در مرحله بعد وارد صنایع ساینده و مرحله بعد صنعت کاشی و سرامیک خواهیم شد.» بازار جهانی آلومینای ذوبی سفید را میتوان از نظر عیار، بهنسوز، سرامیک و ساینده تقسیم کرد. انتظار میرود که بخش نسوز سهم قابل توجهی از بازار جهانی آلومینای ذوبی سفید را به خود اختصاص دهد. پیشبینیها همچنین حاکی از آن است که بخش سرامیکی نیز بسیار گسترش پیدا کند. وی در پاسخ به پرسش جامجم در خصوص برنامه این شرکت دانشبنیان برای صادرات میگوید: «به قدری نیاز داخل کشور زیاد است که در مرحله اول روی برطرفکردن نیاز داخلی تمرکز کردهایم، اما قطعا نگاهی به صادرات داریم و در مراحل بعد به آن خواهیم پرداخت.» روزنامه جام جم