حدود ۲۰۰ میلیارد دلار برای ساخت مترو و زیرساختهای جدید مربوط به مسابقات جامجهانی هزینه شده است که موجب شده کشوری با دو میلیون نفر جمعیت، به یک کشور فوقپیشرفته تبدیل شود. در خارج از دوحه، استراحتگاههای جدید بسیاری ساخته شده تا ۱.۵میلیون توریست خارجی را جا دهد.
قطر طی ۱۲سال گذشته، بیشتر تمرکز خود را صرف آمادهسازی برای این مسابقات کرده و معتقد است این رویداد یکماهه، موقعیت جهانی آن را ارتقا داده و اقتصاد توریستی جدیدی ایجاد میکند، اما هنگامی که سوت پایان مسابقه به صدا درمیآید و هواداران راهی خانههایشان میشوند، این کشور با شبکه گستردهای از توسعههای ملکی و پروژههای زیربنایی تنها خواهد ماند. هزینه ۲۰۰ میلیارد دلاری، اما چه سودی برای این کشور دارد؟ قطر اولین کشور عربی است که میزبان جامجهانی شده. بلومبرگ نوشته قطریها ۱۷ میلیارد دلار از برگزاری مسابقات جامجهانی سود خواهند کرد؛ به همین دلیل صندوق بینالمللی پول پیشبینی کرده اقتصاد قطر به لطف جامجهانی با رشدی بزرگ مواجه میشود.
فرصتی تجاری
آیا جامجهانی از نظر تجاری به نفع قطر خواهد بود؟ گرچه این کشور یک صادرکننده بزرگ گاز در جهان است، اما درصدد است از این فرصت برای تنوعدهی به اقتصاد خود بهره بگیرد؛ مانند عربستان و امارات که سرمایهگذاری سنگینی در حوزه گردشگری ورزشی کردهاند. قطریها خود میگویند با برگزاری این رویداد، میخواهد کشورشان را به قطب تجارت و هوانوردی منطقه تبدیل کنند. در خود دوحه، زیرساختهای جدیدی برای رویدادهای ورزشی بزرگ ساخته شده که بدون تردید تأثیری شگرف بر اقتصاد محلی خواهد داشت. با ورود حدود ۱.۵میلیون تماشاگر فوتبال به دوحه، این کشور در بخشهای متنوعی مانند سفر و گردشگری، امکانات اقامتی و تکمیل زیرساختها رشد بزرگی را تجربه میکند. سرمایهگذاری و توسعه قطر با هدف ایجاد مرکزی برای ورزش، دیپلماسی، فرهنگ و تجارت از سال ۲۰۱۰ آغاز شده بود و حالا نوبت درو کردن محصول ۱۲ ساله است. از نظر کارشناسان سیاست خارحی، اما جامجهانی میتواند قدرت نرم قطر و نفوذ سیاسی این کشور را افزایش دهد، بهخصوص که رویدادهای بیشتری از این دست در راه است. قطر از همان ابتدا کمپین جامجهانی خود را به عنوان نمایش اتحاد اعراب تبلیغ کرد و جامجهانی را به عنوان فرصتی برای ایجاد پلهایی بین جهان عرب و غرب قرار داد.
کروزهای دریایی برای بومیها
اقامت در دوحه به دلیل مساحت کوچک آن گران است؛ در حالی که هتلهای لوکس عمدتا برای مقامات و بازیکنان فیفا رزرو شده، مسئولان این کشور دو کشتی کروز اجاره کرده و از ساکنان بومی درخواست کردهاند خانههای خود را به تماشاگران خارجی اجاره دهند و خود در کشتیهای کروز اقامت کنند.
کارولین رز، رئیس برنامه خلأ نیرو در مؤسسه نیولاینز واشنگتن، به المانیتور میگوید: «من فکر میکنم که این رویداد، باتوجه به کوچک بودن قطر، به تلاشهای منطقهای و همکاریهای میان کشورهای همجوار کمک کرده تا بتواند اسکان توریستهای فوتبالی را مدیریت کند. به عنوان نمونه بیشتر هتلهای دبی برای این بازیها رزرو و روزانه ۴۵ پرواز از دبی به دوحه برنامهریزی شده است.»
شیخ فیصل بنقاسم آلثانی، رئیس انجمن بازرگانان قطری گفت: «جامجهانی یک نقطه قوت کلیدی برای جذب سرمایهگذاری خارجی است؛ هدفی که قطر بهشدت روی آن متمرکز است؛ بدون تردید جامجهانی تأثیر مثبتی بر آینده کشور به عنوان مقصد سرمایهگذاری و گردشگری خواهد داشت. قطر روی ذخایر عظیم نفت و گاز قرار دارد و درآمد سرانهاش ۶۲ هزار دلار است که موجب شده این کشور به یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا تبدیل شود.»
پس از جامجهانی
یکی از پرسشهای مهم درباره آینده سرمایهگذاری قطر برای جامجهانی است؛ پس از پایان این مسابقات، بیشتر امکانات مانند هتلها، شبکه حمل و نقل، مراکز خرید و ... پس از این تورنمنت، خلوت میشود و بوی خاک میگیرد. با این وجود قطر امیدوار است که این امکانات لوکس، به مقصدی منظم برای رویدادهای ورزشی تبدیل شود.
شیخه النود آلثانی، معاون مدیرعامل و مدیر ارشد تجاری مرکز مالی قطر معتقد است: برگزاری موفق جامجهانی، نشان میدهد صنعت ورزش قطر برای خودش یک کلاس است و این کشور فرصتی بینظیر دارد تا خود را در نقشه ورزشی بینالمللی یا نقشه تجاری و اقتصادی بینالمللی قرار دهد.»
ناصر الخاطر، مدیر برگزاری جامجهانی ۲۰۲۲ قطر هم میگوید: «ما ۱۲ سال سخت را پشتسر گذاشتیم؛ برای توسعه اقتصادی خود زمان گذاشته و بر این باوریم که سودش ۲۰ ساله خواهد بود.»
روزنامه جام جم