سهم پلتفرم‌های داخلی در اقتصاد دیجیتال کشور چقدر است؟

در مقابل، اما راهکار اولیه برخی مسئولان کوچ کاربران به پلتفرم‌های داخلی بود. البته در این مجادله آنچه محور استدلالی هر دو گروه بود، سهم پلتفرم‌ها در اقتصاد دیجیتالی عنوان می‌شد. اولین آمار رسمی را وزارت صمت چند هفته پیش اعلام کرد. به گفته وزارت صمت سهم اینستاگرام در اقتصاد دیجیتالی ایران فقط ۳ درصد عنوان شد، اما همین چند روز پیش گزارش مفصل مرکز ملی فضای مجازی این سهم را ۷ درصد برآورد کرده است. این رقم در حالی عنوان شده که حالا برخی معتقدند این سهم نسبت به کل تولید ناخالص داخلی بسیار کمتر از این مقدار است و این گفته در حالی عنوان می‌شود که ۱۰ سکوی داخلی در کشور فعال هستند که از حیث امکانات کارکردی مشابه نمونه خارجی (اینستاگرام) دارند. در این گزارش اقتصاد دیجیتال در سه‌لایه «هسته»، «اقتصاد دیجیتال» و «اقتصاد دیجیتالی شده» بررسی شده و اقتصاد اینستاگرام هم در این سه بخش مورد بررسی قرار گرفته است. از مجموع گزارش‌های آماری حجم بازار اینستاگرام در ایران در سال ۷۰ هزار میلیارد تومان عنوان شده که اگر بخش‌های فاقد آمار را به صورت تخمینی به آن اضافه کنیم حداکثر ۷.۳ درصد از اقتصاد دیجیتال کشور را تشکیل خواهد داد. مرکز ملی فضای مجازی تاکید دارد که ۷.۳ درصد نسبت حجم بازار اینستاگرام به کل اقتصاد دیجیتال کشور بوده و سهم اقتصاد اینستاگرام نسبت به تولید ناخالص داخلی بسیار کمتر از این مقدار است. در ادامه این گزارش جزئیاتی مربوط به سهم ترافیک و میزان حجم بازار اینستاگرام مورد تحلیل قرار گرفته است. به این واسطه سهم ترافیک اینستاگرام از کل حجم بازار فروش ترافیک توسط کاربران ارتباطی ثابت و سیار ۵۰ درصد جمع‌بندی شده است. برآورد میزان حجم بازار اینستاگرام در لایه دوم اقتصاد دیجیتال که محصول فعالیت‌های خدماتی مانند تبلیغات، پشتیبانی مشتریان و لجستیک است نیز به گواه این گزارش حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان در سال برآورد شده است. برآورد حجم بازار «اقتصاد دیجیتال شده» با اینستاگرام در صفحاتی که فروش البسه و پوشاک، هنر‌های تجسمی و دستی، لوازم آرایشی و بهداشتی، زیورآلات و خدمات آموزشی را انجام می‌دهند، ۲۵ هزار میلیارد تومان در سال تخمین زده می‌شود. فارغ از این گزارش، اما پژوهش‌های مستقلی هم در رابطه با تعداد فروشگاه‌های مجازی در اینستاگرام صورت گرفته که با درصد تقریبی کمی می‌توان آن را درست پنداشت.

در این پژوهش‌ها، فروشگاه‌های اینستاگرامی در گروه تجارت اجتماعی تقسیم‌بندی شد و بیشترین مقبولیت را در بین کاربران ایرانی دارد. جالب این که با توجه به این پژوهش‌های مستقل هم حجم این بازار ۱۸ تا ۳۲ هزار میلیارد تومانی برآورد شده که نزدیک به نتایج آمار مرکز ملی فضای مجازی است.

نگاهی به فروشگاه‌های اینستاگرامی ایران در سال ۱۴۰۰به تفکیک گروه کالایی هم آورده‌های جالب توجهی به همراه دارد. اگر فروشگاه‌های اینستاگرامی را در هشت‌گروه تقسیم کنیم مجموع تعداد این فروشگاه‌ها به بیش از ۴۱۵ هزار فروشگاه در اینستاگرام می‌رسد. جالب این که بر اساس این پژوهش بیشترین سهم از بازار فروشگاه‌های اینستاگرامی را هم فروشگاه‌های پوشاک و کمترین سهم را خانه و آشپزخانه به خود اختصاص داده است.

تعداد فروشگاه‌های اینستاگرامی به تفکیک در سال ۱۴۰۰

۱۱۳۰۰۰پوشاک ۷۳۰۰۰ خوردنی و آشامیدنی ۴۲۰۰۰ آرایشی، بهداشت و سلامت ۳۸۰۰۰ اکسسوری
۳۲۰۰۰ کیف و کفش ۲۶۰۰۰ خانه و آشپزخانه ۸۵۰۰ دیجیتال ۸۲۰۰۰ سایر